ASMAA FATHI

Kahire–Mısır’da kadınlar kamuda, ev içinde, sokakta ve yaşamın birçok alanında ayrımcılığa ve şiddete maruz bırakılıyor. Kadınların ayrımcılıkla ve şiddetle mücadelesinde desteklenmeleri için de kadın inisiyatifleri çalışmalar yürütüyor. Bunlardan biri de Masaha Amena İnisiyatifi. İskenderiye kentinde şiddete maruz bırakılan kadınlara, kendilerini ifade edebileceği güvenli alanlar yaratmayı amaçlayan inisiyatif, kadınlara psikolojik ve hukuki destek de veriyor. Farkındalık atölyeleri düzenleyen inisiyatif, çalışmalarına ilişkin sorularımızı yanıtladı.

Masaha Amena İnisiyatifi’nin İskenderiye'deki kadınlara sunduğu hizmetler nelerdir?

Amacımız, kadınların kendilerini korkmadan, çekinmeden ifade edebilmeleri ve acılarını ortaya koyabilmeleri için güvenli bir alan yaratmak. Daha sonra kadınlara psikolojik destek sağlıyoruz. Ayrıca, aile ve ev içinde yada sokakta şiddete uğrayan kadınlara doğrudan destek sağlamak istiyoruz. Kadınların kendilerini güvende hissedebilecekleri alanlar yaratmak için çaba gösteriyoruz. Şiddete uğrayan kadınlara hukuki destek sağlamaya çalışıyoruz. Cinsiyet ayrımcılığına, çeşitli şiddet türlerine maruz kalan kadınların yaşadıkları sorunlarla yüzleşmeleri için faaliyetlerimiz oluyor. Özellikle gruplar halinde yaptığımız seanslarla kadınlar yaşadıklarını anlatıyor, öte yandan farkındalık atölyelerimizde oluyor. Çünkü inanıyoruz ki boyutu ne olursa olsun ihlallerin yükünden kurtulmanın ilk kapısı o farkındalıktır.

‘Aile içi şiddet çok yaygın, yasal düzenleme yok’

İskenderiye'de kadın gerçeğini nasıl değerlendiriyorsunuz ve maruz kaldıkları ihlallerin niteliği nedir?

Tüm vilayetlerdeki kadınlar ataerkil yapılan kaynaklı miras haklarını elde edemiyor, kendi kaderini tayin edemiyor. Otoriter ailelerle yaşayan kadınların hakları genellikle ihlal ediliyor. Kadınlar sokakların kendileri için güvenli olmadığını söylüyor ve tehlikelerle karşı karşıya kalıyorlar. Aile içi şiddet çok yaygın ve konuyla ilgili yasal düzenlemeler olmadığı için kadınlar her gün bu aile içi şiddete maruz kalıyor. Kentlere bağlı valiliklerin kadınlara dair destek araçları yeterli değil. Bizler de kadınlarla ev ortamlarında çalışmaya, şikayetlerini almaya ve çözüm aramaya karar verdik.  Amacımız hem kadınların acılarını hafifletmek hem de yaşadıkları sorunları belgelemek. Bazıları İskenderiye'nin bir kıyı kenti olması nedeniyle kadınların daha özgür olduğunu düşünüyor. Ancak bu gerçekçi değildir. Kadınlar seçimlerinde özgür değiller, zorla evlendiriliyorlar, kadınlar aile içi şiddete maruz kalıyor.

‘Kadınlar sözleşmesiz çalıştırılıyor’

İskenderiye'de kadınlar ne gibi zorluklarla karşılaşıyor?

İş alanlarında kadınlar sözleşmesiz çalıştırılıyor. Bu durum çoğu şirketler tarafından uygulanıyor ve bir gelenek haline getirildi. Sözleşme olmadan çalışan kadınlar haklarından mahrum kalıyor ve türlü sömürüye açık hale geliyor. Kadınlar kötü ekonomik koşulların yükü altında kaldığı için ihlallere karşı sessiz kalabiliyor. Kadınlar yaşanan ihlalleri kabullenmekten dolayı da zarar görüyor. Pek çok kadın doğum izni nedeniyle keyfi olarak işten çıkarılıyorlar. Doğum izninin sona ermesiyle işlerine dönen kadınlar yerlerinin doldurulduğunu görüyorlar. İşverenler doğum yapan kadınlardan kurtulmak için çeşitli yöntemlere başvuruyorlar.  

Kadınların yaşadıkları sorunların çözümüne ilişkin neler önerirsiniz?

Çözüm için atılacak olası adımlarda farkındalık ilk sırayı alıyor. Çünkü kadınlar karşılaştıkları sorunların ve nedenlerinin gerçekliğini idrak ettikleri takdirde hakları ve bunları elde etme yollarını inceledikten sonra kurtuluşa ulaşabilecekler. Gerçeği değiştirmek için kadınların sesini ilgili taraflara ulaştırmak için çalışabilecek gruplar oluşturulmalıdır. İskenderiye'de çok sayıda gecekondu var, bu da kadınların daha büyük krizlere katlanmasına yol açıyor. Ekonomik bağımsızlık karar verme özgürlüğüne sahip olmalarını sağlayan araçlardan biri. Kadınların deneyimlerini dijital ortam üzerinden iletmek ve maruz kaldıklarını belgelemek için çalışıyoruz. Güvensizliğin kadınların yaşadığı krizlerin önemli bir parçası olduğunun bilincindeyiz. Bu nedenle varlığını güçlendirmek, kadınların başarılı olmalarına yardımcı olabilir. Yaratıcılık üzerinden de çalışmalarımız olacak.

Kadın sorunları üzerine çalışan pek çok kurum var. İster hükümet düzeyinde, ister insan hakları düzeyinde olsun, bunların etkilerini nasıl görüyorsunuz?

Biz genç bir inisiyatif olarak kadınlar için elimizden gelenin en iyisini yapmak için yerel toplulukta çalışmaya, kadınları kabul etmeye, onları dinlemeye ve onlara gerekli desteği sağlamaya karar verdik. Devlet kurumlarına gelince, son zamanlarda inisiyatiflerden biri tarafından ifadeler toplandı. Ne yazık ki İskenderiye'deki bazı devlet kurumlarının ataerkil zihniyetten kaynaklı kadınların maruz kaldığı ihlalleri görmezden geliyor. Eş, baba, erkek kardeş tarafından maruz kalan kadınlara destek verilmezken, erkek şiddetini haklı çıkarmaya çalışan kurumlarda var.