ASMAA FATHI

Kahire- Mısır’da hakları için mücadele eden kadınlar, özellikle son birkaç yılda önemli yol kat ettiklerini düşünüyor.  16 Mart Mısır Kadınlar Günü’nde çeşitli etkinlikler gerçekleştiren kadınlar, Mısırlı kadınların İngiliz sömürgeciliğine karşı gerçekleştirdiği devrimi ve Hoda Shaarawi önderliğinde 300'den fazla kadının katıldığı 1919 devrimindeki cesaretlerini anıyor.

Menoufia Üniversitesi Sanat Fakültesi Sosyoloji Profesörü Thuraya Abdel Gawad, kadınların ilerlemelerinin sınırlı tutulmaya çalışıldığını belirterek “Kadınlar çeşitli alanlarda elde ettiği başarılara, bakanlık pozisyonuna ulaşmalarına ve işgücü piyasasında iyi bir pozisyona sahip olmalarına rağmen, belirli sosyal sektörlerle sınırlı kaldı. Kadınlar toplumsal yaşamda belli yerlerde var olabildiler” dedi.

‘Karar alma pozisyonunda değiller’

Thuraya Abdel Gawad, Mısırlı kadınların üniversitelerde ve yargıda katılımlarının engellendiğini söyleyerek “Üniversite rektörlüklerinde ve yargıda kadınların katılımı istenilen düzeyde değil. Damietta şehrinde bir kadın dışında kadınlar valilik koltuğunda yer almıyor. Üniversitelerde başkan yardımcılıkları ve Anayasa Partisi dışındaki partilerin başkanlığında bulunmuyorlar. Bu durum sendikal çalışmaları da etkiliyor. Kadınlar sendika liderleri olmasına rağmen sendika konseylerinde yer alamıyorlar, kadınların karar alma pozisyonlarında bulunmasında genel bir kriz yaşanıyor” şeklinde konuştu.

‘Hala gerçek bir ilerleme yok’

Geleneksel olarak kadınların dönüşümlü bir şekilde görev aldığı 4 bakanlık bulunduğunu sözlerine ekleyen Thuraya Abdel Gawad, “Elde ettiğimiz çeşitli kazanımlara rağmen hala gerçek bir ilerleme olmadığını söyleyebiliriz. Ulusal Kadın Konseyi de dahil olmak üzere hükümet tarafından denetlenen resmi sivil toplumun, kadınların tüm sorunlarını ifade etmesi ve bunlara katılması gerekiyor. Ancak kadınlar gerekli desteği bulamıyor. Dikkat edilmeyen pek çok konu var. Evliliğe müdahale, boşanma ve eşler arasında yaşanan sorunlar dışında, siyasi katılım da dahil olmak üzere sivil toplumun ilgilenmediği pek çok konu var” diye belirtti.

‘Sessizlik kırıldı’

Thuraya Abdel Gawad, bireylerin gönüllü çabalarına dayanan sivil toplum kuruluşlarının, son yıllarda toplumsal farkındalığı artırmayı ve eşitlik ve ayrımcılık da dahil olmak üzere kadın haklarına ilişkin sessizliği kırmayı başardıklarını vurguladı. Thuraya Abdel Gawad, “25 Ocak Devrimi öncesi ve sonrasında kadınların sivil toplum örgütlerinde, kurum ve kuruluşlarda, feminist çalışmalarda, kişisel statü hukukunda önemli çabaları oldu. Sivil toplum kuruluşlarında kadınlara karşı ayrımcılık konusundaki bir sessizliğin bozulduğunu belirtebiliriz. Artık eşitlik, sosyal roller, kadınların rolü, iş ve ücretlerde adalet fikri toplumsal yaşamda sağlam bir şekilde yerleşti. Bunların hepsi sivil toplumun kazanımları arasında yer alıyor” ifadelerinde bulundu.

‘Dayanışma güçlendirilmeli’

Yeni Kadın Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı Nevin Obaid ise Mısır'ın modern çağındaki kadınların ekonomik, sosyal, politik ve medeni haklar konusunda uzun bir geçmişe ve deneyime sahip olduğunu dile getirdi. Tüm kadın örgütlerinin kendilerine tanınan imkanlar dahilinde yoğun bir şekilde çalıştığını kaydeden Nevin Obaid, ancak bir yandan da sivil toplumun boğucu bir kuşatmaya tanık olduğunu ifade etti. Nevin Obaid, “Dayanışma güçlendirilmeli, kadın sorunları farklı araçlarla ele alınmalı, ayrımcılık ortadan kalkmalı, her kuruluşun bağımsız kişiliğiyle konuya bir bütün olarak hizmet etmeli” şeklinde konuştu.

Silahlı çatışmaların yoğun olduğu bir bölgede kadın hareketinin, özellikle ekonomik kriz nedeniyle diğer Arap ülkelerine göre kat kat daha fazla sıkıntı çektiğini kaydeden Nevin Obaid, sözlerine şöyle devam etti: “Kurumlar çatışmalara rağmen bugüne kadar kararlılıkla ayakta kaldı. Geçtiğimiz yıl her kadın bireysel başarılar elde etti. Bunların bir kısmının şiddet konusundaki farkındalığı, şiddeti reddetmesi, buna karşı gösterdiği kararlılık ve ekonomik durumunu iyileştirme becerisinin sonucu olarak ortaya çıktı.”

Nevin Obaid, şiddete karşı birleşik yasanın, onaylanmasının ardından bile hala bocalandığını ifade etti ve vaatlere rağmen kadınlarla ilgili uygulamalara gidilmediğini kaydetti.

‘Birçok başarı elde edildi’

Minya'daki Küçük Çiftçiler Birliği Başkanı Hana Abdel Hakim de, sorumluluk sahibi Mısırlı kadınların son yıllarda toplumun önlerine koyduğu engellere meydan okuyarak birçok başarıya imza attıklarını söyledi. Kamusal alanda kadınların ve kırsal kesimde sendikaların varlığının çok az olduğunu aktaran Hana Abdel Hakim, “Kadınlar koşullarını iyileştirmek için birliğimize destek sağladı. 700 kadının birliğe üye olması nedeniyle mevcut sessizlikte bozuldu. Kadın sünneti ve çocuk evlendirilmelere karşı mücadelemizi yürüttük. Birçok ihlalin önüne geçtik. Mısırlı kadınlar fikirlerini geliştirmeye istekliydiler ve böylelikle birçok başarı da elde edildi” ifadelerinde bulundu.