RONÎDA HACÎ

Hesekê – Köklü bir kültür ve tarihi mirasa sahip olan Mezopotamya topraklarında halklar, geleneklerini yaşatmaya, hayatlarını kimliklerini oluşturan kültürlerine göre sürdürmeye devam ediyorlar. Bu kültürel miraslardan biri olan tandır da kadınların elinde şekillenmeye devam ediyor.

Kuzey ve Doğu Suriye’nin Til Temir ilçesinin Til Necma köyünde yaşayan Werda Îsa, yıllardır toprağa şekil vererek tandır yapıyor. El emeği tandırları satarak geçimini sağlayan Werda Îsa, tandır yapımını anlattı.

‘Tandırların her sırası elle örülüyor’

Tandır yapımında kırmızı kil, su, samanın kullanıldığını ifade eden Werda Îsa, “Çamuru elimizle karıştırıyoruz ve birbirini tutması için biraz saman ekliyoruz. İki günün ardından tandırın temelini oluşturuyorum ve ona göre yapımına başlıyorum. Tandır 9 sıradan oluşuyor. Her sırası elle örülüyor ve yuvarlak hale getiriliyor. Tandır yapımı kolay değil, çok fazla emek ve güç gerektiriyor. Ayda 7 tandır yapıyorum ve tanesini 25-30 bine satıyorum. İmkanı olmayan insanlara da fiyatta yardımcı oluyorum. Her bir tandırı 3 günde bitiriyorum. Önce ilk olarak kendim için tandır yaptım, ekmeğimi pişirdim ve bu şekilde nasıl yapıldığını öğrendim” dedi. 

‘Topraktan yapılan her şey kadınlar tarafından yaratılmıştır’

Tandır yapımının tarihi bir kültür olduğunu ve kadınların bunu günümüze kadar yaşatarak geçimini sağladıklarını kaydeden Werda Îsa, "Tandır yapma işini kadınlar keşfetti. Topraktan yapılan her şey kadınlar tarafından yaratılmıştır. Köylerde tandırlar çoğunlukla kadınlar tarafından üretilip satılıyor. Tandır yapımını seviyorum ve keyif alıyorum. Kadınların aileyi ve toplumu inşa etmede ve yönetmede önemli bir rolü var. Köylerde kadın çalışmalarının ve faaliyetlerinin geliştirilmesine yönelik projeler oluşturulmalıdır” şeklinde konuştu.