HENAN HARIT

Fas–  Fas’ta 14 Eylül’de altı saniyeden oluşan bir video yayınlandı. Bu videoda bir erkeğin sokaktan geçen 15 yaşındaki kız çocuğuna taciz görüntüleri yer alıyordu. Görüntülerin dolaşıma girmesinin ardından kadınlardan da tepki gecikmedi. Tanca kentinin kuzeyinde yaşanan olayla ilgili saldırgan yakalandı ve hakkından soruşturma başlatıldı. Polisin açıklamasına göre taciz faili tutuklandı.

“Muhafazakar zihniyetin ürünü”

Şiddet gören kadınlarla ilgili çalışmalar yürüten Yatto Vakfı Başkanı Najat Ikhich, videoda yaşananlara işaret ederek yapılanın onursuzluk olduğunu belirtti. Bu tür olayları şiddetle kınadığını ifade eden Najat Ikhich, “Olan şey kızın bedenine karşı yapılan ile kalıyor. Bu zihniyet kadını cinsel keyfiyet olarak gören muhafazakar zihniyetten çıkıyor. Bu fikrin yayılması, bu gençlere güç vermiştir. Bununla birlikte bu gençler sokaklarda sadece kadının bedenine yönelmeyi düşünüyorlar” diye konuştu.

“İzleyici kalmayalım savaşalım”

Kadın aktivistler olarak sert yasaların çıkarılmasını ve bu tür suçları işleyenlere ağır cezalar verilmesini isteyen Najat Ikhich, aynı zamanda kadınlara saygı duyulması çağrısı da yaptı. Herkesin kendi pozisyonuna göre taciz ve tecavüze karşı savaşması gerektiğini ve izleyici pozisyonunda kalmaması gerektiğini vurgulayan Najat Ikhich, kadınların istediğini giymeye haklarının olduğunu da söyledi.

Ayrımcı söylemlerin fotoğrafı

Kadın hakları aktivisti Bushra Al-Shatwani de "Fas kültürü, tüm mezheplerin bir arada barış içinde yaşadığı ve Faslı kadınların her istediğini yapma hakkına sahip olduğu bir özgürlüğe dayalıdır. Tanca’da gerçekleşen, İslam Partisi’nin iktidarda olduğu 12 yılın vergisidir. Ayrımcı konuşmalar yapıldığı için kamusal alan erkeklerin malı olarak kaldı” değerlendirmesinde bulundu. Bu tür olaylar karşısında şaşırmadığını ifade eden Bushra Al-Shatwani, “Eğer bu gençlerin yaşlarına bakarsak, kardeşlik hükümeti döneminde yaşlarının 12’den küçük olduğunu göreceğiz. Geri kültürel bir ortamda yaşadılar ve özgürlüğe dayalı Fas toplumunun gerçek tarihini bilmiyorlar” diye belirtti. Bushra Al-Shatwani, gençlerin Fas kültürüne yakın bir zihniyete kavuşabilmeleri için çaba gösterilmesi gerektiğine işaret etti.

Toplumsal krizin göstergesi

Demokrasi İçin Genç Kadın Derneği üyesi ve gazeteci Huda Sahli, Tancalı çocuğa yapılan bu eylemin sosyal kurumların görevini yerine getirmemesinden kaynaklandığını söyleyerek, okulların artık eğitme, öğretme ve insan yetiştirme görevi ile hareket etmediklerini söyledi. Ailenin sadece finansal kaynakları sağlanma görevi ile sınırlı kaldığını vurgulayan Huda Sahli, “Bu utanç verici olay, önümüzdeki toplumsal krizi gösteriyor. Bu nedenle eğitim sistemi ve aile içi eğitim modelinin ve medya ile medya üretiminin kalitesine ilişkin değerlendirmelerin yapılmasına ihtiyaç var. Düzeylerini yükseltmeliler ve özellikle okullar olmak üzere bütün kurumlarda kültür sanat rolü öne çıkarmalılar” diye konuştu.

Sosyal medyadan tepki yağdı

Videoya birçok kadın sosyal medyadan da tepki gösterdi. Vatandaşlık ve Denge Derneği Başkanı Bushra Abdo, facebook hesabı üzerinden olayı kınayarak, kız çocuğunun kimseye bir şey yapmadığını sadece isteğine göre giyindiğini söyledi.

Halk Güçleri ve Sosyalist Birlik Başkanı ve eski milletvekili Hanan Rehab da sosyal medya hesabı üzerinden, “Giyim kişisel bir özgürlük ve özel bir seçimdir. Vatandaşlara yönelik saldırıları haklı çıkaranlar saldırı ve şiddet suçunu destekler. Hiçbir suç için merhamet yoktur” dedi.

Siyasi aktivist Fadwa Rajwani de benzer şekilde sosyal medya facebook hesabı üzerinden olaya tepki gösterdi.

Fas’taki cezalar nasıl?

Fas yasalarına göre, bir tacizciye 1 aydan 6 aya kadar hapis cezası, iki binden on bine kadar da para cezası veriliyor. Eğer istismarcı meslektaş ise bu ceza iki katına çıkıyor. Eğer taciz olayı birkaç defa tekrarlanırsa o zaman tacizciye 3 ile 5 yıl hapis cezası veya 50 bin dirhem/ 5 bin dolar para cezası veriliyor. Standartları ihlal edenler, mağdurla herhangi bir şekilde temas, yaklaşma veya herhangi bir şekilde iletişim kurma veya uygun psikolojik tedaviyi reddedenler de 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası alıyor. Veya iki bin dirhem /200 dolar para cezasına çarptırılıyor.