BERÇEM CÛDÎ

Kobanê – Kuzey Kürdistan’da 2006’da uygulanmaya başlanan eşbaşkanlık sistemi, Rojava’da Demokratik Toplum Hareketi (TEV-DEM) ve Demokratik Birlik Partisi (PYD) tarafından da yürütülmeye başlandı. 2014’te Demokratik Özerk Yönetim'in kurulmasıyla Kuzey ve Doğu Suriye’de hayatın her alanında uygulanmaya başlandı. Kuzey ve Doğu Suriye’deki kadınlar, eş başkanlık sistemini Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan'ın Demokratik Ulus projesinin hayata geçirilmesinde anlamlı ve önemli bir başarı olarak değerlendiriyor.

Kobanê Üniversitesi Eş başkanı Şerîn Müslim, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü yaklaşırken eş başkanlık deneyimini, mevcut zorlukları ve toplumsal cinsiyet eşitliğine ilişkin mücadelenin nasıl yürütüldüğünü anlattı.

‘Bu sistemle kadınlar hayatın her alanında rol aldı’

Suriye sisteminde ve bir bütün olarak dünya sisteminde, yönetim veya karar seviyesinde her zaman bir erkeğin olması gerektiği zihniyetine dikkat çeken Şerîn Müslim, şunları ifade etti:

“Bu yüzden bir kadınla bir erkeğin beraber bir yeri yönettiğini görmedik. Şahsen ben bu konuya bizzat şahit oldum, ne zaman devlet kurumlarına gitsem erkeklerle karşı karşıya kalıyordum. Erkekler kendilerini fiziksel ve zihinsel olarak kadınlardan daha güçlü görüyorlardı ve onlara göre kadınlar zayıf olduğu için yönetici konumunda bulunamazlardı. Bu eş başkanlık modeli hem bizim için hem de tüm dünya için ilginç bir deneyim ve yeni bir adım. Bu sistem kadınların hayatın her alanında rol aldığı ve hatta en üst yönetim kademelerinde eşbaşkanlık yaptığı Rojava Kürdistan devrimiyle uyumluydu."

‘Kesintisiz mücadele etmek zorundaydık’

Şerîn Müslim eşbaşkanlık sisteminin kadınların kendi varoluşlarına ve gerçekliklerine dönmesini sağladığına vurgu yaparak, “Bu adımla kadınlar binlerce yıldır erkek-devlet sisteminin giydiği mantoyu üzerinden attı ve bu yaşam tarzını seçti” dedi.  Bunun kolay olmadığına dikkat çeken Şerîn Müslim, “Topluma, sisteme ve hatta beynimizdeki çelişkilere karşı kesintisiz mücadele etmek zorundaydık” diye konuştu.

Önce eşbaşkanlık görevini yapabileceklerine inandıklarını ifade eden Şerîn Müslim sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu konunun üzerinden uzun yıllar geçti, yaşadığımız eksikliklere ve engellere rağmen kadınlar olarak eş başkanlık yapabileceğimizi gördüğümüzden erkeklerin bize yol göstermesine ihtiyacımız olmadığından emin olduk. Adımlar küçüktü ama harika sonuçlar elde ettik. Kolay olmadı ama başarılarımızı yakaladık ve büyüdük."

‘Eşbaşkanlık sistemiyle cesaretimiz kararlılığımız güçlendi’

Kendisinin eşbaşkanlık deneyimine değinen Şêrîn Mislim, şunları aktardı: “Suriye’de okuduğum yıllarda ataerkil zihniyetle sürekli karşı karşıya kaldım. Yönetimde, eğitimde ve tüm işlerde erkekler ön plandaydı. Ama Özerk Yönetim sisteminde insanlar yeni bir sistem ve yöntemle karşılaştılar. Bunlar kişinin karakterine büyük bir etkide bulunuyor. Bu sistemle beraber gerek aile de olsun gerekse arkadaşlık ve sosyal yaşamda olsun kişinin karakteri bu yönde gelişiyor. Bu sistemle beraber geliştirme misyonumuz, cesaretimiz, irademiz, gücümüz ve kararlılığımız daha da güçlendi. Üniversite, üniversite yönetimi, tüm bölümler ve fakülteler düzeyinde hatta ofisler düzeyinde eşbaşkanlık sistemi yürütülüyor. Üniversite denilince akla zihniyet, bilim ve akademik eğitim geliyor. Hatta şuan da bile üniversitelerde erkek egemen zihniyetin kalıntıları mevcut.”

 ‘Bu sistem üniversitelerde hayati önem taşıyor’

Kobanê Üniversitesi’nde 3 yıldır eşbaşkan olan Şerîn Müslim, önündeki engelleri mücadele ederek aştığını ve başarıya ulaştığını belirtti. Şêrîn Mislim, “Bu ortak mücadele ile üniversitelerimizde ve fakültelerimizde eşbaşkanlık sistemini kurduk. Ayrıca üniversitede 700'e yakın kız öğrenci var, onlara da örnek olmaya çalışıyoruz. Bu kız öğrencilerin ileride bu sistemle çalışmasını istiyoruz. Bu sistem üniversitelerde hayati önem taşıyor” şeklinde konuştu.

‘Ortadoğu ve dünya kadınları bu sistemi talep etmeli’

Ortadoğu ve dünya kadınları için eşbaşkanlık sistemini demokrasiye giden yol olarak tanımlayan Şêrîn Müslim, sözlerini şöyle sürdürdü: “Kuzey ve Doğu Suriye'de kadınların kazanımları, yoğun mücadeleler sonucunda elde edildi. Özellikle 8 Mart günü ve o dönemin kadınları gösterdiği direniş, kadın savaşçıların ve isyancıların güvenebileceği güçlü bir temel haline geldi. Ama biz on başarılı adım attığımız zaman kadınlar yirmi adım ilerleyecek. Ortadoğu ve dünya kadınları 8 Mart 2023'te eşbaşkanlık sistemini talep etmelidir.”