REFİF İSLİM

Gazze- Saatlerin, günlerin ve belki de ömürlerin işlendiği desenler dünya mirasına dahil edildi. Filistinli kadınların el emeği ve göz nuru Filistin nakışları Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür örgütü UNESCO’nun Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunmasına İlişkin Sözleşmesi Hükümetlerarası Komitesi’nin düzenlediği oturumla dünya kültür mirası listesine eklendi.

Filistinli kadınların tarihe nakışlarla damgasını vurduğu elbiselerden, yazıya her yere yansıyan nakışları dünya kültürünün de bir parçası olarak tanındı. Geçtiğimiz yıllarda Filistinliler, uluslararası mirası koruma kurumları aracılığıyla Filistin mirasına sahip olduklarını kanıtlamaya, çabalarını Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü “UNESCO”, Filistin işleme sanatına dahil ederek taçlandırmaya çalıştı.

Filistinli Kadın Komiteleri Birliği'nde danışmanlık yapan Fida Muhanna, ajansımıza Filistin nakış sanatının dünya kültürel mirası listesine dahil edilmesinin ardından, "Ülkemizin Kızları" girişimi fikrinin ortaya çıktığını açıkladı. Proje 5 Ocak'ta Al Wusta Valiliği'nde başlatıldı, kadınlar ve çocuklar için psikolojik destek projesi kapsamında geldi.

Yerinden edilmenin kültürel mirasın taşınması üzerinde büyük etkisinin olduğunu hatırlatan Fida Muhanna, özellikle yerinden edilmiş kadınların deneyimlerini paylaşmaları ve birlikte fikir alışverişinde bulunmaları için buluşmanın önemli olduğuna dikkat çekiyor.

Gelecek nesillere miras

Proje kapsamında 31 kadının Filistin nakışlarının kullanım alanlarına dair çalışmalar yaptığını söyleyen Fida Muhanna, aslında nakışların yanı sıra kültürel giyim ve yiyecek kültürünün de tanıtımını yapmaya çalıştıklarını söylüyor. Filistinli kadınların maharetli ellerinden çıkan Filistin nakışları kadar, ülkeye has pişirme tarzı ile ünlü ekmeği, düğün ritüelleri, çeşitli bölgesel giysilerin de ilerleyen nesillere taşınmasının önemli olduğuna dikkat çekiyor.

Elbiselerin anlamları

Fida Muhanna'ya göre her Filistin şehrinin kendine ait bir elbise tarzı var ve bir kaç örneği önümüzde şöyle çiziyor. Fida Muhanna, Bethlehem şehri, elbiselerini uzun kolu, bol puantiyeli ve alternatif saten kumaştan oluşan geniş üçgen şeklinde tasarlarken, birden fazla renkte beyaz çizgili boyuna elbisesi ile karakterize edilen Cenin şehrinin sembolü gibi olduğunu Nabulsi elbiselerinin ise doğası gereği ticaret kültürünü yansıttığını, Kudüs giyim tarzının ise zengin kültüründen kaynaklı birçok çağrışım uyandırabildiğini de hatırlatıyor...

Ambargo tanınmasının önünde engel

Filistinli kadınların hasat zamanında, tarlada ekim zamanında kültür ve ihtiyaçlardan kaynaklı farklı giysileri tercih ettiklerini belirtirken şunları da ekliyor sözlerine Fida Muhanna; “İsrail işgali nakış sanatımız da dahil olmak üzere aslında Filistin’deki her şeye saldırdı. Bu sanat hem kendini ifade etme biçimi hem de kültürünü yaşatma biçimidir ve azımsanmayacak kadar kadında yaşamını bu Filistin nakışı ile idame ettiriyor. Gazze’ye uygulanan ambargo nedeniyle ise maalesef yerel pazardan dünyaya açılmaya zorlanıyor Filistin nakışları ve kültürü.”

Fida Muhanna, UNESCO'nun kararını, bir dönüm noktası olarak karşıladıklarını ve taktir ettiklerini de ekliyor sözlerine “Filistin nakışları Filistin için bir kimliktir ve korunmalıdır” diyor.