Haber Merkezi- İnsan Hakları Derneği (İHD) İzmir Şubesi Kadın Komisyonu, 2022 yılına ait kadınlara yönelik hak ihlallerini açıkladı.

Basın toplantısında verileri açıklayan İHD İzmir Şubesi yöneticisi Cemile Karakaya, kadına yönelik şiddetin temelinde psikolojik, sosyolojik, kültürel ve ekonomik birçok nedenin yer aldığına dikkat çekti.

Türkiye’de özellikle son yıllarda kadına yönelik şiddet ve cinayetler konusunda ciddi artışlar yaşandığına işaret eden Cemile Karakaya, “Kadınlar en çok evlerinde şiddete maruz kalmaktadır ve bu durum aile içi şiddet kavramını ortaya çıkarmaktadır. Aile içi şiddetin ise hem kadınlar hem de o ailede yaşayan çocuklar için çok ciddi psikolojik etkileri olabilmektedir. Bu durum ise kadına yönelik şiddetin, toplumu direkt olarak etkileyen ciddi bir toplumsal sorun olduğunu tekrar gözler önüne sermektedir” şeklinde konuştu.

“Aile ve devlet şiddeti arttı”

Konuşmasında özellikle İstanbul Sözleşmesi’nin yürürlüğe girmesi gerektiğine değinen Cemile Karakaya, kadınlar üzerindeki “aile ve devlet” şiddetinin arttığını dile getirdi. Cemile Karakaya, konuşmasına şöyle devam etti:

“Derneğimize yapılan başvurulardan gördüğümüz kadınlar bu alanda sürekli baskı ve şiddet görmüş, hatta fiziki şiddete varıncaya kadar tehdit edilmiş, ajanlaştırma dayatılmış, kadının kendini ifade edebilme, yaşam içinde var olma çabası elinden alınmaya çalışılmıştır. Ve yine yapılan başvurulardan anladığımız bu tip ajanlaştırma dayatmaları kadınları aile içinde ve aile ilişkilerinde zora sokmuş, yaşadığı devlet baskısı ve şiddetinden sonra ayrıca aile içinde de sıkıntılar yaşamış ve her anlamda şiddete maruz kalmıştır.”

Cezaevlerindeki ihlaller

Kadınların, aynı zamanda kadın olmalarından kaynaklı cezaevlerinde de hak ihlali yaşadığını söyleyen Cemile Karakaya, “Hapishanelerde; tecrit, işkence ve yaşam hakkı ihlalleri, hasta mahpusların tedavi ve sağlığa erişimine dair ihlaller, yaşı ilerlemiş mahpusların sağlığa erişimde yaşadığı ihlaller, koğuşların aşırı doluluğundan kaynaklı yaşanan sağlık sorunları ve psikolojik sorunlardan kaynaklı ihlaller, sebepsiz infaz yakmalardan kaynaklı ihlaller 2022 yılında da artarak devam etmiş ve çözümsüzlük hala devam etmektedir. Tutuklamalar arttıkça hapishanelerdeki sorunlarda, yaşanan ihlallerde artarak devam etmiştir” dedi.

504 ihlal tespit edildi

İHD’ye yapılan başvurulara göre 2022 yılında Ege Bölgesi’nde Aydın, Afyon, Balıkesir, Muğla, Manisa, Uşak, Burdur, Isparta, Denizli, Kütahya ve İzmir’de toplam 504 kadın hak ihlali yaşandı. Raporda öneriler de şöyle sıraladı:

“*Toplumsal cinsiyet eşitliği her alanda derhal sağlanmalı.

*Mevcut Ceza hukuku kadını koruyacak şekilde düzenlenmeli.

*6284 Sayılı Kanun ve İstanbul Sözleşmesi etkin bir şekilde uygulanmalı.

*Kadına yönelik şiddet konusunda 7/24 kadınlar tarafından ulaşılabilecek profesyonel kişiler ve kurumlar oluşturulmalı, telefona ulaşamayan kadınlar için alternatif yollar kurulmalı ve bunlar Türkçe, Kürtçe, Arapça, İngilizce gibi pek çok dili barındırmalı, işaret dili bilen personel bulunmalı.

*Mülteci ve sığınmacı kadınların güvenliği sağlanmalı ve sığınmacı/mülteci kadınlara yönelik güçlendirici çalışmalar yapılmalı.

*İntihar demek yerine neden ve kim tarafından öldürüldüğü araştırmalı.

*Kolluk kuvvetlerinin keyfi bir şekilde caydırıcı ve yanlış bilgi vermesine yaptırım uygulanmalı.

*LGBT+’lara çalışma, barınma, yaşam alanları sağlanmalı, kolluk gücünün keyfi uygulamaları engellenmeli.

*Doğum kontrol yöntemleri ve kürtaj ücretsiz olmalı.

*Cinsel sağlık hizmetlerinde kadınlar hiçbir ayrımcılığa maruz kalmamalı.

*Bebek ve çocuk kreşleri ücretsiz ve erişilebilir olmalı.

*Yetkililer Kadınları güçlendirici politikalar uygulamalı, hayatın her alanında yaşanan hak ihlallerini Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini sağlayıcı politikalar ile gidermelidirler.

*Erkek Egemen Sistem kadın katillerini korumaktan vazgeçmeli, iyi hal indirimi, ceza indirimi yerine caydırıcı cezalar verilmeli. Cezasızlık politikasından vazgeçilmeli.

*Kadın cinayetlerinde cezasızlıktan vazgeçilmeli.

*Her kadın istediği ile evlenebilmeli, boşanmak isteyen kadının güvenliği sağlanmalı.

*Kadın nafaka talep edebilmeli, kazanılmış kadın haklarına saldırıdan vazgeçilmeli.

*Kadın kendi cinselliğini yaşama hakkına sahip olabilmeli.

*Her kadın İstediği işte çalışabilmeli, sigortalı olma hakkına sahip olabilmeli, dini yaşama katılıp katılmamaya kendi karar verebilmeli.

*Kendi ile ilgili kararları kendi verebilmeli.

*Çalışma yaşamında ücret gelirlerinde cinsiyet eşitliği gözetilmeli.

*Ekonomik kaynaklar ve para kadın üzerinde bir yaptırım ve kontrol aracı olarak kullanılmamalı

*Parti ve kadın kuruluşlarında çalışma yapan kadınlar üzerindeki devlet baskısına son verilmeli, (Ajanlaştırma gibi) kadınlar hayatın her alanında özgürce taleplerini dile getirebilmeli.

*Hapishanelerde çocukları ile kalan kadınlara sağlıklı çocuk gelişimine uygun ortamlar yaratılmalı.

*Kadın mahpuslara uygulanan baskılara son verilmeli yaşamsal talepleri karşılanmalı.

*Hastanede kelepçeli muayene dayatmasından vazgeçilmeli.

*Koğuş aramalarında eşyaları kırmak, tahrip etmek alınan elektronik eşyaların verilmemesi gibi uygulamalardan vazgeçilmeli.

*Kadın mahpusların sağlığa, haberleşmeye erişimleri sağlanmalı.

*Hapishanelerde keyfi uygulamalar son verilmeli.

*Hapishanelerde kadın mahpusların hijyen talepleri karşılanmalı.

*Hapishanelerde posta, ısınma, aydınlanma ücretlerine yapılan fahiş ücret politikasından vazgeçilmeli, haberleşmeleri sağlanmalı.

*Koğuşlardaki mahpus sayıları normalleşmeli, aşırı doluluktan vazgeçilmeli,

*Hapishanelerde yasal olarak verilen telefon görüşmeleri ve görüntülü görüşmeler engellenmemeli.

*Hapishanelerde sosyal aktivitelerin engellenmesinden vazgeçilmelidir. (spor, sohbet )”