LARA GEWHERİ

Xoy- İran’ın Xoy kentinde 28 Ocak’ta meydana gelen 5.9 büyüklüğündeki depremin ardından henüz bölgeye hükümet tarafından yardım sağlanmadığı gibi toplanan yardımların ulaşması da engelleniyor. 7 yurttaşın yaşamını yitirdiği 800’den fazla kişinin de yaralandığı bilinen depremde 3 binden fazla ev tamamen yıkılırken yüzlercesi de kullanılamaz hale geldi. Depremden büyük zarar gören Xoy halkı İran hükümeti tarafından zor koşullarda kendi yaralarını kendileri sarmak zorunda bırakılıyor. 

Depremden en çok etkilenen bölgeye giderek depremzedelerle yaşananları ve İran hükümetinin bu tavrını konuştuk.

Sara Motamedi isimli vatandaş depremin yaşandığı sırada ailesiyle birlikte araçlarının içerisinde olduklarını ve sarsıntı nedeniyle araçta kilitli kaldıklarını anlattı. Sara Motamedi “Korkunç bir andı. Bomba sesine benzer bir patlama duyduk. Deprem olduğunu düşünmemiştik. İnsanlar çığlık çığlığa bağırmaya başladı ve korkunçtu” dedi.

Dışarıda depremi yaşayan ve şahit olan herkesin mavi-yeşil karışımı bir ışık gördüğünü söyleyen Sara Motamedi, yaşadıklarını “Gökyüzünün rengi değişti deprem sırasında. Nedenini kimse söylemedi, açıklamadı da ama gökyüzünde dumanlar vardı” diye konuştu. Evlerine döndüklerinde, büyük bir hasarla karşılaştıklarını söyleyen Sara Motamedi, “Evimize giremedik, eşyalarımızı sokağa taşıyıp dışarıda uyuduk. Hiçbir yardım görmedik” diye anlattı.

‘Devlet yardım etmedi’

Güvenlik nedeniyle soy ismini vermek istemeyen Marzieh, depremde darbe alan, yaralanan ve mahsur kalan yurttaşlara yardım için harekete geçer. Marzieh deprem ardından karşılaştığı manzara ve durumu şöyle anlattı: “Deprem olduktan sonra halkın durumunu merak ettik, takip etmek için hemen birkaç kişi bir araya gelerek sokağa çıktık. Sokaklarda tek tek acil yardım talebinin nereden olduğunu sorduk ve engelli olduğu için evinde mahsur kalan bir kişiye giderek yardım ettik. Biz gidene kadar hiç kimse ona yardım etmeyi akıl etmemişti. Zaten devlet de halen yardım yapmadı depremzedelere” dedi.

Çadır alamadılar

Xoy’den depremzede Ramin Sobhi, son durumlarını şu sözlerle anlattı: “Çadırımız yok, kendi kendimize yaptığımız soğuktan bizi korumayan bir yerde barınıyoruz. Isınamıyoruz, sürekli soğuk ve kötü durumdayız. Komşularımız bize yardım ediyor Valilik binasında çadır dağıtılacağı söylendi ama bu sembolik bir dağıtımdı. Dağıtılan çadır sayısı ihtiyacı karşılamaktan çok uzaktı. İhtiyacı olan ailelere daha sonra dağıtım yapacaklarını söylediler ama halen bir haber çıkmadı.”

‘Hükümet yardım etmediği gibi yardım edenleri de engelliyor’

Depremle evinin yıkılması üzerine Urmiye’deki aile üyelerinin yanına taşınmak zorunda kaldıklarını ifade eden Setare’de güvenlik gerekçesiyle soy ismini kullanmak istemedi.  Setare deprem sonrasına ilişkin şöyle konuştu: “Bize yardım yapmadıkları gibi yardım yapmak isteyenleri de engellediler. Şimdi gidin bakın şehirde çevik kuvvet ve asker polis arabaları dolu. Niye? Çünkü depremzedelerin de eylem yapacağından korkuyorlar, depremzedelerin hükümet karşısında eylem yapmaması için asker-polis topluyorlar. Urmiye-Xoy yolu asker dolu.” Setare, böyle giderse depremzedelerin hükümete karşı büyük bir ayaklanma çıkarmakta haklı olacağını çünkü insanların sokakta çadırsız, gıdasız yaşamaya mahkûm edildiğini söyledi. 

Mahabad’dan topladıkları yardım Xoy’a alınmadı!

Mahabad, Bukan, Urmiye başta olmak üzere çok sayıda kentten Xoy için yardımlar toplandı ancak bu yardımların ulaşması İran askerleri tarafından engellendi. Ayrıca sivil toplum kuruluşları ve aktivistlerin depremzedeler için yardım toplama çalışmalarına da engeller getirildi. Soy adını kullanmak istemeyen Mahabadlı Xezal, bu konuda “Biz Mahabad’da gönüllü çalışmalar yaptık ve yardımlar topladık. Ancak Xoy girişinde araçlarımız durduruldu ve yardım yapabilmek için lisansımız olmadığı gerekçesiyle girişimize izin verilmedi, geri gönderildik” diye konuştu.

Yardım etmek isteyenlerin hesaplarına bloke konuldu

İran hükümeti Xoy depremzedelerine yardım götürmezken, dijital medyadan örgütlenerek yardım etmek isteyen vatandaşların banka hesaplarına bloke konuldu.
Persepolis’in eski futbolcusu ve Teknik Direktörü Karim Bagheri, depremzedelere nakit yardım için açtığı hesabın bloke edildiğini duyurdu.