RAFIF ESLEEM

Gazze - İsrail’in 7 Ekim 2023’te Gazze’ye yönelik başlayan saldırıları 19 Ocak’ta yapılan ateşkes ile kısmen son buldu. Saldırıların sonucunda binlerce insan yaşamını yitirdi, binlercesi ise zorla yerinden edildi. Alt yapı sistemi, evler, okullar ve benzeri birçok yapı kullanılamaz hale geldi. Birçok kadın ekonomik gelir kapısı olan projelerini kaybetti. Bu durum, kadınları yeni bir geçim kaynağı aramaya zorladı.

Küçük tezgahı ile yaşama tutunuyor

Vefa Dubban da bu kadınlardan biri. Vefa Dubban, toplumsal önyargılara meydan okuyarak cadde üzerinde küçük bir tezgâh açarak, geçimini sağlamak için temel ihtiyaç malzemeleri satmaya başladı. Bu sayede hem saldırı süresince hem de sonrasında hayatını sürdürebilecek bir gelir kaynağı elde etti.

Çalışmak için kilometrelerce yol gidiyor

Ajansımıza konuşan Vefa Dubban, İsrail saldırılarının ardından Gazze Şeridi'nde ekonomik durumun kötüleştiğini ve kendi işini kaybettiğini ifade etti. Vefa Dubban, saldırılardan önce küçük bir kırtasiye işlettiğini belirterek “Dükkanda öğrenciler için malzemeler kalem, defter ve çeşitli kitaplar satıyordum. Baskı, ciltleme ve belge tasarımı gibi işler de yapıyordum. İki yıl boyunca devam eden bu iş, İsrail buldozerlerinin dükkanımı tamamen yıkmasıyla sona erdi. Dükkanın içerisindeki hiçbir malzemeyi kurtaramadım ve enkaz altında kalan eşyalar tamamen yok oldu. Bu durum binlerce dolarlık maddi zarar verdi” dedi.

Vefa Dubban, küçük tezgâhını kurarken kız kardeşlerinden destek aldığını kaydederek, “Ancak en büyük zorluk ulaşımdı, saldırılar sırasında boşaltılan Sanayi Mahallesi'nde yaşıyorduk. Ağır kartonları ve demir tezgâhı Gazze’nin merkezindeki Magrabi Pazarı’na getiriyordum. Bunu yaparken de birkaç kilometre boyunca sürekli bombardıman altında kalıyordum” diye konuştu.

Gazze’de zorunlu göçün yarattığı sorunlar

Göç sürecinde yaşadığı sıkıntılardan bahseden Vefa Dubban, "Evimizden çıktığımızda acil durum çantamla birlikte malzemelerimi de taşımak zorunda kalıyordum. Çoğu zaman eve döndüğümde mallarımın çalındığını görüyordum" şekline konuştu. Bu tür kayıplar Vefa Dubban’ı yeniden sermaye biriktirmeye zorladı.

Vefa Dubban, karşılaştığı en büyük sorunlardan birini de fiyatlardaki dalgalanmalar olarak değerlendirdi ve şöyle devam etti: “Bazen malzemeleri yüksek fiyattan alırken, birkaç saat içinde fiyatların yarıya düşmesiyle zarara uğruyorum. Bu durumda malzemeleri aynı fiyata satmak zorunda kalıyorum. Alıcı kabul ederse satış yapabiliyorum. Bazı zamanlar, satamadığım malzemeleri evde kendi ihtiyaçlarımız için kullanıyoruz. Mevcut fiyatlar, Gazze’de yaşayan insanlar için büyük bir yük oluşturuyor. Fiyatlar çok yüksek olsa da bu temel ihtiyaçları almak zorundayız.”

Kadınların karşılaştığı cinsiyetçilik

Toplumdaki geleneksel ve olumsuz bakış açılarının kadınların çalışma hayatında karşılaştığı en büyük zorluklardan biri olduğunu dile getiren Vefa Dubban, “Özellikle bir kadının halk pazarında erkeklerin arasında çalışması hâlâ garipseniyor. Çoğu zaman bana 'Baban ya da erkek kardeşin nerede?' diye soruyorlar. Sanki bir suç işliyormuşum gibi!" dedi.

‘Her kadın ekonomik bağımsızlığını elde etmeli’

Onu en çok üzen şeyin ise başka kadınların merhamet dolu ya da küçümseyici bakışları olduğunu söyleyen Vefa Dubban, “Her kadının ekonomik bağımsızlığını sağlaması gerekiyor. Kadınlar baba ya da kardeşten para almak yerine kendi geçimini sağlamayı tercih etmeli. Her kadın kendi işini kurabilmeli. Sevdiğim işi yapabilmek için şu an yaptığım işi sevmeye çalışıyorum" ifadelerini kullandı. 

Vefa Dubban, üniversite mezunu olmasına rağmen savaşla birlikte çalışamadığını, pazarda seyyar satıcılık yapmaktan gurur duyduğunu belirterek, “Bu işi yaparken kendi onurumu koruyorum ve kimsenin hayatıma müdahale etmesine izin vermiyorum. Hayatımın nasıl olacağına ben karar veriyorum" diye belirtti. Diğer kadınlara da aynı cesareti göstermelerini tavsiye eden Vefa Dubban, psikolojik rahatlık ve özgüven kazanmak için kendi yollarını bulmaları gerektiğini ifade etti.

Filistinli kadınların büyüyen hayalleri

Vefa Dubban, sevdiği iş olan kırtasiye işletmesine geri dönmeyi istediğini kaydetti. Bu işi yaparken huzur bulduğunu ve yeniden başlamak için uygun bir sermayeye ihtiyaç duyduğunu söyleyen Vefa Dubban, kadınlara seslenerek, "Bugünden itibaren kendi ayaklarınız üzerinde durmaya başlayın. Erkeklerden gelen moral bozucu sözlere aldırış etmeyin" diye belirtti.

Vefa Dubban, Gazze'nin barış ve umut dolu günlere kavuşmasını, Filistinli kadınların ise farklı alanlarda daha fazla destek görmesini umut ettiğini dile getirdi.