ASMAA FATHÎ

Kahire- Arap dünyasında yaşanan doğal afetler, mali krizler, savaşlar, silahlı çatışmaların kadınlar üzerindeki etkilerini anlamak için kadın uzmanlar konuyu araştırmaya devam ediyor.

Arap Kadın Örgütleri ve Birleşmiş Milletler Kadın Örgütü işbirliği ile “Büyük küresel krizler ve Arap ülkelerindeki kadın ve kız çocukları üzerindeki etkileri” başlığıyla yapılan araştırma yayımlandı. Bu araştırmada kadın ve kız çocuklarının küresel krizlerden nasıl etkilendiklerine yer verildi. 

Dünya, 2020’de Pekin Deklarasyonu ve Eylem Platformu’nun 25’inci yıldönümünü kutlayarak cinsiyet eşitliği hedeflerine ulaştıkları göstermek istedi. Ancak korona virüs, elde edilen kazanımların da tehlikeye girmesine neden oldu. Arap kadın örgütlerinin yapmış olduğu bölgesel araştırmaya göre, insanlık bin yılları bulan yolculuğu boyunca halk ve mülk üzerinde yıkıcı etkiler bırakan birçok afet ile karşı karşıya kaldı. Tüm dünyayı etkisi altına alan korona virüs dışında, listede sel, yangın, deprem, volkan, heyelan, fırtına ve kasırgalar yer alıyor. Toplumların doğal afetlere karşı direnci, toplumsal bilinç durumuna, örgütsel olanaklara, ekonomik güce ve bunlara yönelik önlem alma mücadele politikalarıyla bağlantılı.

En çok etkilenenler kadınlar

Toplum kültürü ve kadına bakış açısına göre farklı rol ve sorumluluklar alan kadınlar, savaşlarda erkeklerden daha farklı acılar çekiyor. Kadınlar savaşlarda öldürme, tecavüz ve göç ile karşılaşıyor. Ayrıca her zaman savaş ve çatışmalarla karşı karşıya kaldıkları için sağlık, eğitim, ekonomik ve toplumsal kurumların çökmesi gibi birçok konudan da mahrum kalıyor. Kötü koşulların her birinden en çok etkilenen kesim kadınlar. Geri ve ataerkil zihniyet nedeniyle kadınlar, baskılanıyor. Ayrıca kadınlar savaş ile çatışma gibi konularda ilk kontrol altına alınmaya çalışan kesimi de oluşturuyor. Erkekler evi geçindirdikleri bahanesiyle tüm öfkelerini kadınlara kusuyor ve kadınlara şiddet uyguluyor.

Sağlık ve psikolojik etki

Sudan, Suriye, Irak, Libya ve Yemen gibi silahlı çatışmaların yaşandığı bölgelerde kadınların durumu her geçen gün daha da kötüleşiyor. Kadınlar, çatışmalarda ve savaşlarda kadın olduklarından kaynaklı şiddete maruz kalıyor. Kadına yönelik yürütülen şiddet türleri arasında cinayet, fiziksel şiddet, taciz, tecavüz, kaçırma, işkence, sömürü ve kadın sünneti yer alıyor. Bütün bunlar kadınların durumunun toplum için de daha da bozulmasına neden oluyor. Aynı zamanda bu uzun süre devam edecek derin sağlık sorunları anlamına da geliyor.

Aile işçi şiddetin nedenleri

Aile içi şiddet, silahlı çatışmalar, göç ettirme, ailelerin dağılması, güvenlik ağlarının çökmesi ve aileyi koruyamama veya temel ihtiyaçları karşılayamama gibi nedenlerle artıyor. Araştırmalar, kadına yönelik şiddetin yaygın olduğunu gösteriyor. Bu aynı zamanda eşitlik ve kalkınmayı engellerken kadınların hayatlarını tehlikeye atıyor ve yeteneklerini geliştirmelerini de engelliyor.

Daha fazla araştırmaya ihtiyaç var

Bir ülke ne kadar doğal ve insan kaynağı sağlarsa sağlasın, ekonomik olarak tüm dünyadan bağımsız olamıyor. Her ülke krizlerden kendine göre etkileniyor. Küresel ekonomik sistem, büyüme oranlarının düşmesine, tedarik zincirlerinde kesintilere ve ülkelerin bütçelerinde dengesizliklere yol açan bir dizi karışıklığa tanık oluyor. Bu durum işsizliğin yükselmesine, yoksulluğun yaygınlaşmasına ve sosyal yardımların kesilmesine neden oluyor. Bu durumdan da yine en çok etkilenenler kadınlar. Arap dünyasında, krizlerin kadınlar üzerindeki etkisi ve etkilerinin nasıl azaltılacağı, kadınların krizle mücadele etme yeteneklerinin nasıl destekleneceği ve ekonomik iyileşmenin sağlanmasına ve sürdürülebilir ve kapsayıcı büyümenin sağlanmasına etkin bir şekilde katkıda bulunacak araştırmalara ihtiyacı var.

Kadınlar zayıf halka olarak görülüyor

Araştırmaya göre, Arap dünyası üç binli yılların başından bu yana bir takım ekonomik krizlerle karşı karşıya kaldı ve bu bireyler ile toplumların yaşam standartlarını etkiledi. Bunun etkileri en çok ise kadınlar üzerinde görüldü. Bu durumda kadınların zayıf halka olarak görülmesine neden oldu. Kadının ev hanımı, serbest meslek sahibi, tarım işçisi ya da sanayi işçisi olup olmamasına göre, krizin etkileri kadının toplumdaki konumuna göre değişiklik gösteriyor.

Yaşanan olumsuzluklar

Araştırma, son yıllarda Arap bölgesinde, tarım alanı dışında çalışan kadınların oranında artış olduğunu gösteriyor. Buna göre kadınların üçte biri tıp, mühendislik, üst düzey yöneticilik gibi üst düzey mesleklerde ve elektronik, giyim gibi gelişmiş sektörlerde yer alıyor. Buna göre kadın istihdam oranı da artmış durumda. Yine kadınlar tarafından yönetilen küçük özel işletmelerin de oranının arttığı verilere yansıyor. Ancak erkek işletme sahiplerinin erkekleri tercih etmesi gibi birçok olumsuzluklarda bulunuyor. Yine kadınların kayıt dışı sektörde bulunması, sosyal veya sağlık sigortasının olmaması da önemli nedenler arasında yer alıyor.

Yarın: Mısır’da kadın istihdamı hala çok az