Haber Merkezi-Tüm dünya Covit 19 salgını nedeniyle hızla kapanmaya gidiyor. Alınan tedbirler, bitmeyen yasaklar devam ederken bu sürecin asıl mağdurları bir yandan da asıl kahramanları sağlık çalışanları. Pandemi sürecinden en çok sağlık çalışanları etkilendi. 

Uluslararası Af Örgütü’nün verilerine göre dünya genelinde 7 binin üzerinde sağlık çalışanı Covit 19 sebebiyle yaşamını yitirdi. Türkiye’de ise 100’ü aşkın sağlık çalışanı Covit 19’a yakalanarak hayatını kaybetti. 

Uluslararası Çalışma Örgütü ILO, dünyada kadın sağlık iş gücünün %70 olduğunu; 100 ülkeye ait verilere göre de vasıflı sağlık mesleklerinde çalışanların %72’sini kadınların oluşturduğunu belirtiyor. Yani tüm dünyada sağlık çalışanlarının önemli bir bölümünü kadınlar oluşturuyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün yayımladığı son veriler 2020 Hemşire Durum Raporu’nda yer alıyor. Bu rapora göre 191 ülkenin hemşire gücünün yüzde 80’ini kadınlar oluşturuyor. Verilerdeki bu tablolara bakıldığında pandemi döneminde kadınlara özel olarak alan ayrılması gerektiği bir kez daha ortada.

Kadınlar sağlık hizmetlerinin tüm süreçlerinde var

Doktor, eczacı, psikolog, hemşire, ebe, ambulans görevlisi, teknisyen, temizlik görevlisi, sekreter gibi çok sayıda kadın sağlık çalışanı tanıdan tedaviye sağlık hizmetlerinin tüm süreçlerinde hastalık riskiyle karşı karşıya çalışıyor. Kadınlar salgın döneminde yoğun çalışma saatlerinin, yaşanan ağır duygusal ve fiziksel baskının ardından evde toplumsal cinsiyet rolleri gereği kendilerinden beklenen ev ve bakım işlerini yapmak zorunda bırakılıyorlar. Evdeki çocukların bakımı, onların eğitimlerinin düzenlenmesi, artan hijyen ihtiyaçlarının karşılanması da yine kadınların omuzlarında. 

Çift maskeyle çalışmaya zorlanıyorlar

Sağlık kurumlarında, çalıştıkları alanda izinsiz çalıştırılan kadınlar aynı zamanda bir çok haktan da mahrum bırakılıyorlar. Her türlü tehlikeye açık bir şekilde çalıştırılan kadınlar, kurumlarında erkekler için tasarlanmış koruyucu ekipman giymek zorundalar. Ekipmanlar tek beden üretiliyor ve kadınlara büyük geliyor. Bu da virüse karşı tam olarak korunmadıkları anlamına geliyor. Üstelik çoğu sağlık çalışanı Covit 19 tanısı konulmasına karşın çift maske taktırılarak çalışmaya zorlanıyor.  

Kadınlar haklarını kullanamadılar

Nöbete kalmak zorunda kalan kadınların kurum tarafından başka yerlerde konaklamaları ailelerinden uzakta kalmaları daha fazla sorunu da beraberinde getiriyor. Ücretsiz kreş hizmetlerinden yoksun kalınması başlıca sorunlardan biri. Kadınlar çoğunlukla çocuklarını evde bir yetişkin gözetimi olmadan bırakmak durumunda kalıyorlar. Türkiye  bunun sonucunu Covid-19 servisinde çalışan Fatma hemşirenin gece nöbete giderken bırakacak başka yeri olmadığı için komşusuna emanet ederek evde bırakmak zorunda kaldığı 2 çocuğunu çıkan yangında kaybetmesiyle yaşadı. Kadınların bu dönemde ücretsiz izin hakları da ellerinden alındı. Aynı zamanda emzirme izinlerini de kullanamadılar. 

Çaresiz ve suçlu hissediyorlar

Kadın sağlık çalışanlarının çalışma ortam ve koşullarına yönelik yaşadıkları sorunlar arasında uzun çalışma saatleri, fazla mesai, yetersiz sağlık çalışanı, yetersiz dinlenme süreleri, dinlenme alanlarının standartlara uygun olmaması ya da yetersiz olması, çalışma saatlerinde yeterli ve dengeli beslenememe, aşırı iş yükü, salgınla ilgili eğitim eksikliği, şiddet, niteliksiz ve yetersiz kişisel koruyucu ekipman da yer alıyor. Yapılan çalışmalar bu dönemde kadınların fiziksel sorunların dışında anksiyete, depresyon, aşırı öfke, işten ayrılma, intihar eğilimi ya da intihar etme, çaresiz ve suçlu hissetme gibi sonuçlar yaşadığını gösteriyor. 

Talepleri karşılanmadı

Türkiye’de özellikle sağlık alanında yaşanan şiddet olaylarından kadınlar fazlasıyla nasibini alıyor. Özellikle pandemi sürecinde şiddet olayları artarak devam ediyor. Bu özverili dönem karşısında kadınların ekonomik sıkıntıları daha da derinleşti. Üstelik aylardır hem maaşlarındaki düzenleme hem de pandeminin meslek hastalığı sayılması talepleri karşılık bulmadı. 

Sağlık çalışanları öncelikli olarak ne istiyor?

Güvenli bir şekilde çalışmalarının sağlanması

Çalışma saatlerinin düzenlenmesi ve yeni atamaların yapılması

Kreş ihtiyaçlarının sağlanması

Ücretlerinde gerekli düzenlemenin yapılması 

Covit 19’un meslek hastalığı sayılması