HINDIYA AL-ASHEPY

Bingazi- Libya’da kadına yönelik şiddet vakaları önemli ölçüde artış gösterirken kadınların kimi yasalarla sağlanan hakları da tehdit altında. Ülkede toplumsal cinsiyete dayalı şiddet artarken bir yandan da kadınların mücadelesi yükseliyor. Kadınlar şiddetin son bulması için projeler geliştiriyor; koruyucu yasal düzenlemeler istiyor. Libya Milletvekili Saltanat Al-Mismari, parlamentodan bir grup kadın üyenin, ülkedeki kadın sivil toplum kuruluşları iş birliğinde kadınları şiddetten ve anayasal haklarını korumakla ilgili özel bir yasa çıkarmak için çalıştığını açıkladı.

‘Kadınların siyasetteki varlıkları zayıf’

Ajansımıza konuşan Saltanat Al-Mismari, ülkede 2011 tarihinde yaşanan gelişmelere dikkat çekerek bu süreçte kadınların önemli roller üstlendiğine işaret etti. Mücadele alanlarının genişlemesine karşın kadınların hala siyaset sahnesindeki varlıklarının zayıf olduğunu ifade eden Saltanat Al-Mismari, “Binlerce kadının parlamento ve hatta başkanlık seçimlerine katılmasına ve birçok liderlik pozisyonuna aday olmasına rağmen kanun ve mevzuatın iyi uygulanmaması nedeniyle katılım hala eksiktir. Libyalı kadınların 2012'deki ilk demokratik sürece katılımı yüzde 45 civarlarındaydı. Ülkede geçmişte yaşanan güvenlik sorunu, bombalamalar, kadın aktivistlerin aşırılık yanlıları tarafından hedef alınmasına rağmen katılım oranları olumluydu” diye belirtti. 

‘Toplum kadınları kabul etti’

Saltanat Al-Mismari, kadınların Libya'daki siyasi sahnedeki performanslarının gelişmesinin aynı zamanda birçok alanı da geliştirdiğini söyledi. Saltanat Al-Mismari, "Hükümette Dışişleri ve Adalet Bakanlığı gibi görevlerde kadınları görüyoruz. Bu görevler ilk kez kadınlar tarafından yapılıyor” dedi. Ülkedeki yükseköğretim kurumlarında kadınların varlığının önemine değinen Saltanat Al-Mismari, kadınların üniversite dekanlığı veya yüksekokul dekanlığı pozisyonlarını üstlenerek kolejlerin ve üniversitelerin idari yapılanmalarına katılmalarının gerekliliğini de vurguladı. Saltanat Al-Mismari, "Libya toplumu kadınların varlığını büyük ölçüde kabul etmeye başladı. Libya mevzuatının bu varlığa büyük katkısı olduğundan, kadınların kamusal yaşamda karşılaştıkları zorluklar önceki yıllara göre daha az yoğun hale geldi” dedi.

‘Kadınlar etkin role sahip’

Saltanat Al-Mismari, Libyalı kadınların değişim yaratmada, ülkenin içinden geçmekte olduğu krizlere çözüm bulunmasında etkin bir role sahip olduğuna dikkat çekerek, şöyle konuştu: “Libya'nın tanık olduğu büyük siyasi değişimde kadınlar lehlerine yasalar çıkarabilir, siyasi sürece tam olarak katılabilir. Kadınların bu süreçte böylesi bir fırsatı var. Libya'daki yasama sistemi kadınlar için güvenlik ve sosyal koruma sağlıyor. Örneğin, Kişilik Yasası kadın haklarını en çok destekleyen ve garanti altına alan mevzuatlardan biridir ancak gerçekte uygulanmaları gerekir.”

“Kadınların 2011 Şubat Devrimi'ne katılımının amacının eşitliği, adaleti ve haklarını güvence altına alan demokratik bir ortamı sağlamaktı” diye konuşan Saltanat Al-Mismari sözlerini şöyle sürdürdü: "İslami hareket iktidara geldiğinde bu kazanımlar kadınlar tarafından neredeyse kaybediliyordu ancak kadınlar kazanımlarını korumak için çalıştı. Ortaya çıkan feminist hareket, yürütme organlarında kadınların yer alması için seslerini yükseltti. Yasama makamları da geri adım atarak kadınların taleplerini kabul etti.”

Özel yasa üzerinde çalışılıyor

Yasaların sahada uygulanmadığını kaydeden Saltanat Al-Mismari, bunun nedeninin kötüleşen güvenlik durumu, kamu ve yürütme kurumlarının zayıflığı olduğuna dikkat çekti. Saltanat Al-Mismari, Libyalı kadınları şiddetten koruyan ve haklarını koruyan özel bir yasanın bulunmamasına ilişkin olarak, Libya Parlamentosu'ndaki kadın üyelerin, kadın sivil kurum ve kuruluşlarıyla iş birliği içinde kadınları şiddete karşı koruyan özel bir yasa çıkarmak için çalıştıkları bilgisini paylaştı. Saltanat Al-Mismari, "Libyalı kadınların sosyal güvenliklerini artırmalarının, onurlarını ve haklarını korumalarının kazanım" olduğunu belirterek, yasanın önümüzdeki dönemde Libya Parlamentosu'nun gündemine sunulmaya hazır hale geleceğini söyledi.