SUHAM AKMAN

Qamişlo- Dünyada ilk devrim olarak atfedilen tarım devriminin sahibi kadınlar belki de aynı topraklar üzerinde bin yıllar sonra tekrar bir devrime imza attılar. Önce on yıllarca kimliksiz bırakıldıkları Baas rejimini, ardından IŞİD ve türevi barbarlarını topraklarından, yaşadıkları alanlardan temizleyen Rojavalı kadınlar dünyaya örnek oldu. Ve günümüzden 3 yıl öncesinde Rojava toplumu ve Rojava-Kuzey ve Doğu Suriye kadınları üzerine toplumsal araştırma ve analizi ile yola çıkan Jineoloji Akademisi “Kadın Devriminin Tarihsel Temelleri ve Geleceği” adındaki kitabının tanıtımını bir süre önce yapmaya başladı. Qamişlo ve Kobanê’de tanıtımı ve imza çalışmalarının yapıldığı kitap şimdilik Arapça ve Kürtçe’nin Kirmancı lehçelerinde yayımlandı.

Jineoloji Akademisi Yayınları tarafından basımı yapılan kitap Şervin Nûdem tarafından hazırlanırken Luqman Guldivê’nin radektesi ile son halini kazanmış oldu.  Kitap “Şehid Malda Kûsa şahsında Rojava Devrimi’nde şehit düşen tüm yaşam aşıkları, mücadelecileri, özgürlük arayışçılarının yolunu aydınlatması dileği” ile sunuluyor okurlara. Ayrıca kitabın hazırlık aşamasında Jineoloji Akademesi ve Araştırma Merkezi Afrin, Derik, Kobanê, Hasekê, Minbic üyelerinin de katkılarının olduğu aktarılıyor. Aslında kitap küçük bir külliyatı barındırıyor içerisinde. 606 sayfalık araştırma ve analiz kitabı içerisinde böylesi bir çalışmaya neden ihtiyaç duyulduğu sorusu ile başlanırken, 12 ila 14 bin yılı kapsayan kısa tarihsel Rojava toprakları kesitini de veriyor okurlara.

Bu topraklardan geçen tüm kültürlere odaklanıyor

“Tarih Günümüzde Saklı” diye başlayan ve Rojava ve Rojava Kürdistan’ı coğrafyasında yaşayan halkların kültürlerinden, tanımlarına, toplumsal gerçeklikleri, gelenek görenekleri Arap, Kürt, Süryani, Asuri, Ermeni, Türkmen, Çeçen, Çerkes... olarak devam ediyor. Yalnızca bölgede yaşayan ya da bölgeden geçen halkların kısa tarihçeleri değil aynı zamanda inançların bölgedeki varlıkları ve bölgedeki farklılıkları da kesitler halinde veriliyor. İslamiyet, Yahudilik, Hristiyanlık, Êzidîlik, Alevilik, Şialık temel başlıklarında bölgedeki inanışlar, bölgeye etkileri ve kadınların günümüzdeki konumlarına etkilerine de ışık tutuluyor.

Kadınların gelişimleri

12 ila 14 bin yıl gerisinden gelerek kadınların Rojava ve Kuzey Doğu Suriye topraklarındaki konumlarını irdeleyen kitap çalışması Rojava Devrimi’nin temellerini de tartışıyor, tartıştırıyor; kadın devrimi olarak lanse edilen devrimde politika, aile, özgür eş yaşam, eş başkanlık, etik-estetik, sağlık, ekoloji, ekonomi, eğitim, bilim, demografya ve günümüzde devrimle birlikte kadınların bu başlıklarda gelişmelerini anlatıyor.

Kadın devrimi nerden başladı?

Jineoloji Akademisi üyesi Şervin Nudem ile kitap ile ilgili olarak bir araya geldik. Şervin Nudem, çalışmalarını en baştan anlattı bizler için. 

“3 yıl önce kitabın çalışmalarına başladık. Kadın devriminin temellerinin nereden başladığını anlamak için bu çalışmaya başladık. Neolitik dönemin kadın kişiliği üzerindeki etkilerine ve toplumsal sorunlara bakmak istedik. Kürdistan Devrimi’nin kadında ne gibi değişimler yarattığını ve kadınların Rojava Devrimi’ndeki rollerine işaret ettik. Son olarak kadınların gelecekteki beklentileri üzerine görüş aldık. Cizre Bölgesi’ndeki bütün halklar üzerine araştırmalar yaptık. Bütün kadınları bu çalışmaya kattık. Cizre Bölgesi’ndeki yaşlı kadınlardan hikayelerini dinledik. Bu kadınların çoğu bugün hayatta değil. Araştırmanın sonucunda jineoloji kurumunu birçok yerde kurduk.”

Kadınlar kendi tarihini yazıyor

Şervin Nudem, kitap baskısının bir kaynak kitap olması nedeniyle şimdilik 2 bin baskı yaptığını söylerken, farklı dillere de hazırlanma aşamasında olduklarını ancak kitabın Kürtçe hazırlandığının altını çiziyor.

“İhtiyaç doğrultusunda önümüzdeki süreçte daha fazla kitap basabiliriz. Kitap özellikle Rojava kadınları olmak üzere birçok kişinin emeğiyle hazırlandı. Erkekler kendi bakış açısına göre tarihi yazıyorlar. Bu yüzden bu tür kitaplara ihtiyaç var. Kadınlar kendi elleriyle tarihi yazıyor. Konuların daha derin araştırılması gerekir. Bu nedenle jineoloji bölgede kendini var etmeye çalışıyor. Bu kitap bizim için önemli bir adım oldu.”

380’den fazla toplantı ve tartışma...

Şevin Nudem, kitabın hazırlık aşamasına dair ise şu bilgileri paylaştı.

“Kitabı yazarak kadınların gelecekteki hayallerine ışık tutmaya çalıştık aynı zamanda gelecek hayallerini de merak ediyorduk. Hazırlık aşamasında ve kitabın oluşumu sırasında Kuzey ve Doğu Suriye bölgelerinde 380’den fazla toplantı ve tartışma yürüttük. Kitap çalışmamamızın içerisinde hikayelerde var, tarih de var. Elbette Rojava Devrimi’ni de anlatmaya bir kitap yetmez ve devrime evrilen tarihsel süreci de... Ancak bunun bir temel ve örnek oluşturmasını umuyoruz. Bizim bir değil binlerce kitabın hazırlanmasına ihtiyacımız var.”

Görüntü: Arşiv