HINDIYA AL-ASHEPY

Libya – Libya’nın doğusunda etkili olan Daniel Fırtınası, 10 Eylül’de Bingazi, Beyda, Merc, Suse ve Derne kentlerinde sel felaketine dönüştü. Resmi açıklamalara göre; 4 bin 333 kişinin hayatını kaybettiği sel felaketinde, yerinden edilen 43 bin kişinin en az 17 bininin ise çocuk olduğu tahmin ediliyor.

‘Çocuklara acil destek verilmeli’

Sosyal Danışman Hairiya Farac Al-Fercani, Libya'daki savaş ve çatışmaların çocuklar üzerinde bıraktığı sosyal ve psikolojik etkinin, sel felaketiyle birlikte ikiye katlandığına dikkat çekti. Doğal afetlerin de insanlarda psikolojik, sosyal, fiziksel ve ekonomik etkiler bıraktığını söyleyen Hairiya Farac Al-Fercani, “Etkilenenlerin başında ise kadınlar ve çocuklar gelmektedir. Libya'da savaşlardan, çatışmalardan ve doğal afetlerden en çok etkilenen grup ve kesimlerin başında çocuklar geliyor. O yüzden acilen destek verilmesi gerekiyor" dedi.

‘Kayıp hissi yaşamın reddine neden olabiliyor’

Anne-baba veya kardeş kaybı durumunda çocukların yaşamayı, hayata devam etmeyi bile reddedebileceğine vurgu yapan Hairiya Farac Al-Fercani, "Derne şehrinde Daniel Kasırgası'nda annesini kaybeden 10 yaşındaki genç bir kızı tedavi ediyorum. Yaşamayı reddediyor. Neler olduğunu tam olarak anlamıyor ancak kayıp hissi onun yaşama arzusunu kaybetmesine neden olmuş” diye konuştu.

‘Psikolojik destek programları düzenlenmeli’

Libya'da ailelerin kaybolduğunu, binlerce kişinin öldüğünü hatırlatan Hairiya Farac Al-Fercani, “Daniel felaketinin ardından medya, sivil toplum örgütleri, çocuk ve yetişkinlere yönelik psikolojik destek ve rehberlik programları düzenlenmeli. Çocukların yetenekleri keşfedilmeli ve ihtiyaçları bilinmelidir. Travma sonrası çocukların ve yetişkinlerin psikolojik olarak rehabilite edilmesinde toplumun yaklaşımı önemli” diye kaydetti.

‘Felaketler çocukların gelişimini olumsuz etkiliyor’

Bingazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi olan aynı zamanda Engelli İnsanlar için Umut Merkezi Yaşam ve Psikolojik Destek Birimi Başkanı Fawzia Al-Hadi Salem de, doğal afetlerde de savaş süreçlerinde de en çok etkilenen grupların çocuklar olduğunu vurguladı. Felaketler sonucunda çocukların uğradıkları zararın onları psikolojik, sosyal ve ekonomik açıdan tamamen etkilediğini belirten Fawzia Al-Hadi Salem, bu durumun onları son derece savunmasız hale getirdiğini, fiziksel ve zihinsel gelişimlerini olumsuz etkilediğini anlattı.

Fawzia Al-Hadi Salem, doğal ya da insan kaynaklı felaketler yaşayan çocukların psikolojik dengesinin yeniden sağlanmasına yardımcı olacak en önemli yollardan birinin eğitim ve öğretim süreci olduğuna inandığını söyledi. Fawzia Al-Hadi Salem, şunları kaydetti:

“Çocukların bütünleşmelerine ve onları daha önce yaşadıkları krizlerin üstesinden gelmeye hazırlamalarına yardımcı olacak zihinsel aktivite ve programlar hayata geçirilmelidir. Çocukların tepkisi psikolojik travmanın farklı etkileridir, öyle ki çocuk uyumakta zorluk çeker, korkutucu rüyalar ve kabuslar görür ve bazen de belirtiler travmadan hemen sonra ortaya çıkmaz ancak günler veya haftalar sonra ortaya çıkabilir.”

‘Ailelere de rehberlik sağlanmalı’

Travma sonrası stres bozukluğunu tedavi etmenin en önemli yöntemlerinden birinin çocuğun başına gelen durumu kabul etmek olduğunu söyleyen Fawzia Al-Hadi Salem, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Aile içinde veya okulda çocuklarla konuşmak onların acı dolu deneyimle baş etmelerine yardımcı olur. Travma sonrası çocuklar kendilerine olan güvenlerini kaybedebilirler. Travma sonrası dönemdeki çocukların tedavisinde kullanılan en önemli yöntemlerden biri onları alıştıkları oyun ve sporları oynamaya teşvik etmek, psikolojik ve duygusal rahatlamayı amaçlayan grup oturumlarıyla onlarla çalışmaktır. Ailelere de çocuklarıyla baş etme yollarını öğrenmeleri için psikolojik ve sosyal rehberlik sağlanarak, travma sonrasında çocukların travmatik olaylardan veya krizlerin yaşandığı yerlerden uzak tutulması da önemli.”