‘Bu yıl Newroz ateşini daha güçlü yakmalıyız’

1980’li yıllarda Kürt Özgürlük Hareketiyle tanışan Rojava Kürdistanlılar Suriye devletinin tüm yasak, baskı, katliamlarına rağmen Newroz’u kitlesel kutlamaya başladı. O günleri yaşayanlardan Şêmsixan Gulo Qamişlo Newrozlarını anlattı.

SORGUL ŞEXO

Qamişlo –Kürtler kendileri için direniş anlamına gelen Newroz’u ateşler yakarak, özgürlük sloganları ve stranlarıyla karşılarken, Kürdistan’ı sömürgeleştiren devletlerde bu iradeyi kırmak için baskı ve katliamlar geliştirdiler. Kürt Özgürlük Hareketi’nin çıkışı ve Rojava’da gelişmesinden önce Suriye’de yaşayan Kürtler Newroz’u piknik gibi karşılıyorlardı. Kürt Özgürlük Hareketi’nin Rojava Kürdistan’da halk tarafından tanınmaya başlamasıyla beraber 1984-1985’lerden itibaren kitlesel eylem ve kutlamalar yapılmaya başlandı ve kültürleşti.

Devrim öncesinde Rojava’da Şam yönetimi baskılarına rağmen Newroz’u kutlayan yüzlerce genç gözaltına alındı, katledildi ve tutuklandı. Silêman Mihemed Emîn Adî Suriye'nin 1986 yılındaki ilk Newroz şehidi oldu.

Tüm baskı ve şehadetlere rağmen kadınlar ve halk alanlarda kitlesel olarak ateşler yakıp sloganlar atarak Newroz’u kutladı.

Şemsîxan Gulo da rejimin baskısına, çocukları ve yakınlarının gözaltına alınmasına rağmen Newroz'u ısrarla kutlayan kadınlardan biri. Şemsîxan Gulo, dünden bugüne Newroz kutlamalarını ve karşılaştıkları baskıları anlattı.

‘O dönemin ruhu farklıydı’

Şemsîxan Gulo, 1984 Newroz'u hakkında şunları söyledi: "Hatırlıyorum; o yıl ailecek Newroz'u kutlamıştık. O zamanlar çocuktuk, annem ve babam ‘Bugün Kürtlerin günüdür’ demişti. Yanımızdaki eski bir radyoyu Kuzey Kürdistan sınırına yakın topraklara götürdük. Kadınlar ve gençler ateş yaktığımız yere geldiler. Devrim şarkılarını seslendirdik ve sabaha kadar kutlamalarımızı sürdürdük. O dönemler ne kadar zorluk yaşasak ta ruhu farklıydı. Toplu taşıma araçları yoktu ve halk kutlama alanına traktör ve kamyonlarla geldi. İfade edemeyeceğim bir coşkusu vardı o dönemlerin.”

‘Çocuklara halay eğitimi verdik’

O yıllarda Amed Cezaevi’nde gelişen 14 Temmuz Direnişi’ni yeni duyduklarını ifade eden Şemsîxan Gulo, “Bizler Newrozlarda 21 Mart 1982 günü Diyarbakır zindanının vahşet günlerinde üç kibrit çöpüyle bedenini ateşe veren Mazlum Doğan ile 14 Temmuz Direnişi şehitleri Kemal Pir, Ali Çiçek, Akif Yılmaz ve Mehmet Hayri Durmuş’un resimlerini taşıdık. Çocuklara halay eğitimleri verdik. Güzel bir Newroz kutlaması yaptık. Evet karşımızda devlet vardı ama biz onlardan daha akıllıydık” şeklinde konuştu.

‘Katliam ve tutuklamalara rağmen Newroz’u hep kutladık’

1988’de BAAS rejiminin, 21 Mart’ı “Anneler Günü” ilan ettiğini belirten Şêmsixan Gulo, “21 Mart’ta bunun dışında bir etkinlik yapılmasını yasaklandı. 12 Mart 2004 serhildanı ardından Newroz’u kutlayanlara yönelik baskılarını biraz daha arttırdı.

2008 yılındaki BAAS Rejimi Qamişlo’da bir Newroz kutlamasında katliam gerçekleştirdi. Üzerlerine ateş açarak 3 gencimizi katletti, 6 kişiyi de yaraladı. Biz tüm bu yönelimlere karşı Newroz’u yine de kutladık”

‘Rejim ateşi söndürmek istedi, biz gürleştirdik’

Şemsîxan Gulo, Rojava Devrimi öncesinde devlet güçlerinin baskına rağmen kutladıkları bir Newroz’a ilişkin anısını şöyle anlattı: “Yine bir Newroz gecesiydi ve biz kadınlar ile gençler ateş yakmıştık. Rejim askerleri bize saldırdı ve çok öfkeli bir şekilde ateşi söndürmemizi istedi. Bende gidip su yerine mazot aldım yanıma ve ateşe döktüm. Ateş daha da gürleşmeye başladı.

Ben öyle yapınca rejim güçleri çok sinirlendi. Ama bir şey yapamadan geri döndüler. Newroz ateşini söndüremediler. Newroz ateşini kimse söndüremez. Biz Ronahî, Rehşan, Mezlum Doğan’ın Newroz’u nasıl kutladığını unutmadık.”

‘Newroz Direnişimizle Önderliği özgürleştirelim’

Newroz’un sadece Kürtler için değil tüm dünya için yeni bir gün olduğunu belirten Şemsîxan Gulo, “Bizler Zekiyelerin, Rehşanların, Ronahilerin, Arinlerin, Mazlum Doğanların Newroz’u nasıl kutladıklarını unutmayacağız. Bu yıl Newroz ateşini daha güçlü yakmalıyız. Newroz bir direniş günüdür. Newroz'un ateşini Önder Abdullah Öcalan'ın özgürlüğüyle yakmalıyız" sözleriyle konuşmasını noktaladı.