RAJA KHAYRAT

Fas – Fas’ın Al-Hauz eyaletindeki Tekstilci Kadınlar için ‘Zaman aşımı’ Vakfı, Marakeş’te kadın zanaatkârlara ev sahipliği yapacak iki merkez kurma projesini düzenlediği toplantı ile tanıttı. Proje kapsamında Marakeş'e komşu kırsal topluluklardan yaklaşık 99 kadın üreticiyle kaybolmaya yüz tutmuş “Safifa” zanaatının korunmasına dair çalışmalar yürütülecek.

‘Safifa’nın yapımından ilham aldım’

Kaftan, dekorasyon ve çeşitli süs eşyalarına estetik dokunuş vermek için ipek iplikler kullanılarak ve çeşitli geometrik şekiller oluşturarak yapılan renkli çizimlerle oluşturulan Safifa zanaatı ve projeye ilişkin projenin katılımcısı ve aynı zamanda mühendis olan Zainab Al-Baduri konuştu. Safifa yapanlarla yaklaşık bir hafta zaman geçirdiklerini belirten Zainab Al-Baduri, şunları ifade etti:

“Bu da çalışma alanlarını tanımamızı sağladı. Bu deneyim bir grup öğrenciyi, mimarı ve geleneksel zanaatkâr kadını bir araya getirdi. Merkezin mimari yapısını yaparken de Safifa’nın dokuma şeklinden ve yapımından ilham aldım. Ziyaretçiler uzaktan bile merkezi hemen görüp tanıyabiliyor.” Zainab Al-Baduri, geleneksel mimari mirasın ve geleneksel el sanatlarının yeniden canlandırılması çağrısında bulundu.

‘Dış pazar mekanizmalarından yoksun’

Mühendis ve sanat tasarımcısı Wafaa Kiran da projedeki görevinin geleneksel köy zanaatkârlarına ayak uydurmak olduğunu ifade ederek, "Safifa" sektöründe çalışan zanaatkâr kadınların zanaatkârlık alanında büyük vasıflara sahip olduklarını ancak ürünü geliştirecek, çağın gereklerine ve dış pazara uygun hale getirecek mekanizmalardan yoksun olduklarına dikkat çekti. Wafaa Kiran, “Esnaf kadınlar da kooperatif kurma alanında eğitimden yararlandı, bu da onlara ürünün pazarlanması çabasını yoğunlaştırma ve daha iyi yararlanma fırsatı verdi” şeklinde konuştu.

‘Safifa dış pazarlarda daha geniş alana yayılmalı’

Timandout Tekstil Kadınları Vakfı Başkanı Hasna Adnas, Al Haouz bölgesindeki kadınların bu fırsata sahip oldukları için şanslı olduklarını ve bu sayede hiç bilinmeyen "Safifa" zanaatını öğrenmelerini sağladığını söyledi. Hasna Adnas, “Fas kaftanların tasarımlarında kök salmış ancak ne yazık ki yok olma yolunda olan Faslı Yahudilerin bıraktığı bu kültürel mirasın korunması gerekiyor. Günümüzde kadın zanaatkârlar Safifa’yı çalışmalarına dahil etmek zorunda. Safifa’nın kullanım kapsamı genişletilmeli” dedi.

Safifa’nın dış pazarlarda daha geniş bir alana yayılması ve tanıtılması gerektiğini söyleyen Hasna Adnas, zanaatkar kadınların ürünü geliştirmeden ve daha açık hale getirmeden bunun mümkün olamayacağını sözlerine ekledi.

‘Proje köydeki kadınların izolasyondan çıkmasını sağladı’

"Eureka" turizm bölgesinden gelen geleneksel zanaatkar Badia Al-Maalawi, söz konusu projenin bu zanaatı öğrenmesine olanak sağladığını söyledi.  Çalışma alanının genişletilmesiyle ufkunun da açıldığını dile getiren Badia Al-Maalawi, “Proje bölgedeki kadınların köylerde yaşadıkları izolasyondan çıkmalarını sağladı. Zanaatkâr kadınlar başlangıçta zorluklar yaşasa da önemli işler başardı” dedi.

‘Safifa miras kalan bir zanaat’

Marakeş'teki Dikiş Kooperatifi Başkanı ve Yaratıcı Zanaatkârlar Birliği’nden Ateeqa Al-Mubarak ise, Safifa’nın kadınlara çağlar boyunca miras kalan bir zanaat olduğunu vurguladı. Kaftan yapımında kullanılan bu geleneğin Faslı Yahudilere ait olduğunu söyleyen Ateeqa Al-Mubarak, dekorasyon, süs eşyaları ve ev eşyalarında da kullanıldığını dile getirdi. Marakeş'te el sanatları ve tekstil işi öğrenmek isteyen kadınlar için kurulan Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi'ne alımların başladığı bilgisini de paylaşan Ateeqa Al-Mubarak, geleneksel kadın zanaatkârların bu zanaatın kökenini öğrendiklerini aktardı.