Haber Merkezi- Kadın Gazeteciler Derneği (ROJIN), İran’ın gazeteci Pexşan Ezîzî ve işçi hakları savunucusu Şerife Muhammedi’ye verdiği idam kararlarına ilişkin yazılı açıklama yaptı. Açıklamada, günümüzde yükselen savaş politikaları nedeniyle toplumların her zamankinden daha fazla haber alma ihtiyacı duyduğu ama totaliter rejimlerin gazetecilere yönelik baskılarının da arttırdığı belirtildi.  

‘Gazetecilere yönelik işkence ve tutuklama hat safhaya ulaştı’

Gazetecilerin en çok baskılandığı, tutuklandığı ülkelerden birinin de İran olduğuna vurgu yapılan açıklamada,  “2022’de başlayan Jin Jiyan Azadî ayaklanmaları sonrası artan saldırılara bir yenisi daha eklendi. Molla rejimi, gazeteci Pexşan Ezîzî ve aktivist Şerife Mohammadi’ye 23 Temmuz’da idam cezası verdi. İbrahim Reisi’den idam, baskı ve şiddet politikalarını devralan yeni Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan da kadın, gazeteci ve toplumu karanlığa mahkum etme politikalarını sürdürmekte. Kadın düşmanı molla rejimi, 2022'de Jîna Amini'nin katledilmesi sonrası başlayan Jin Jiyan Azadî isyanı ve kadınların özgürlük talebine tutuklama, işkence, baskı, hak gaspı ile yanıt vermekte. Jin Jiyan Azadî isyanı sürecinde baskının en çok yöneltildiği kesim ise kadın gazeteciler oldu. Genel olarak gazetecilere yönelik işkence ve tutuklama hat safhaya ulaştı” denildi. 

‘Bir yılda 834 kişi idam edildi’

Açıklamada Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) verilerinin anımsatılarak, “Jin Jiyan Azadî” isyanının ilk ayında en az 40 kadın gazetecinin tutuklandığı ve ekipmanlarına el konulduğu kaydedildi. Açıklamada, “Uluslararası Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü’nün (RSF) 2024 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’ne göre İran, 180 ülke içerisinde 176’ncı sırada yer alıyor. Tarihsel olarak gazetecilere ve kadınlara yönelik baskı, işkence, tutuklama, katliam gibi saldırılar egemen, sömürge politikalarının arttığı dönemlere denk gelmiştir. Nitekim içinden geçtiğimiz dönem tam da böyle bir dönemdir. İran İnsan Hakları Örgütü (IHR) ile İdam Cezasına Karşı Birlikte (ECPM) 2023 raporuna göre, bir yılda 834 kişi idam edildi. İdam edilenlerin en az ikisi çocuk ve 22’sinin kadın olduğu açıklandı. Mevcut veriler başta kadınlar olmak üzere bir kırım politikasını göstermektedir” sözlerine yer verildi.  

Türkiye cezaevlerinde 32 gazeteci tutuklu 

Açıklamanın devamında şu ifadelere yer verildi: “Gazeteciler sadece İran’da değil, savaş politikaları nedeniyle dünyanın birçok merkezinde hedef alınmakta. Kendi suçlarını örtbas etmek ve hakikatleri çarpıtmak isteyen egemenler, şiddet politikalarını gazetecilere yöneltmekte. IFJ’nin 2023 raporu bu gerçeği doğrulamakta. IFJ’nin kamuoyu ile paylaştığı verilere göre 2023 yılında dünya genelinde 120 gazeteci ve medya çalışanı katledildi. Devlet baskısını en katı haliyle onlarca yıldır yaşayan Kürt gazeteciler, gerçeklerin karanlıkta kalmaması uğruna direniyor. Gözaltı, tutuklanma, tehdit ve katledilmelere karşı gazetecilik etiğinden taviz vermeyen Kürt Medyası başta Türk devleti olmak üzere Avrupa devletlerinin çıplak baskısı ile karşı karşıya. Mayıs 2024 itibarıyla Türkiye cezaevlerinde 32 tutuklu gazeteci bulunurken, birçoğu hakkında da soruşturma ve davalar devam etmekte. Bakûrê Kurdistan’da onlarca medya kuruluşu kapatılan, gazete binaları bombalanan, emektarları katledilen Kürt medyası, bu katı devlet saldırılarına karşı kamuoyunun haber alma hakkını korumayı başarmıştır. Bu, gazetecilik mesleğini icra eden herkes için öğretici bir yoldur.

Baskı ve idamlar kadınların mücadelesini durduramamıştır 

Öte yandan Türkiye ile birçok konuda paralel politikalar yürüten İran rejiminin başta kadınlar olmak üzere toplumsal talepleri baskı, tutuklama ve idamlarla durduramayacağı aşikârdır. Hakikati bükemezsiniz, çünkü gerçekler her zaman açığa çıkacak bir yol bulur. Nitekim 2022’den beri artarak devam eden baskı ve idamlar kadınların mücadelesini, toplumun taleplerini durduramamıştır ve durduramayacaktır. Toplumun demokratik, özgürlükçü taleplerini yansıtan, haber alma hakkı için her türlü tehlikeyi göze alan gazetecileri baskılasa da engelleyemeyecektir. 

İdam cezasını durdurmak için harekete geçmeliyiz 

ROJIN olarak; İran’ın idam politikaları karşısında direnen, mücadele eden, taleplerinden taviz vermeyen kadın gazetecilerin ve özgürlükleri uğruna direnen tüm kadınların yanında olduğumuzu belirtmek istiyoruz. Pexşan Ezîzi ve Şerife Muhemmedi’ şahsında,  sömürgeci faşizan devletlerin baskılarına boyun eğmeyen, kadınların direnişlerini kamuoyuna taşırma uğruna ağır bedelleri göze alan cesur gazetecileri ve kadın aktivistleri selamlıyor, tüm basın kuruluşlarını ve kadın örgütlerini idam karşısında mücadele etmenin bir insanlık görevi olduğu bilinciyle idam cezasını durdurmak için harekete geçmeye çağırıyoruz.”