RAJA KHAYRAT

Marakêş- Fas'ın orta kısmında bulunan ve ülkenin ilk başkenti olma özelliğini taşıyan Marakeş, Atlas dağlarının tam bitiminde bulunuyor ve Atlantik ile Fas arasında geçiş noktasını oluşturuyor. Büyük Atlas dağlarındaki kötü hava koşulları Marakeş'in Imlîl Bölgesi’nde yaşayan kadınların hayatını olumsuz etkiliyor. Doğal ürünler toplayarak geçimini sağlamaya çalışan kadınlar, bu sene kuraklıktan ötürü birçok sıkıntı çektiklerini anlatıyor.

Kız çocukları eğitimden mahrum

Bölge sakinlerinden Reşîde Aznak, bölgede her geçen gün işlerinin daha da ağırlaştığını dile getirerek, “Havaların soğuması birçok şeyi olumsuz etkiledi. Fakat bütün zorlu hava koşullarına rağmen geçimimizi sağlamak için mücadele içindeyiz. Önceden turizm iyiydi ve rahatlıkla çalışabiliyorduk. Soğuğun ve doğanın tüm zorluklarına rağmen yaptığımız işler, bize güç ve enerji veriyordu ama bugün koronadan dolayı turizm geriledi. Her iki çocuğum da okula gidiyor ve mecburen uzun mesafeli yolu yürümek zorunda kalıyorlar. Bu olumsuz koşullardan ötürü kız çocukları eğitimi yarıda bırakmak zorunda kalarak, küçük yaşta evlendiriliyor. Kötü koşullardan bazen erkekler bile liseyi ve üniversiteyi bitiremiyor. Kadınlar sabahın erken saatlerinde bahçelere giderek yabani otlar ve kuru ağaçlar toplar ve bu topladıklarıyla yemek yapar. Yaşam şartlarından dolayı kimse benzin alamıyor, buradaki kadınların çoğu evlerinde, bahçede çalışıyor” dedi.

‘Kadınlar evde tecrit altında’

Turizmde çalışan eşinin vefatından sonra üç çocuğuna tek başına baktığını ve hayatının zorlaştığını söyleyen Fatma Îdar,"İmlil'de bir otelde temizlikçi olarak çalışıyorum, bu işten kazandığım para ailenin ihtiyacına yetmiyor. En büyük oğlum Marakeş'te üniversitede okuyor ve okuluna baya para harcamak zorundayım. Çoğu zaman evde birilerinin beni bir işe çağırmasını bekliyorum. Bölgedeki tüm kadınların durumu aynı. İlçe turistik bölgeye yakın olmasına rağmen doğanın sertliği nedeniyle izole olmuş durumda. Bölgedeki kadınlar sadece çocuk yetiştirip, tarım ve hayvancılık yapıyor. İmlil Bölgesi Mart ve Nisan aylarında canlanıyor. Turizm sadece bu iki ayda canlı oluyor. Bazen erkekler çalışmak için Marakeş'e gidiyor ve kadınlar burada geçimini sağlamakta zorlanıyor" şeklinde konuştu. 

‘Dağlarda yaşamak kolay değil’

Üç çocuk annesi Fatma Ayt Yahtût, dağlardaki yaşamın kolay olmadığını dile getirerek, “Sadece iki aylık turizmde yerel otellerde iş imkanı buluyoruz ama yıl boyu geçinmekte sıkıntı çekiyoruz. Okul da bölgeden uzak, kar yağışı nedeniyle çocukların ulaşımı zorlaşıyor, birçok çocuk okumaktan vazgeçiyor, dolayısıyla diplomasız iş imkanları daha da zorlaşıyor. Hamileler de birçok sıkıntı ve engellerle karşılaşıyor, 17 km uzaklıktaki Esni Bölgesi’nde sadece bir hastane var. Bu nedenle birçok kadın büyük sıkıntılarla boğuşmak zorunda kalıyor” dedi.