ZOUHOUR MECHERGUI

Tunus -  Çevre aktivisti ve feminist Radia Wahishi, savaşlardan, çatışmalardan ve iklim değişikliğinden en çok etkilenen kesimlerin kadınlar olduğuna dikkati çekerek, kadınların aralarındaki bağların desteklemesi gerektiğini söyledi. Radia Washishi, iklim değişikliğinin kadınların üzerindeki etkisine ilişkin ajansımızın sorularını yanıtladı.

*Krizlerden, salgın hastalıklardan ve savaşlardan neden her zaman en çok kadınlar etkileniyor. Yine kadınları desteklemek için kıtalar arası dayanışma nasıl sağlanmalıdır?

Yaşanan tüm insanlık deneyimleri, krizler ve savaşlar karşısında en savunmasız grubun kadınlar olduğunu gösteriyor. Kadınlar hem maddi hem de manevi zarara uğruyor. Kendilerini evden başlayarak etkileyen çevre koşullarına, yaşam alanlarındaki zor gerçeklerle karşı karşıya buluyorlar. Başta da belirttiğim gibi insanlık deneyimleri bunu göstermiştir. Dünyanın her yerinde kadınların, bir arada durması ve zorlu sınavlarında birbirlerine yardım etmek için planlar yapması gerekir. Kadınlar arasında bir dayanışma sistemi oluşturmak için birliğe ihtiyaç var.

‘Kadınların yetenekleri desteklenmeli’

*Uzmanlar, iklim değişikliğinin kadınlar üzerindeki olumsuz etkilerine karşı hep uyarılarda bulunuyor. Kadınlar bu risklerden nasıl korunabilir?

Tunus gerçekliğinden yola çıkarsak, özellikle su krizi ve kıtlığı iklim değişikliğinden en çok etkilenen kesim kadınlar. Kırsal kesimde su taşımaktan ve çevresel duruma daha fazla uyum sağlamaktan yine kadınlar sorumlu. İklim, çevre değişimlerinden ve savaşlardan en çok etkilenenler kadınlardır. Bugün aktivistler ve feministler olarak, özellikle yasal haklara erişimleri ve sosyal güvenlik fonlarına dahil edilmeleri için kadınların yeteneklerinin desteklenmesi çağrısında bulunuyoruz. İklim değişikliğine uyum için yerel çözümler varsa, kadınların yeteneklerini desteklemekten ve geliştirmekten başlanmalıdır. Çünkü kadınlar, dar çevrelerinden ve ailelerinden başlayarak dış çevreye kadar en etkili grup olarak kabul edilirler.

*Kadını güçlendirmenin öneminden bahsettiniz, bu mevcut koşullarda nasıl mümkün olabilir?

Kadının güçlendirilmesinden söz edildiğinde ilk atılması gereken adım, arazi mülkiyeti konusunda yasal olarak güçlendirilmedir. Kadınlar tarım alanında çalışıyor ama sigorta sistemi yok. Tarım işçiliği için çok önemli olan eşit ücret sisteminin yanı sıra gıda güvenliği açısından kadınların yeteneklerini desteklemek gerekir. Onları haklarını destekleyen yasaları etkin bir şekilde güçlendirmek gerekir. Bu yapmanız gereken en önemli görevlerden biridir.

Ayrıca su konusunda da kadının güçlenmesi konusu açılmalı. Kadınlar bugüne kadar suyu pınardan, kuyudan, musluktan getiriyordu. Kadınların yeteneklerini finansal olarak desteklediğimiz ölçüde başarıya ulaşırız. Nasıl ki sağlık sistemi çok önemliyse, sağlık hakkının da esas olduğunu düşünerek kadınların adil bir sağlık sistemine erişimini talep ediyoruz.

*Tunus, iklim değişikliğinin etkilerine karşı en savunmasız ülkeler arasında yer alıyor, sizce nedeni nedir?

İklim değişikliğiyle mücadele için bir karar alınmalı ve stratejiler çizilmelidir. Tunus, gözden geçirilmesi gereken bir idari sistemin varlığına ek olarak, tüketim modelini ve tarım alanında su kullanımına ilişkin yasaları değiştirmek için gerçek stratejiler çizmedi. Bunları değiştirmek için çözümler var. Ancak Tunus idare tarafından zincirlenmiş durumda. Dolayısıyla önlem almazsak sistemin yavaşlığından dolayı kırılganlıklar katlanarak artacaktır.

İklim değişikliği konusu yerelden kaynaklanmaktadır. Çünkü çevre sistemleri aynı dayanma ve uyum sağlama yeteneğine sahip değildir. Burada, iklim değişiklikleriyle yüzleşmek ve çeşitli çevresel sorunlara acil çözümler bulmak için yerel ve ulusal diyalog kanallarının açılmasının önemini vurguluyoruz.

*Çevresel riskler konusunda farkındalığı artırmak için nasıl çalışmalar yapılmalıdır?

Kadınların yeteneklerini destekleme ve hukuk sistemini ve sosyal güvenlik sistemini değiştirmenin yollarını bulma aşamasına gelmezsek, bu diplomatik güvenlik düzeyine ulaşan bir sosyal güvenlik krizi ile sonuçlanacaktır.