EBÎR MUHEMED

Dêrîk- Kuzey ve Doğu Suriye'nin Dêrîk kentine bağlı tarihi dokusu ve kavak ağaçları ve soğuk havası ile meşhur Girkê Selma Köyü’nde yaşayan 60 yaşındaki Teybet Xalid, köye diktikleri kavak ağaçları ile doğayı ve insanların sağlığını koruduklarını ve umutları yeşerttiklerini anlattı.

Köyünün özellikle tarihi dokusuna dikkat çeken Teybet Xalid, konuşmasına köyünü anlatarak başlıyor.  Teybet Xalid, "Geçmişte bu köy Fransızların elindeydi, daha sonra köyün gerçek sahipleri Kürtler ile Hıristiyanlar birlikte yaşadı. Uzun yıllardır köydeyiz. Köyümüzde ‘Girê Til Mircanê’ adında antik bir tarihi alan bulunmaktadır. Bu tepenin bir kralın sarayı olduğu, Selma adında bir kızı olduğu, köyün adının da bu kızın adından geldiği söylenir. Öte yandan köy çok soğuk olduğundan Girkê Selma isminin soğuk ve buzdan geldiğine dair bir rivayet var. Köyün içinden dere geçmesi de çevre köylere göre daha soğuk kılmaktadır. Aşırı soğuklardan dolayı ağaçlarımız çabuk kuruyor, yeşilliklerimiz çabuk çiçek açmıyor” diyor.

Köyde kuyular kurudu

Yağışların olmaması ve iklim değişikliği nedeniyle köyde birçok kuyunun kuruduğuna işaret eden Teybet Xalid, "Kuyularımız ve suyumuz çoktu. Ingbêrê dediğimiz su evimizin önünden geçiyordu, köylüler bundan yararlanarak sebze ve meyvelerini suluyorlardı. Ingbêrê’nin yanında Emîr Ezîz çeşmesi, Til Mircanê çeşmesi, kadın çeşmesi, erkek çeşmesi vb. birçok çeşme daha vardı. Köyümüz pirinç, pamuk ve susam ekecek kadar su bakımından zengindi” şeklinde konuşuyor ve son dönemlerde özellikle yaşanan iklim değişikliği nedeniyle köydeki birçok kuyunun kuruduğuna dikkat çekiyor.

Kavak ağacının birçok kullanımı var

Köyün kavak ağaçlarının da meşhur olduğunu söyleyen Teybet Xalid, sözlerine şöyle devam ediyor: “Kaç dönüm araziniz varsa kavak ağacı dikebilirsiniz. İlk başta o ağaçlar bir kalem şeklinde kesilip nehre bırakılıyor. İki gün sonra arazi çizgilere göre bölünür ve kalem şeklinde kesilen kavaklar tek sıra halinde toprağa dikilir. Tabii nehir kenarına dikilmeleri gerekiyor çünkü bu ağaçlar suda yaşıyor ve büyümeleri yaklaşık 3-4 yıl sürüyor. Bu ağaçlara dikkat etmek gerekir, zamanında temizlenmezse kururlar, hızlı büyümezler ve içlerine kurtçuklar girer” diye belirtiyor.

Konuşmasının sonunda kavak ağaçlarının faydalarını anlatan Teybet Xalid, "Eskiden şimdiki gibi tuğla ve çimento yoktu, insanlar evlerini çamurdan yapar, çatılarını da bu ağaçlardan elde ederdi. Fidanlar büyüdükten sonra kesilip pişiriliyor ve o ağaçlarla evler yapılıyor. Bugüne kadar çevremizdeki birçok köy gelip bu ağaçları satın aldı. Yaz aylarında evin dışında uyuyabilecekleri koltuk kılıfları yapmak da dahil olmak üzere harika kullanım alanları vardır. İnsanların yemek ve ekmek yaptığı sırada ocak için banklar, masalar vb. yapımı. Dünyadaki gelişmelerle birlikte ahşap özellikle doğanın güvenliği açısından önem taşıyor. Yakıtlar doğaya zarar veriyor" diyor.