NUR AL- MARSOUMİ

Irak- Irak'ta kadınlar, yasal değişikliğe rağmen gerek yasaların uygulanmaması gerekse toplumsal baskılar nedeniyle miras haklarını kullanamıyor. Kadınların miras haklarından vazgeçmeleri için akrabaları tarafından her türlü yola başvuruluyor. Bu kadınlardan biri de Amara şehrinden S.J.

‘Payımız olan arsada ev yaptık’

Miras hakkını kullandığı için amcaları tarafından annesiyle birlikte baskılara ve tehditlere maruz bırakılan S.J., yaşadıklarını anlattı. İran-Irak savaşında babasını kaybettikten sonra amcalarıyla miras sorunu yaşadığını anlatan S.J., “Çocukluğumu annemle birlikte dedemin evinde geçirdim. Onlar benim tüm ihtiyaçlarımı karşıladılar” dedi. Payları olan arsalar üzerinde çalışarak kazandığı maaşıyla bir ev yaptığını söyleyen S.J., “Evin inşaatını bitirdik ve annemle evimizde yaşamaya başladık. Sonrasında amcalarım anneme evi terk etmesi için baskı yapmaya başladı” diye konuştu.

‘Annem ve ben baskılar sonucu evlenmek zorunda kaldık’

Baskı sonucu kuzeniyle evlenmek zorunda kaldığını belirten S.J., 3 çocuğu olduktan sonra amcasının üzerindeki hakimiyetini artırdığını ifade etti. S.J., “Kuzenim aşiretten birini öldürdü ve böylece aralarında sorunlar başladı. Sonradan bir anlaşma sağlandı. Ardından yaşlı bir erkek annemle evlenmek istedi ve amcamların baskısıyla o da kabul etti. İşte bu noktada aralarında sorunlar büyümeye başladı. Arazi payından vazgeçmemesi durumunda annem öldürülmekle tehdit edildi. Baskılar nedeniyle annem geri adım attı.”

‘Miras hakkım elimden alınmak isteniyor’

Amcaları tarafından miras hakkının ellerinden alınmak istendiğini söyleyen S.J., “Eşim benimle geçici bir evlilik yaptığını söyledi. Beynimde kötü huylu bir tümör bulunuyor ve artık haksızlığa tahammül edemiyorum. Boşanmak istiyorum ancak eşim bu isteğimi reddettiği için davanın gidişatını etkiliyor. Boşanmanın tamamlanabilmesi için her iki tarafın da anlaşması gerekiyor” diye konuştu.

‘Çocuk tek başına miras hakkına sahip’

Avukat Nur Cawad Casim, Irak toplumunda kanunların çoğunun tanınmadığına dikkat çekerek, önceki yasada erkeğin erkek kardeşine (amca) miras hakkı verildiğini belirten Nur Cawad Casim, “Amcaların miras ortağı olması nedeniyle kız çocuğuna miras hakkı verilmiyordu. Ancak yasada değişiklik yapılarak babanın vefat etmesiyle çocuk tek başına miras hakkına sahip oldu. Ancak kanunu uygulamayan, kadınların haklarını elinden almak için her türlü yola başvuran kişilerin de olduğunu görüyoruz” şeklinde konuştu.

‘Kanunlar kağıt üstünde kalıyor’

İnsan hakları savunucusu Maysam Xani de kadınların miras hakları konusunda pek çok sorun ve engel olduğunu belirtti. Irak’ta yasaların hakları desteklemesine rağmen birçok kadına haklarından vazgeçmesi yönünde baskılar yapıldığını dile getiren Maysam Xani, “Irak hukuku, kadının miras hakkını elinden alan herkese hapis veya para cezasıyla cezalandıran bir yasayı onayladı. Yasayla birlikte kadınlar haklarını talep ediyor ancak kanunların hepsi uygulanmıyor ve kâğıt üzerinde kalıyor” dedi.