NAGHAM KARAJEH

Gazze – Filistin’de birçok kadın ve kız çocuğu çeşitli bahanelerle istemedikleri evliliklere zorlanıyor. Zorla evlendirilen kadın ve kız çocukları ise evlilik içinde şiddet başta olmak üzere maruz bırakıldıkları birçok sorunla da baş etmeye çalışıyor.

‘Ekonomik gerekçelerle yapılan zorla evliliklerin oranı yüzde 58’

Sosyal Hizmet Uzmanı Doaa Dahlan, zorla evlendirmelere ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Doaa Dahlan, zorla evliliğin taraflardan birinin veya her ikisinin özgür ve açık kişisel rızası olmadan gerçekleştirilen ve kişinin iradesini tam ve özgürce ifade edemediği bir dayatma olarak tanımladı. Zorla evlendirmelerin ataerkil zihniyetin bir sonucu olduğunu anlatan Doaa Dahlan, şunları ifade etti:

“Ekonomik nedenler gerekçe gösterilerek evlendirilen kadın ve kız çocukların oranı yüzde 58 civarındadır. Zorla evlendirme olgusu ailelerin zihinlerinde kök salmış ve bunun bedelini de kız çocukları ödüyor. Aileler doğurdukları çocukların yükünü taşıyamadıklarını ve bu nedenle kız çocuklarını evlendirdiklerini iddia ediyor. Çocuk yaşta evlendirmeleri doğal karşılayan aileler, kız çocuklarının yaşları ilerleyince evlenemeyeceklerinden de korkuyor.”

‘Yasaların olmaması zorla evliliklerin önünü açıyor’

Filistinli birçok ailenin erk zihniyete boyun eğdiğini kaydeden Doaa Dahlan, “Klan etkisi kız çocukların yaşamlarını ve seçimlerini önemli oranda etkiliyor. Ailelerin çoğu akraba evliliklerini de destekliyor. Zorla evlendirmelerle ilgili yasaların olmaması da bu durumun önünü açıyor. Kız çocukları haklarından yoksun bırakılıyor, düşünce özgürlükleri ihlal ediliyor” dedi.

‘Zorla evlendirmeler suç kapsamına alınmalı’

Yasaların yeniden düzenlenerek zorla evlendirmelerin suç kapsamına alınması gerektiğini ifade eden Doaa Dahlan, “Öte yandan kadın ve kız çocukların maruz kaldığı şiddete karşı da caydırıcı cezalar uygulanmalı ve yasal denetimler başlatılmalıdır” diye konuştu. Kız çocukların evlendirilmesinin psikolojik etkilerine de vurgu yapan Doaa Dahlan, şunları aktardı:

“Kız çocukları şiddete maruz kaldıkları için var olan dayatmalara da karşı gelemiyor. Seçim hakkı verilmiyor. Bu da ileriki zamanlarda kişiliğinde bozukluklar meydana getiriyor. Zorla evlendirilen birkaç kadından örnek verecek olursam; örneğin evlendikten sonra hobilerini yapamıyor, eğitim kariyerini tamamlayamıyor, işgücü piyasasına katılamıyor, fikirlerini açıkça beyan edemiyor. Hepsi de evlendikten sonra aynı acıyı yaşadığını belirtiyor.”

‘Depresyon, anksiyete, baş ağrısı ortaya çıkıyor’

Zorla evlendirmelerin kadınları sosyal, ekonomik ve sağlık açısından her düzeyde olumsuz etkilediğini dile getiren Doaa Dahlan, kadınlar üzerinde psikolojik baskıların birikmesini, yaşamı kabullenememelerini ve toplumdan soyutlanmalarını artırdığını anlattı. Toplumun “Bir kadının evi kocasının yanıdır” gibi yanlış mitlerle kadınlara ağır sorumluluklar yüklediğine işaret eden Doaa Dahlan, “Yapılan araştırmalara göre zorla evlendirilenlerde depresyon, anksiyete, şiddetli baş ağrısı gibi ağır psikolojik belirtiler ortaya çıkıyor” şeklinde konuştu.

‘Kadınların yüzde 72’si psikolojik sorun yaşıyor’

Doaa Dahlan, zorla evlendirilen kadınlara ilişkin şu verileri paylaştı: “Psikolojik sorun yaşayan kadınların oranı yüzde 72'ye ulaşırken, bunların yüzde 47'si depresyon, yüzde 39'u hayattan zevk alamama, özgüven kaybı yüzde 25, ölümün kurtuluş olduğunu düşünen yüzde 39, intiharı düşünen yüzde 21, intihar girişiminde bulunan ise yüzde 7. Zorla evlendirme nedeniyle ağlama nöbetleri geçiren kadınların oranı ise yüzde 82,6 iken, hüsrana uğramış ve çaresiz hisseden kadınların oranı da yüzde 79,6. Konsantrasyon eksikliği yaşayan kadınların oranı yüzde 69, korku ve ilgisizlik yaşayan kadınların oranı da yüzde 54,4’e ulaştı.”

‘Acil durum planları oluşturulmalı’

Kadınların zorla evlendirmelerin olumsuz etkilerinden kurtulmaları için acil durum planlarının oluşturulması gerektiğine dikkat çeken Duaa Dahlan, sorunun çözümüne ilişkin şu önerilerde bulundu: “Evlilik sürecini düzenleyen ve her iki tarafın rızasını denetleyen yasal mevzuat çıkarılmalı. Kadınların toplumsal ve liderlik görevlerini yerine getirebilmeleri için adil bir kültürel ve yasal zemin oluşturulmalı, ebeveynleri kız çocuklarını zorla evlendirmekten kaçınmaya teşvik eden bir dizi bilinçlendirme atölyesi yapılmalı. Ailenin Şiddetten Korunması Kanunu'nu onaylanmalı. Eğitim müfredatlarında da zorla evlendirmelerin olumsuz etkilerine ilişkin stratejik bir plan geliştirilmeli. Mahkemeler bünyesinde aile danışmanlığı için özel bir oda kurulmalı. Kız çocukları evlenmeyi reddettiğinde sorumlu taraf müdahale ederek bu reddin arka planında kaynaklanabilecek aile içi anlaşmazlıkları sona erdirmek için aile danışmanlığı için baskı kurulmalı ve savunuculuk kampanyaları yürütülmeli.”