RECA HAMİD REŞİD

Bağdat- Irak’ın başkenti Bağdat’ta doktor olan iki kız kardeş Ban ve Zainab Al-Rikabi, Irak edebiyatı, şiir, felsefe, sanat ve sağlık gibi birçok alanı kapsayan ‘Atras ve Daha Fazlası’ adlı kütüphaneyi kurdu.

10 Mayıs’ta açılan Bağdat’ın kalbi olarak tanımlanan Al-Mansour Al-Daoudi bölgesinde açılan kütüphane, dekorundan aydınlatmasına, kitapların dizilişi ve seçilişine kadar kadınların el emeğini yansıtıyor. Kütüphanenin raflarından biri babaları Profesör Abdul Khaleq Al'in eserlerine ayrılmış. Kütüphanenin ismi de babalarının ‘Atras Al-Kelam’ adlı kitabından geliyor. Raflar, okuyucunun kitapları rahat seçebileceği şekilde düzenlenmiş. Küçük bir kafesi de bulunan kütüphanede okuyucular kitaplarını okurken rahat zamanda geçirebiliyor.

Çocuk ve yetişkinlere ait kitapların bulunduğu iki bölümden oluşan kütüphanenin girişindeki ana duvarda, önde gelen Iraklı yazar ve şairlerin resimleri asılmış.

“Kütüphane açmak bizim için doğal olan bir durum” diyen doktor Al-Rikabi kardeşler, nedenini, “Babamız çok okuyan bir yazardı. Evin duvarları kitap rafları ile kaplıydı. Babam, dostları ve yazarların düzenlediği kültürel oturumlarla büyüdük” sözleri ile açıklıyor.

‘Yeni nesli kitap dünyasına döndürmeye çalışıyoruz’

Yeni nesle kitapları sevdirmek ve onların gelişimi için kütüphaneyi açtıklarını söyleyen Zainab Al-Rikabi, “Bizim çocukluğumuzda yaşadığımız bu atmosferi çocuklarımız yaşamadı. Kitap bizim için en önemli bilgi kaynağıydı. Binbir Gece Masalları, Küçük Kadınlar ve diğer kitapları ile büyüdük. Sosyal paylaşım siteleriyle meşgul olmak yerine değerini korumak için yeni nesli kitap dünyasına döndürmeye çalışıyoruz. Kişisel deneyimlerimizi sosyal bir deneyime dönüştürmek istiyoruz” diye belirtti.

Kütüphaneye kadınlardan yoğun ilgi

Kütüphanede yer alan kitapları nasıl belirlediniz sorusuna Ban Al-Rikabi, şu sözlerle, “Kitapları belirlemek kolay olmadı. Bağdat'ta düzenlenen üç sergiyi takip ettik. O sergide en yüksek puan alan kitapları seçtik. Arap edebiyatında önde gelen isimlere yer verdik” yanıtını verirken, kütüphaneye kadınların yoğun ilgi gösterdiğinin altını çizerek şunları söyledi:

“Özellikle kadınlar, kütüphanenin yalnızca kadınlar tarafından yönetildiğini öğrendikten sonra kendilerini kısa sürede güvende ve rahat hissediyorlar, özellikle de kız çocukları. Çocuklara yönelik birçok projemiz ve atölye çalışmamız var. Sesli hikaye anlatımı, Irak folklorünü anlatan atölye projelerimiz var. Bu projeleri bize kitaplarını hediye eden bir meslektaşımız çocukları okumaya sevk etmek için yapıyor. El becerilerinin gelişmesi içinde çocuk ve gençlere yönelik atölyelerde yapıyoruz.”

‘Kadınlar birçok sorumluluğu bir arada yerine getiriyor’

Kütüphanede yazarlarla okuyucuları imza günleri ve söyleşilerle buluşturacaklarını ifade eden Zainab Al-Rikabi, öykü ve resim atölyesi de açmayı amaçladıklarını söylüyor. Sembolik bir ücretle 10 günlüğüne kitapların alındığını belirten Zainab Al-Rikabi, “Bağdat'ın çoğu bölgesine yayılmış olan restoranlar ve kafeler, net bir hedefi olmayan sadece eğlence amaçlı gençlik forumları oluşturuyor. Dijital medyadan da etkileniyorlar. Bu koşturma arasında biz böyle bir proje yapmak istedik” diye konuşarak, kadın olarak yaşadıkları zorlukları da şu sözlerle özetledi:

“Diğer zorluk da kadın olmamız ve birden fazla sorumluluğumuzun olması. Çalışmamızın yanında bakmamız gereken çocuklarımız ve işlerini halletmemiz gereken evlerimiz var. Ancak Iraklı kadınlar Bütün bu görevleri iyi bir şekilde yerine getiriyor. Bizim için bunun en güzel örneği, acı çeken babamın yanı sıra öğretmen olarak çalışan annemdi. Babam bir kaza geçirdi. Sonrasında annem babamın yazılarını kağıda döktü. Babamın kalemi oldu. Hem öğretmenlik yaptı hem de 3 kıza annelik. Tüm bu görevlerini de mükemmel bir şekilde yerine getirdi. Ve bugün bizde onun izinden giderek, doktor anneler olarak birden fazla sorumluluğu yerine getiriyoruz.”

Yazarlardan projeye destek

Bana Al-Rikabi de projelerine, kültür ve edebiyatla ilgili otoritelerin verdiği destekle ilgili olarak şunları söyledi: “Irak Yazarlar ve Yazarlar Genel Birliği'nden bir heyetin ziyareti bizleri şaşırttı ve ziyaret eden heyet projemize olan desteğini belirterek, burada çeşitli kültürel faaliyetler ve etkinlikler düzenleyerek iş birliği yapmaya istekli olduklarını ifade etti. Ayrıca, değerli kitaplardan oluşan bir seçkiyi de hediye ettiler.”