Küba’da Celia’dan Melba’ya kadınlar öncülüğünde bir devrim -2

İlk Kadın Tugayı kuruldu Erkekler her ne kadar kadınların devrimin ön saflarında yer almasını istemese de Kübalı kadın devrimciler kadın ve erkeklere biçilen toplumsal rollerin değişiminden başlayarak, ilk özerk tugaylarını da oluşturdular. Onların bu kararı kadınların kendi birliklerinin başarısını görülmesini daha da garantilemiş oldu.

İlk Kadın Tugayı kuruldu

Erkekler her ne kadar kadınların devrimin ön saflarında yer almasını istemese de Kübalı kadın devrimciler kadın ve erkeklere biçilen toplumsal rollerin değişiminden başlayarak, ilk özerk tugaylarını da oluşturdular. Onların bu kararı kadınların kendi birliklerinin başarısını görülmesini daha da garantilemiş oldu.

Haber Merkezi -  Rebele Radyosu sürekli Küba Devrimi’ne katılım çağrısı yapıyordu. Radyo sayesinde dış ülkeler de Küba’daki durumdan bilgi sahibi oluyordu ve her yerde grevler ve direniş ordusuna destek yayılıyordu. Direniş artık başlamıştı. Che ve Camilo’nun birlikleri birçok koldan Havana’ya giriyordu. Küba’nın başkenti Direniş Ordusu’nun eline geçti. Artık hiç bir güç orduyu engelleyemiyordu. Kentte ilerlerken ve girilirken bir mermi bile patlatılmadı. Fidel Castro 9 Ocak şafağında yaptığı bir açıklama ile Küba Direniş Ordusu’nun zaferini ilan etti.

Kadınların rolü büyüktü

Küba Devrimi’nde kadınların rolü çok büyüktü, büyük emek ve fedakarlıkları söz konusuydu, ancak ne genel tarihte ne de Küba tarihinde onların isimleri fazla öne çıkmıyordu. Her ne kadar erk sistem Kübalı kadınların direnişini göstermek istemese de dünyanın her yerinde kadınlar bu emeğe sahip çıkıyordu. Eksik bilgiler nedeniyle o kadınlar hakkındaki tüm bilgileri göremeyebiliriz ve bundan dolayı da sadece belgelerde isimleri geçenleri paylaşabiliriz. 

Kadınlar tüm anlayışları kırdı

Devrim sürecinin öncü kadınları arasında Haydee Santamaria ve Melba Hernandez bulunuyordu. Her iki kadın da Fidel Castro’nun öncü kadroların içinde yer alıyorlardı. Ancak Fidel Castro kadınların savaş ve çatışmalarda yer almalarını istemiyordu. Her iki kadın da Moncado Karargahı baskınında yer almaları için ısrarcı oldular. Fidel Castro çatışmalara katılmamalarını ancak sağlık ekibinde yer almaları konusunda ikna oldu. Hiçbir kurucu kadro onların komutası ya da yönetimi altında kadınların çatışma veya savaşa katılmalarını istemiyordu. Küba Devrimi’nde yer alan kadınlar, kendi emek ve ısrarlarıyla yavaş yavaş bu anlayışı kırdı ve tüm çalışmalara katıldı. 

13 kadın ile ilk ilk tugay

Kadınlar Sierra dağına çıktıklarında, artık önlerinde engel olan birçok şeyi kırdılar. Küba devrimcileri ilk yıllarda sadece yemek pişirme olarak Sierra dağına çıkan kadınlara bakıyordu. Kadınlar ilk özgün tugay kurma kararını alıncaya kadar birçok zorluklarla karşılaştı. Onların bu kararı birliğin başarısını görülünceye kadar garanti altına alınmış oldu. Sierra dağındaki askeri eğitiminden sonra Mariana Grajales Tugayı ismiyle ilk Kadın Tugayı kurulur. İlk özgün tugay 13 kadın savaşçıdan oluşur.

Toplumsal roller değiştirildi

Küba devrimi başlarında erkekler kadınların savaş cephesine katılmalarını çeşitli şekilde engelleniyordu. Tüm engellemelere rağmen kadınlar toplumun tüm alanlarında yerine almak istemektedir. Kadınlar sadece erkeklerin görevi olarak belirtilen başta eğitim, sağlık, yargı, diplomasi alanları değil diğer tüm alanlarda da değişiklik yapmasını sağlayabildi. Toplum içinde erkeklere biçilen rolünün değiştirilmesini istedi. Ev içinde kadınların uğraştığı işlerde erkeklerin de yapması gerektiği yönünde tavır sergilendi. Ev içindeki yemek pişirme, çocuk bakımı gibi işlerin sadece kadınların sorumluluğunda değil erkeklerin de bazı kısımlara el atarak sorumluluğu beraber almaları istendi. Cinsiyet eşitliği pratikleşmesi için Aile Yasası hazırlandı. Yasanın çıkarılmasıyla kadınlar tüm üretim ve politikada yerini almayı amaçladı. Devrimden sonra kadınlar artık gönül rahatlığıyla toplumsal çalışmalara katıldı. Küba Kadın Federasyonu yaklaşık 70 bin üye ile çalışmalarını yürütüyordu. 

Kadın devriminin başarısı

Bugünde Küba’daki okul öğretmenleri, üniversite öğretim görevlisi ve bilim insanların yüzde 81.9’u kadınlardan oluşuyor. Doktorların yüzde 60’ı kadındır. Sağlık çalışanların yüzde 78’i savcı ve yargıçların yüzde 70’i mühendis ve teknik emekçilerin yüzde 36’sı kadınlardan oluşuyor. Yine Küba yönetiminde yüzde 64’ü ve Küba Komünist Partisi Merkezi yönetiminin yüze 41.7’si kadınlardan oluşuyor. Devrimin ilk yıllarında kız çocukların okuma oranı yüzde 56 iken bugün yüzde 99 dur. Çalışma alanına katılım ise yüzde 60 olduğu belirtildi.

Yarın: Küba Devriminin Kahramanı: Melba Hernandez