Figen Yüksekdağ ve Selahattin Demirtaş’ın da aralarında bulunduğu 28’i tutuklu 108 kişi hakkında açılan Kobanê Davası bugün başlıyor. Peki kimler, neden yargılanıyor? Ne ile suçlanıyor?  

Haber Merkezi - Halkların Demokratik Partisi (HDP)  eski eş genel başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’ın da aralarında bulunduğu 28’i tutuklu 108 kişi hakkında açılan Kobanê Davası bugün başlıyor. 

IŞİD’in Kobanê’yi işgal girişimlerinin sürdüğü Ekim 2014’te “sınırın insani yardımlar için açılması ve IŞİD’e verilen desteğin sona erdirilmesi” amacıyla Türkiye’de başlayan protestolardan dolayı 6 yıl 4 ay sonra açılan dava, Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi’nde Sincan Cezaevi Kampüsünde görülecek. Mahkemeye bin 200 avukat savunmayı üstlenmek amacıyla yetki belgesi sundu. Ayrıca 16 ülkeden heyet davayı takip etmek için Türkiye'ye geldi.

Kobanê soruşturması nasıl doğdu?

6-8 Ekim 2014 tarihinde Türkiye’nin 35 kentinde HDP’li yöneticilerin çağrısıyla protesto eylemleri gerçekleşti. Gösterilerde 37 kişi hayatını kaybetti. Bunlardan 27’si HDP’liydi.

8 Ekim’de yapılan protesto gösterileri sırasında HDP Genel Merkezi’nin Twitter paylaşımları gerekçe gösterilerek, 9 Ekim 2014 tarihi ve devamında dönemin HDP Eş Genel Başkanları ve MYK üyeleri hakkında açılan birden fazla soruşturma Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nca 2 ana iddianamede birleştirildi. Bu soruşturmalardan birincisi Parlamenter Suçları Soruşturma Bürosu tarafından aralarında eski Eş Genel Başkan Figen Yüksekdağ ve Selahattin Demirtaş’ın da bulunduğu dönemin milletvekili olan MYK üyelerine açıldı. İkinci soruşturma ise Anayasal Düzene Karşı İşlenen Suçlar Soruşturma Bürosu tarafından milletvekili olmayan MYK üyeleri hakkında açıldı.

İlk olarak dokunulmazlıklar kaldırıldı

Figen Yüksekdağ, Selahattin Demirtaş ile diğer milletvekilleri hakkında açılan 6-8 Ekim Kobanê   soruşturması kapsamında, dokunulmazlıklarının kaldırılması için 21 Şubat 2016’da “halkı suç işlemeye tahrik” iddiasıyla fezlekeler hazırlandı. 20 Mayıs 2016’da dokunulmazlıkların kaldırılmasının ardından Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı “yetkisizlik” kararı vererek dosyayı Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderdi. Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı ise soruşturma dosyasını, Yüksekdağ ve Demirtaş ile dönemin milletvekilleri olan Ayhan Bilgen, Hüda Kaya, Altan Tan, Garo Paylan, Meral Danış Beştaş, Gülser Yıldırım hakkında devam eden soruşturma dosyaları ile birleştirdi. 4 Kasım 2016’da Demirtaş ve Yüksekdağ’ın da aralarında bulunduğu 11 milletvekili gözaltına alındı. Kimi siyasetiler tutuklandı. 

Açıklamalar delil sayılıyor

Dönemin HDP MYK üyeleri hakkında yürütülen soruşturma dosyalarına ise, 19 Şubat 2015’te Ankara İl Emniyet Müdürlüğü tarafından, 14 sayfalık ayrıntılı bilgi notu ve eklerinden oluşan bir yazı gönderildi. Olaylarda hayatını kaybeden ve yaralanan kişilere dair bilgilerin de yer aldığı yazının ekinde Emniyet Genel Müdürlüğü Terörle Mücadele Daire Başkanlığı B Şube Müdürlüğü tarafından benzer şekilde hazırlanan 33 sayfalık rapor da yer alıyordu. Daha sonra Emniyet Genel Müdürlüğü Güvenlik Daire Başkanlığı’nın 71 sayfalık raporu, Ankara TEM Şube Müdürlüğü tarafından hazırlanan tutanak ve haberlerden oluşan 4 sayfalık çıktı sunuldu. Emniyet tarafından hazırlanan bu araştırma tutanağı 8 Ocak 2021 tarihinde Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edilen Kobanê  Davası’nın iddianamesinin temelini oluşturdu.

İddianamede Fırat Haber Ajansı’nda yayınlanan haberler, siyasetçilerin sosyal medya paylaşımları, evlerinden el konulan boncuktan anahtarlık, kitap ve dergiler delil olarak gösteriliyor. Savcılığın suçladığı sosyal medya paylaşımları arasında da aynı şekilde Kobanê  eylemleriyle ilgisi olmayan, değişik zamanlarda yapılmış paylaşımlar yer alıyor. İddianamede HDP’nin politikaları suç sayılıyor.

2 kez tutuklandılar

Öte yandan dosyada gizlilik kararı sürerken, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Büyük Dairesi’nin Selahattin Demirtaş’ın tutuklu yargılandığı ana dava için 2 Eylül 2019 tarihinde “derhal tahliye” kararı verdi. Bu karardan sonra savcı, Kobanê  soruşturması kapsamında şüpheli sıfatıyla ifadelerinin alınması için 19 Eylül 2019 tarihinde Selahattin Demirtaş’ın bulunduğu Edirne F tipi, Figen Yüksekdağ’ın bulunduğu Kocaeli 1 No’lu F Tipi Cezaevlerine müzekkereler yazdı. Yüksekdağ ve Demirtaş ifade vermeyi talep etmelerine rağmen 20 Eylül 2019 tarihinde ikinci kez 6-8 Ekim olayları sebebiyle tutuklandı.

28 isim tutuklu

Demirtaş ve Yüksekdağ’ın ikinci kez aynı suçlamayla tutuklanmalarının ardından 24 Eylül 2020 tarihinde Sırrı Süreyya Önder, Nazmi Gür, Ayla Akat Ata, Emine Ayna, Emine Beyza Üstün, Bircan Yorulmaz, Bülent Barmaksız, Can Memiş, Dilek Yağlı, Gülfer Akkaya, Günay Kubilay Zeki Çelik, Ali Ürküt, Altan Tan, Pervin Oduncu, Alp Altınörs, Berfin Özgür Köse, Cihan Erdal, Ayhan Bilgen, İsmail Şengül gözaltına alındı. 2 Ekim 2020’de Sırrı Süreyya Önder, Altan Tan ve Gülfer Akkaya adli kontrolle serbest bırakılırken diğer 17 kişi tutuklandı. Yine bu dosyaya sonradan dahil edilen eski HDP milletvekilleri Aysel Tuğluk, Gültan Kışanak, Sebahat Tuncel hakkında da başka suçlamayla Kandıra Cezaevi’nde tutuklu olmalarına rağmen bu davadan da haklarında tutuklama kararı verildi. Kandıra cezaevinde tutuklu olan Gülser Yıldırım’a da bu dosya kapsamında ev hapsi şeklinde adli kontrol kararı verildi. HDP milletvekili İbrahim Binici ve partinin çeşitli kademelerinde görev alan olan siyasetçiler dosyaya sonradan eklenerek tutuklandı.

Davaya özel heyet atandı

Kobanê  Davası iddianamesi  Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 7 Ocak 2021 tarihinde kabul edildi. Yargılama yapması için 22. Ağır Ceza Mahkemesi’ne bir heyet daha atandı. Bu heyet, yalnızca Kobanê  Davası’na bakacak. İddianamenin ilk 241 sayfasında yaşamını yitiren 37 kişinin isimleri, mağdur müşteki olarak ise aralarında Adalet Bakanlığı, AKP, CHP, Hür Dava Partisi, MHP, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, MİT, İçişleri Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Milli Savunma Bakanlığı’nın da bulunduğu 2 bin 676 isim ve kuruluş yer alıyor.

Aralarında siyasetçilerin de olduğu 108 kişinin 30 ayrı suçlamayla 38’er kez ağırlaştırılmış müebbet ve binlerce yıl hapsi isteniyor.

Ayrıca twitter hesabından da #HDPyargılıyor hasthag’ı açıldı. Birçok kişi sabahın ilk saatlerinde davaya ilişkin görüşlerini belirtirken, “yargılanan değil yargılayan olacağız” dedi.