FATÎMA REŞAD

Aden- Yargıç Ishraq Al-Maqtari, on yılı aşkın hukuk kariyeri boyunca Yemen adalet sisteminde önemli bir iz bıraktı. Çatışmaların yarattığı zorluklar ve geleneksel baskılar altında mücadele eden Ishraq Al-Maqtari, kadın haklarını savunmayı ve yargı reformunu bir arada yürütüyor. Sana Üniversitesi'nden hukuk diploması ve Assiut Üniversitesi'nden yüksek lisans derecesi bulunan Ishraq Al-Maqtari, kadınların yasal olarak güçlendirilmesi için çalışmalar yapıyor. Kadınların sesi duyulmadan gerçek adaletin mümkün olmadığını vurgulayan Ishraq Al-Maqtari, silahlı çatışma bağlamında kadınlar üzerine doktora tezini hazırlıyor.

Kadınların hakları için mücadele ediyor

Yemen Barosu’nda başladığı hukuk kariyerinde önemli görevler üstlenen Ishraq Al-Maqtari, Yemen Kadınlar Birliği’nin hukuk departmanını yönetti. 2005-2015 yılları arasında Oxfam’da Hukuki Koruma ve Savunuculuk Programı’nı yürüten Ishraq Al-Maqtari, taciz ve tecavüze uğrayan ve gözaltına alınan kadınların haklarını savundu. Kadınlara kişisel davalarında destek veren ve hapishanelerde onların sesi olan Ishraq Al-Maqtari’nin çalışmaları, Yemen’in farklı vilayetlerindeki on hapishaneye ulaştı. Ishraq Al-Maqtari, 3 binden fazla tutuklu kadına hukuki destek verirken, ayrıca, miras, nafaka ve velayet davalarında 4 binden fazla kadının haklarını savundu. Ayrıca, binlerce güvenlik ve soruşturma personeline insan hakları ve kadınların korunması konularında eğitim verdi.

‘Şiddetle mücadele alanında görev alan herkesi eğittim’

On yıllık yoğun çalışmasıyla ülke genelinde kadın sorunlarının tanığı ve savunucusu haline gelen Ishraq Al-Maqtari, yalnızca hukuki destek vermekle kalmadı. Yargı uygulamalarını yeniden düzenlemek, güvenlik görevlileri ile avukatları kadına yönelik şiddetle mücadele konusunda eğitmek ve kadın haklarını savunacak topluluk komiteleri kurmak için de önemli adımlar atan Ishraq Al-Maqtari, “Temsilciler Meclisi’ne teklifler sunmak için çalışmalar yaptık. Bu süreçte danışmanlık yaptım ve kadına yönelik şiddetle mücadele alanında görev alan herkesi eğittim” dedi.

‘En zor olan bir kadın olarak kendimi kanıtlamaktı’

Çalışmaları sırasında yaşadığı zorlukları aktaran Ishraq Al-Maqtari, “Hukuk alanında çalışan diğer kadınlar gibi ben de ailevi ve mesleki sorumluluklarımın yanı sıra failler ve mağdurlarla günlük ilişkilerim arasında zorlu bir denge kurmak zorundaydım. İnsan haklarına inancın olmadığı bir ortamda yeteneklerimi kanıtlamak, kadın hâkimlere yönelik toplumsal kısıtlamalarla mücadele etmek, geç kalmalar, söylentiler ve tehditlerle karşılaşmak benim için büyük zorluklardı. Ancak en zor olanı, çoğu kişinin varlığımıza inanmadığı bu alanda hem kendimi hem de bir kadın olarak yerimi kanıtlamaktı. Çünkü bu, benim için en büyük mücadeleydi” ifadelerinde bulundu.

‘Yargı erkek mesleği olarak görülüyor’

Yemen’de yargının erkek mesleği olarak görülmesine rağmen, kadınların başarılı örnekler göstererek bazı kalıplaşmış algıların değişmesine katkıda bulunduğunu belirten Ishraq Al-Maqtari, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bazı güvenlik liderleri yolsuzluk davalarından kaçınsa da, kadın hâkimlerle karşılaştıklarında hâlâ öfke duyuyorlar. Kadın hâkimlerin yaşadığı zorluklar büyük ve bu yüzden çabalarını iki katına çıkarmaları gerekiyor. Yargıdaki kadınlara yönelik engeller, öncü kadın hâkimlerin bunları kaldırma ve toplumsal algıyı değiştirme çabalarına rağmen devam ediyor ve giderek artıyor. İşleri daha da zorlaştıran ise, dinin gerçek anlamından uzak ve yanlış yorumlanan bazı uygulamaların sürmesidir. Bu uygulamalar, kadınların liderlik ve karar alma pozisyonlarından dışlanmasını haklı göstermek için kullanılıyor ve böylece ayrımcılık daha da derinleşiyor.”

İnsan Hakları İhlallerini Araştırma Komitesi bünyesinde çalışmalarını yürüten Ishraq Al-Maqtari, valilikler arasında ayrım yapmadan keyfi gözaltı, zorla kaybetme ve işkence davalarını takip ediyor. Geçiş dönemi adaletinin, mağdurların haklarının korunması ve tazminat almalarıyla mümkün olacağına dikkat çeken Ishraq Al-Maqtari, “Adaletin sağlanması, onurun iadesi ve faillerin cezasız kalmaması için tüm vilayetlerde kesintisiz çalışıyoruz” diye belirtti.

‘Kadın sorunları öncelikli konular arasında’

Yargı üzerindeki etkisine rağmen toplumsal ayrımcılığın kadın haklarını zedelediğini belirten Ishraq Al-Maqtari, birçok kadın davasının henüz mahkemeye ulaşamadığını açıkladı. Değişimin önce tanınması gerektiğine, ardından kararlılık ve azimle devam edeceğine inandığını vurgulayan Ishraq Al-Maqtari, kadın sorunlarını öncelikli konuları haline getirerek çalışmalarını sürdürdüğünü söyledi.