Ankara- Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim Sen) 2025 Eğitim ve Öğretim Yılı Yarıyıl Raporu'nu açıkladı. Rapor, Eğitim Sen Başkanı Kemal Irmak tarafından paylaşıldı.

Kız çocukların eğitimi devlet eliyle engellendi

Yılın başında "tasarruf tedbirleri" kapsamında taşımalı eğitimden yararlanan bir milyonu aşkın öğrencinin yüzde 30'unun taşımalı eğitim kapsamından çıkarıldığı bilgisini paylaşan Kemal Irmak, raporun detaylarına dair şu bilgileri verdi:  "Başta kız çocukları olmak üzere çok sayıda öğrencinin eğitime erişim hakkının bizzat devlet eliyle engellenmesi anlamına gelmiştir.  Çocuklar eğitim hakkından eşit koşullarda yararlanmadı, eğitime erişimde yaşanan sorunlara çözüm üretilmedi ve anadilinde eğitim gibi en temel sorunlar varlığını sürdürdü.

Eğitim dışına itilen çocuklar

Özellikle eğitime erişim başta olmak üzere çocukların en temel haklarından yararlanma oranlarında keskin bir düşüş gözlemlenmekte. Bu düşüş, 2024-2025'te de devam etti. Eğitim dışındaki çocuklar son 3 yılda en yüksek seviyesine ulaştı. Eğitim Reformu Girişimi'nin raporuna göre, 2024-2025'te eğitim dışındaki çocuk sayısı ise yüzde 38,4 artarak yaklaşık 612 bin 814'e yükseldi.

1 milyon 500 bin öğrenci ayrıldı

Zorunlu eğitimde olması gereken 200 bine yakın çocuk eğitim dışında kaldı. 2024-2025'te eğitim dışındaki çocukların yüzde 53,6'sı erkek yüzde 46,4'ü kız çocuğu. Yine geçici koruma altındaki Suriyeli çocukların sayısının ise 14-22 yaş aralığında Mesleki Eğitim Merkezi (MESEM), öğrencileri ve açık öğretime kayıtlı 18 yaş altı öğrencilerde bu sayıya dâhil edildiğinde; örgün eğitimin dışında bırakılan çocuk sayısı 1 milyon 578 bin 941.

Çalıştırılırken yaşamını yitiren çocuklar

İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü (İSİG Meclisi) raporuna göre, 2023 Eylül ile 2024 Ağustos döneminde en az 66 çocuk çalışırken hayatını kaybetti. Tarım sektöründe 24 çocuk, sanayi sektöründe 17 çocuk, inşaat sektöründe 13 çocuk ve hizmet sektöründe 12 çocuğun çalışırken hayatını kaybetti.

Kız çocukların eğitim haklarına müdahale

Dünya Ekonomik Forumu'nun 2024 Küresel Cinsiyet Eşitsizliği Raporu'na göre Türkiye, 146 ülke arasında 127. sırada yer almıştır. Bu sıralama, Türkiye'nin eğitim başta olmak üzere sağlık, ekonomi ve siyaset gibi alanlarda cinsiyet eşitliği konusunda daha da gerilediğini ortaya koymaktadır. 

Okullarda dincilik faaliyetleri

MEB'in Diyanet İşleri Başkanlığı ve Gençlik ve Spor Bakanlığı ile ortaklaşa yürüttüğü ve Eğitim Sen olarak ülke tarihinin en tehlikeli projesi olarak tanımladığımız ÇEDES (Çevreme Duyarlıyım, Değerlerime Sahip Çıkıyorum) projesi kapsamında okullarda artan dini etkinlik ve faaliyetlere öğrencilerin veli izni olmaksızın katılımı sağlanmıştır. MEB Din Öğretimi Genel Müdürlüğü'nün verilerine göre 2023/24 eğitim öğretim yılı boyunca ÇEDES kapsamında 21 bin 372 okulda 996 bin 886 öğrenci, 1 milyon 993 bin 772 veliye ulaşılmıştır. MEB her ne kadar Diyanet personelinin okullarda görevlendirilmediği iddia etse de pek çok ilde ÇEDES projesi kapsamında imamların, vaizlerin ve diyanete bağlı olarak çalışan memurların okullarda ‘manevi danışman’ olarak görevlendirildiği bilinmektedir.

Beslenme sorunu

Çocuklar okula kahvaltısız gidiyor. Bu koşullarda çocuklarına her gün ayrı bir beslenme hazırlamak durumunda kalan aileler eti, sütü, meyveyi, kuruyemişi geçelim yumurtayı, peyniri ve zeytini bile alamaz hale gelmiştir.”