HENAN HARİT

Fas - Son yıllarda kurgusal sanatın derinliklerini keşfetmeyi başaran, benlik ve ötekiyle olan ilişki sorunlarını ve bir güç olarak erkeklerin ve toplumun otoritesini ortaya çıkarmayı başaranlar da dahil olmak üzere yeni nesil kadın yazarlar ortaya çıktı Fas toplumunda. Kadın bedeniyle olan ilişkilerinde bütünlüklü olarak, böylece kadının toplumda ilerlemesini engelleyen birçok tabuyu yıkarak, kadının bugünkü durumuna uygun bir dinamik oluşturmak amacıyla; kadın sorunlarına destek veren Faslı yazar Lamia Al-Kheloufi'nin "Sadece Bir Rahim" hikayesiyle yıktıkları gibi.. “Peki nelerdir o tabular?” neleri anlatıyor, kitabı ile ne mesaj vermek istiyor yazar kendisine soruyoruz. 

Yakın zamanda “Sadece Bir Rahim” kitabınız çıktı. Kitabınız ile hangi konulara dikkat çekiyorsunuz? İçeriğinde neler var?

“Sadece Bir Rahim”, kadınları çevreleyen tabulardan birini kırmak istediğim bir hikaye, çünkü toplum vücuduna bir koruyucunun varlığını dayatır ve aynısı evlilikte de geçerlidir. Bu fikri kodlayan yazılı olmayan toplumsal cinsiyet kodları, yasaları var; işte bu ve bunun gibi birçok nedenle beraber kadının içinde güçlü bir korku vardır, vücudunu etkileyen şeyin tüm toplum için sonuçları olacağına dair güçlü bir korku vardır. Buna ek olarak, birçok anne ve büyükannenin, çocuklarını cinsel saldırılardan korumak için yol ve yöntemleri vardır. Bunlar öğretilmiş bazıları da doğal olarak gelişir. Fas toplumunda yer alan bu kültüre değinmeye çalıştım. 

Kitabınız ile iletmek istediğiniz mesaj nedir?

Hikayenin konusu keyfi değil, kasıtlıydı. Bu konuyu seçmedeki amaç, kadının özgürlüğünü namus korkusundan vücudunun en önemli kısmında etkileyen aile içi şiddeti ortaya çıkarmaktır. Bu konunun sır gibi saklandığı bir yerde tesadüfen bu konu hakkında hiçbir şey bilmediğimi ve sessizce acı çeken kadınların meselesini keşfetme korkusuyla fısıltı ile söylendiğini hatırlıyorum. Küçükken bu adaletsizlikten ürkerdim. Fakat üzerine eğildikçe korkunun azalmaya başladığını gördüm. Mesajım, özelde Fas toplumu ve genel olarak diğer toplumlar için yeni bir onur kavramı inşa etmek.

Yazarlığınızda kadınları nasıl tanıtmaya çalıştınız?

Hikaye, örf ve adetlerin ölümlerde dahil olmak üzere birçok Faslı kadının kişiliğine çok yönleriyle değindi ve bazıları bu gerçeği reddediyor ve ona isyan ediyor. İsyan edenlerde var, boyun eğenlerde... Sizce çağdışı geleneklerden kurtulmak, kadınların tüm haklarını elde etme ve toplumda eşitliği sağlama yolunda atılmış bir adım mı? Kalkınma trenine etkin bir şekilde katkıda bulunmak için erkeklerin yanında toplumda hak ettikleri yeri almaları ve eşitlik için mücadele eden Faslı kadınları selamlıyorum. Faslı kadınlar tarih boyunca liderlik, yaratıcılık ve eğitimde değerlerini kanıtladılar. Tarihsel olarak öncülük eden kadınların bugün bulundukları konum bu değil daha başka, ileri olmalıydı. Bugün gizli olanı ortaya çıkardık ve kadınları kuşatan tabulardan bahsetmek, onları entelektüel olarak kuşatan ve özgürlüklerini kısıtlayan daha fazla kısıtlamayı gevşetmek için bir adımdır, bu yüzden kısıtlamaları gevşetmek için bir adım olarak kadın özgürlüğünü kuşatan tüm tabuları yıkmamız gerektiğini temin ederim. Tabular tek başına değildir, onları tabu yapan bu hale getiren başka olgularda vardır tek bir kitap ile bunun her yönünü vermek zordur.

Fas'ta feminist yazarlığı nasıl değerlendiriyorsunuz?

Fas'ta her dilde yaratıcı olabilen yetenekli kadın yazarlarımız var. Faslı yazar Fas kültürel alanına etkin ve yaratıcı bir şekilde katkıda bulunuyor. Yalnızca yaratıcılık için desteğe ve açık ufuklara ihtiyacımız var. Destek olmamasına rağmen, Faslı kadın yazarları Fas Kadın Yazarlar Derneği ile çalışmalarını ortaklaştırmaya birbirine destek olmaya ve edebiyat dünyasında varlıklarını kalemleri, ürünleri ile ortaya koymaya çalışıyor. 

2022 yılında Faslı bir kadın olarak dilekleriniz nelerdir ve Arap kadınlarına mesajınız nedir?

Faslı kadınları selamlıyor, yollarında başarı ve mükemmellik diliyorum ve hepimizin pandemi altında yaşadıklarımızı ve hala yaşamakta olduğumuz bu günlerde üstesinden gelebilmek için Faslı kadınlara güzel dileklerimi sunuyorum. Ve her kadına diyorum ki, hayalleriniz ve hırslarınız için savaşın, her şeyde kendiniz olun ve hayalinizi büyük ve uzak tutun, çünkü arzu ettiğiniz şeyi elde etmenin tek belirleyicisi irade ve çalışmadır ve bırakın ahlaki ve bilimsel konumunuz olsun.