HESNA MIHEMED

Şehba- Kuzey ve Doğu Suriye’de bulunan her köy,  kendine has bir mirasa sahip. Kuzey ve Doğu Suriye’nin Efrin iline bağlı olan Berad Köyü, Bizans ve Süryani döneminden kalma tarihi mirasa sahip bir köy. Köyde Bizans dönemine ait kilise, tapınak ve hamamlar görebilirsiniz. Birçok tarihi zenginliği içinde barındıran köy, Türkiye ve ona bağlı güçler tarafından yağmalanarak özünden koparılmak isteniyor.

Berad ismi nereden geliyor?

Hristiyanlığın beşiği olan Berad Köy’ünde Qidîs Maron yaşamış ve köy, Efrin’nin 15 km güneydoğusunda, Lêlûn dağında yer alıyor. En büyük antik köylerden biri olan Berad Köyü’nün kuruluş tarihi MS 2. yüzyıla kadar uzanıyor. Bizans döneminde Berad, Seman dağının başkenti olarak biliniyordu. Berad veya Kefer Berad ismiyle de anılıyor. Kefer, Süryanicede köy anlamına geliyor, Berad ise postacı. Arami dilinde de Berad soğuk demek.

Berad Köy’ünün tarihi

Köyde iki kilise ve bir tapınak bulunuyor. Julianus Kilisesi, Efrin Bölgesi’ndeki Seman Amudi Kilisesi'nden sonra en büyük kilise. Coliyanos Kilisesi, Berad köyündeki en önemli ve en eski kiliselerden biri olarak kabul ediliyor. Aynı zamanda bu kilise, Suriye'deki üçüncü büyük kilise olma özelliğine sahip. Uzunluğu 42 metreye, genişliği 22 metreye kadar ulaşıyor. Kilise, MS 402 yılında mühendis Julianus tarafından yaptırılmış. Diğer kilise ise küçük kilise olarak biliniyor ve bu da bir pagan tapınağının sütunları ile inşa edilmiş; çevresi mozaiklerle süslenmiş. Bilim insanı Butler, bu tapınağa beşinci yüzyılda ekleme yapıldığını ve Marmaron adlı bir rahibin cesedini barındırdığı için Julian kilisesinden kısa bir süre sonra inşa edildiğini söylüyor.

Zeytin ticaretiyle de ön plana çıkmış

MS 7. yüzyılda Berad bir merkez haline gelerek genişledi ve beraberinde nüfusu arttı. Berad Köy’ü tahıl ve zeytin ticareti gibi tarımsal endüstrilerin gelişmesiyle birlikte gelişmiş. 10. yüzyılda Berad, Bizans'ın savunma merkezi olmuş ve böylece dini binalar askeri kuvvetlerin konuşlandığı savaş kalelerine dönüştürülmüş. Köyde kireçtaşından yapılmış kamu tesisleri, hamamlar ve vali konağı bulabilirsiniz. Ayrıca, köyde Rumen mezarlığı olan birçok mezarlık var. Köyde tapınakta iki dükkan tespit edilmiş ve yapılan araştırmalara göre bu dükkanların o dönemde zeytinyağı çıkarmak için kullanıldığı anlaşılmış. Yani köyde en eski zeytin tarlaları bulunmaktadır.

Marmaron kimdir?

Marmaron MS 350 civarında Kefer Nebo'da doğdu, Arami olan Marmaron, Suryanice konuşuyordu. Mar kelimesi Süryanice-Aramice dilinde beyefendi anlamına gelir. Marmaron, Kuzey Suriye'de yaşayan ünlülerden biri. Kendisi de Suryani ve Hristiyanlık döneminin rahibidir. Marmaron'un vefatından sonra, halk ona değer verdiği için Berad’a mezarlığını ziyarete giderler. 4 Mayıs 2002'de Maroni topluluğu ve Hıristiyan cemaati temsilcileri, Maroni cemaatinin kurucusunu anmak için Berad köyünde büyük bir kutlama düzenlediler. Köyde her sene Marmaron’u anmak için bir tören düzenlenir.