RANİA ABDULLAH

Yemen – Yemen'de temizlik sektöründe, kamusal alanlarda ve evlerde temizlik işçisi olarak çalışan kadınlar, çeşitli ayrımcılıklara ve şiddet türlerine maruz kalıyor. Düşük ücret ve güvencesiz koşullarda çalışan temizlik işçisi kadınlar, dışlanıyor, aşağılanıyor, ten renklerinden dolayı ötekileştiriliyor. İnsan onuruna yakışır bir yaşam sürme olanakları sağlanmayan temizlik işçisi kadınlar, yasal haklarından da yararlanamıyor.

‘En temel haklarından yoksunlar’

Temizlik işçilerinin sorunlarına ilişkin Topluluk aktivisti Ghadeer Al-Adani değerlendirmelerde bulundu. Temizlik sektöründe çalışan kadınların en temel haklarından yoksun olduğuna vurgu yapan Ghadeer Al-Adani, şunları kaydetti:

"Temizlik sektöründe çalışan kadınların büyük çoğunluğu kadın oldukları ve bir sınıfa ait oldukları için ayrımcılığa uğrayan ötekileştirilmiş kadınlardır. Sokakta çalıştıkları süre boyunca sözlü ve fiziksel şiddete maruz kalıyorlar. Temizlik işlerinde çalışanların çoğu okuma-yazma bilmiyor. Özellikle kadınlar eğitimden mahrum kalıyorlar. Kadınlar ayrıca çocuklarının maruz kaldığı yoksulluk ve zorbalık nedeniyle çocuklarını da okula göndermiyor. Bu nedenle okuma-yazma bilmeme oranı oldukça yaygın.”

‘Aylık maaş alamıyorlar’

Kifaya Derneği Başkanı Misk Al-Makrami da, temizlik sektöründe çalışan kadınların toplumsal baskılarla karşı karşıya kaldığını anlattı. Kadınların hamilelik izni dahi alamadığını belirten Misk al-Makrami, “Temizlik sektöründe çalışan kadınların haklarından mahrum bırakılması, tatil hakkının verilmemesi kadınlara yönelik büyük bir ihlaldir. Ayrıca diğer sektörlerde olduğu gibi aylık maaş da alamıyorlar. Çoğu yevmiye alıyor ve güvenlik sigortaları yok” diye konuştu.

‘Çalışmak zorunda kaldığım için okul eğitimin tamamlayamadım’

Reem Saeed de savaşın başladığı 2015 yılından bu yana 9 yıldır Yemen’in güneybatısındaki Taiz şehrinin Al-Dabwaa Caddesinde temizlik işçisi olarak çalışıyor. Sabahın erken saatlerinden öğle saatlerine kadar sokakları temizlediğini söyleyen Reem Saeed, aylık gelirinin 50 dolara denk geldiğini belirtti. Geçimlerini sağlamak için çalışmak zorunda kalan Reem Saeed, bu nedenle okul eğitimini tamamlayamadığını anlattı. Reem Saeed, “Ben ve birçok arkadaşım o kadar şanslı olamadı” dedi.

7 kişilik ailenin tek çalışanı

Ailede çalışan tek kişi olduğunu vurgulayan Reem Saeed, şunları ifade etti:

“Annem ve babamın da olduğu 7 kişilik bir ailede yaşıyorum. Ailenin maddi sorumluluğu benim üzerimde olduğu için koşullar ne olursa olsun çalışmak zorundayım. Aldığım aylık maaş en temel ihtiyaçlarımızı bile karşılamıyor. Temel gıda maddelerinin çok az bir kısmını karşılıyor ve bunun için bile olsa çalışmak zorundayım. İşimi yaparken her türlü zorbalığa, sözlü ve fiziksel şiddete maruz kalıyorum. Sokakta yoldan geçenlerden, tüccarlardan, esnaftan küfür, hakarete maruz kalıyorum. Dükkan sahiplerinden mesleğime dair en ufak bir takdir göremiyorum ve kendimi toplum tarafından dışlanmış hissediyorum.”