BERÎVAN KEMAL

Süleymaniye – Mezopotamya coğrafyası, farklı etnik yapı ve inanç gruplarının, halkların ortak yaşamını birlikte ördüğü bir coğrafya. Kardeşlik ve barış ilkeleri üzerinden yükselen ortak yaşam, savaş ve çatışmalarla, bölünme ve ayrılıklarla baltalanıp zayıflatılsa da hala bu kadim insanlık beşiğinin bir kök hücresi gibi. Ortak yaşam anlayışı ve ahlakının korunduğu coğrafyalar hala en güvenilir sığınak olmaya devam ediyor. Bu en güvenilir sığınaklardan biri de Kürdistan. Ermeniler, Süryaniler ve Keldaniler Kürdistan coğrafyasının zengin değerleri arasında yer almakta ve en kıymetlileri sayılmakta. Federal Kürdistan Bölgesi’nin Süleymaniye kenti de Hıristiyan toplulukların ibadetlerini yerine getirebildikleri, hala yaşamaya devam ettikleri tarihi kentlerden biri olmayı sürdürüyor.

Kalıntılar müzede korunuyor

Süleymaniye, 1784 yılında inşa edilirken, Kürtlerin yanı sıra Keldani ve Süryani halkı da bu şehirde yaşıyor. Bu halkların ibadetlerini gerçekleştirdikleri kiliselerin yapımı da bu tarihe denk gelmekte. Irak ve Federal Kürdistan Bölgesi’nde bulunan en eski kilise hala Bazyan Kapısı olarak bilenen yerde Bazyan Kilisesi ismiyle inşa edilmiştir. Bazyan Kilisesi’nin kalıntıları Süleymaniye Arkeolojik Müzesi’nde korunmakta.

Hıristiyanlar için güvenli bir kent

2003 yılına kadar da Süleymaniye kenti sınırları içerisinde yaşayan Hıristiyan aile sayısı 100 idi. Ancak IŞİD’in Irak geneline yönelik saldırılarından kaynaklı kendini diğer bölgelerde güvende hissetmeyen Hıristiyan inancına mensup birey ve aileler yönünü Süleymaniye kentine verdi. 2014 yılından 2017 yılına kadar kentteki mevcut Hıristiyan aile sayısı 680’e ulaştı. Ancak IŞİD’in bölgeden arındırılması ve zayıflatılmasından sonra 2017 yılından sonra Hıristiyan inancına mensup aileler, eski yerleşim alanlarına dönmeye başladı.

Kentte üç kilise bulunuyor

Süleymaniye'de yapım tarihi farklı olan üç tane kilise bulunmakta. Meryem Azra Kilisesi 1862 yılında Süleymaniye'nin Sabunkeran (Sabuncular) mahallesinde inşa edilen en eski kilise ve hala Süleymaniye’de yaşayan Hıristiyanların önemli ibadet merkezlerinden. 2003 yılında inşa edilen Meryem Yusuf Kilisesi ve 2006 yılında Çarçira mahallesinde inşa edilen kiliseler de kentin Hıristiyan toplulukları için önemli inanç merkezleri arasında bulunuyor.

Irak genelinde 4 milyon Hıristiyan yaşıyor

Irak genelinde Hıristiyan inancına mensup 4 milyon topluluk yaşamakta. 2016 yılında yayınlanan verilere göre ise Federal Kürdistan Bölgesi sınırları içerisinde yaşayan Hıristiyan sayısı, 200 binken, bu sayının günümüzde 300 bine ulaştığı tahmin ediliyor.

Çatışmalar Hıristiyan nüfusu da etkiledi

Tarih boyunca Irak siyasi çatışmaların yaşandığı bir yer coğrafya oldu. Hala da istikrarın sağlanmadığı bu ülkede, askeri çatışmalardan dolayı insanlar yaşamını yitiriyor ve göçler yaşanıyor. Irak’taki bu çatışmalı atmosfer en çok da dini azınlıkları, farklı etnik toplulukların bölgedeki varlığını etkiledi. Irak Baas rejiminin baskıcısı ve diktatör politikaları, diğer halklara olduğu gibi Hıristiyan inancına mensup halklar üzerinde de büyük baskılar kurmuş ve kendi anayurtlarını terk etmek zorunda bırakılmışlardır. IŞİD’in bölgeye yönelik saldırıları ve hala devam eden iç çatışma ve gerginlikler, bölge genelinde Hıristiyan nüfusunun gittikçe azalmasına da yol açtı.