ESRA AZÎZÎ

Bîsaran- Rojilat Kürdistan’ın her bir bölgesi bölgeye has motiflerle işlenmiş el emekleriyle ünlü. Kadınların ellerinde şekillenen ipler adeta bir sanat eserine dönüşüyor. Geçmişle bugünü birleştiren kadınlar yarına kültürel bir miras bırakıyor. Bîsaran Köyü’de bu kültürel mirasın yaşatıldığı yerlerden biri. Köyün gençleri büyüklerinden öğrendiklerini kattıkları yeniliklerle geliştirirken, kadınlar bu kültürel mirastan edindikleri gelirle eğitimlerini sürdürüyor.

Her bölgede ayrı bir el sanatı öne çıkıyor

Köyde bir iş başlatıldığında, çevrenin küçük olması ve çok fazla çeşitlilik olmaması nedeniyle, çoğu kadın hızla o işe dahil oluyor. Bunun sonucunda, her köyde belirli bir el sanatları dalı ya da zanaat türü öne çıkıyor. Örneğin, Hawreman bölgesinde sepet örme, halı dokuma, kilim dokuma, ayakkabı yapımı gibi yerel el sanatları gelişmişken, Bîsârân’da ise son on beş yıldır geometrik desenlerle dokunan halı tabloları yapılmakta.

Halıları ortak dokuyorlar

Bu tablolar, yüksek fiyatlarla satılıyor, ancak dokuyan kadınlara her zaman hak ettikleri kadar ödeme yapılmıyor. Ancak, bu kadınlar, genellikle günün bir kısmını bu işe ayırırken, köydeki diğer sorumluluklarının yanı sıra eğitimlerine de devam ediyorlar ve bu iş onlara ek bir gelir kaynağı sağlıyor. Halı tabloları, köydeki bir kadın tarafından diğerlerine dağıtılıyor ve işler tamamlandıktan sonra, bu kişi bütün işi alıp, önceden anlaşmaya vardığı kişiye teslim ediyor ve kadınlara da hak ettikleri ödemeleri yapıyor.

‘Kendi gelirimi sağlamak için halı dokuyorum’

Köydeki gençlerden Sena Aliramayî, bölge halkının her konuda çalışkan olduğunu vurgulayarak, “Ben Bîsaran köyünün gençlerindenim ve büyüklerimden duyduğum kadarıyla, burada yaşayan insanlar her zaman çalışkan olmuştur. Ben de kendi gelirimi sağlamak için halı dokuyorum, yaklaşık üç, dört yıldır bu işi yapıyorum. Burası, kadınların halı dokuduğu yerlerden biri ve on beş yıldır burada kadınlar halı dokuyorlar. Buradaki kadınlar, erkeklerle birlikte çok çalışıyorlar” diye belirtti.      

‘Köyümüzde daha çok kadın halı dokuyor’

Okul masraflarını karşılamak için halı dokuduğunu söyleyen Sena Aliramayî, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Bîsaran, diğer köylere göre büyük bir köy. Belki bu konuya çok dikkat edilmemiştir ama burada daha çok kadın halı ve kilim dokuyor; yaklaşık elli kadın halı dokuyor. Yaz ve baharda okula giderken, okul masraflarımı karşılamak için çalışıyorum. Burada pek çok okumuş çocuk var, onlar hem eğitim alıyor hem de köydeki farklı işler için çalışıyorlar. Bazen tarladan gelip okulda ders görüyorlar. Ama kızlar daha çok eğitim alıyor ve gerçekten çok zeki ve akıllılar.”