RONÎDA HACÎ

Hesekê- ‘Yorumlayıcı dans’, ‘lirik dans’, ‘serbest dans’, ‘doğaçlama dans’ olarak bilinen ve 1900’lü yılların başında tanınan performansın amacı insan duygularını, düşüncelerini, yaşanan olayları müzikli veya müziksiz anlatılması. Günümüzde bu dans figürleri geleneksel motiflerle süsleniyor. Modern dans da denilen performans, özellikle kadınlar açısından ortak bir dil de yaratıyor.

Kuzey ve Doğu Suriye’nin Hesekê şehrinde yaşayan 18 yaşındaki Îzdihar Tahir’de lirik dans ve tiyatro ile toplumunun başarı, acı ve kültürünü anlatanlardan. 

Türk devletinin 2019 yılında Serêkanîyê’yi işgal etmesinin ardından Hesekê’ye göç eden Îzdihar Tahir, çocukluğundan bu yana lirik dansı ve tiyatroyu sevdiğini belirterek, “Lirik dans tiyatronun önemli bir parçası. Rojava Devrimi benim için kendini geliştirme ve etkileyici dansta uzman olma şansıydı. Devrimin başlangıcından itibaren çocuk tiyatrosu grubuna katıldım. Şehit Yekta grubunda birçok oyun sergiledim. Türk devletinin Serêkanîyê’ye yönelik saldırı ve işgalinden sonra çalışmalarıma ara vermedim. Yaşadığımız Waşokanî Kampı’nda arkadaşlarım ve öğretmenlerimle birlikte grup kurmaya dönük çalışmalar yürüttük. 2021 yılında Darsî grubunu kurduk” dedi. 

İlk profesyonel tiyatro sanatçısı

Kuzey ve Doğu Suriye'deki Şehit Yekta Festivali’nin ilk profesyonel tiyatro sanatçısı olan Îzdihar Tahir, şimdi bir grup çocuğa eğitim veriyor. Dans aracılığıyla kadının acısını, şiddetini, duygularını ve ruhunu öne çıkardığını aktaran Îzdihar Tahir, şöyle konuştu: "Ben dans da dahil olmak üzere tiyatro bölümünde çalışıyorum. Çocukluğumdan beri bu bölümde çalışmayı severdim, devrimden önce fırsat yoktu ama devrimle birlikte benim için büyük bir fırsat oldu. Bunu seçmemin nedeni kendimi bu konuda özgür hissetmemdir. Şu anda bile 8 Mart'a hazırlanıyoruz. Dansımızın sessiz olduğu doğru ama her hareket birçok anlam içeriyor. Şu anda bile işlerimizi profesyonelce yürütebilmemiz için bir grup çocuğu eğitiyorum."

8 Mart için hazırlanıyorlar

Îzdihar Tahir’in öğretmeni Fatma Ehmed ise lirik dansın kadınlar tarafından geliştirildiğini söyleyerek, "Darsî grubu 8 kadından oluşuyor, şu anda ifade dansı üzerinde çalışıyoruz, özellikle 8 Mart için iyi bir iş çıkarıyoruz. Bu dans, İkinci Dünya Savaşı sırasında kadınların emekleri ve duygularıyla geliştirilmiş ve halen kadınlar tarafından sürdürülmektedir. Kadınlar görüşlerini ve duygularını özgürce ifade edemedikleri için bu dansları seçmişlerdir. Bu dansı herkes yakalayamaz, sadece duyguları güçlü olanlar ve beden dilini anlayan ve kullananlar yapabilir” şeklinde konuştu. 

‘Bir hareketle bir hikaye anlatılır’

Hikaye yazdığını ve bu hikayelerle oluşan koreografi hazırlayarak eğitimler verdiğini sözlerine ekleyen Fatma Ehmed, “Hikayelerimin tamamı toplumla ilgilidir. Bu konular kelimeler olmadan anlaşılır. Sorunların çoğu kadınlarla ilgili çünkü kadınlar özgür ve eşit bir toplum inşa etmenin temelidir. Bu nedenle sorunlarımızla toplumumuzu uyandırmak ve onları ataerkil zihniyetten kurtarmak istiyoruz. Bazen yüz kelimeyle anlaşılmayan bir şey bir cümleyle anlaşılabilir. İnsanlar insanların yüzüne bakarsa birçok şeyi anlar. Bunun için bir hareketle bir hikaye anlatılır” diye belirtti.