Günün Portresi: Olympe de Gouges

Olympe de Gouges, kadın hakları ve köleliğin kaldırılması üzerine yazıları geniş bir kitleye ulaştı.

Fransız bir oyun yazarı ve siyasi bir aktivistti. Olympe de Gouges 1748 yılında Fransa'da küçük burjuva bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Kariyerine 1780'lerin başında oyun yazarı olarak başladı. Fransa'da siyasi gerilim arttıkça, o siyasette daha çok katılmaya başladı. 1788'de Fransız kolonilerinde köle ticaretine karşı açık sözlü bir savunucu oldu. Aynı zamanda politik broşürler yazmaya başladı. Fransa’da ilk kadın hakları savunucusuydu. Kadın ve Kadın Vatandaş Hakları Bildirgesi’nde erkek-kadın eşitsizliği kavramına meydan okudu.

Terör Hükümdarlığı döneminde 1793'te bugün giyotinle idam edildi.

Diğer kadınlar korkutuldu

Olympe de Gouges’in kaleme aldığı “Kadın ve Yurttaş Hakları Bildirisi”, kadın haklarına yönelik çalışmaları etkileyen ilk yazılı belge olma özelliği taşıyor. Fransız Devrimi’nin ardından tüm yurttaşlara eşitlik, özgürlük ve kardeşlik vaat edildi ama kadınlar bunun dışında tutuldu.

Bunun üzerine yayınlanan “Yurttaş ve İnsan Hakları Bildirisi”nde yer almayan kadınlar “Kadın ve Yurttaş Hakları Bildirisi” hazırladı. Eylül 1791 tarihinde bildiri ilan edildi. Olympe de Gouges’un idam gerekçesi de “Olympe de Gouges kendi cinsine yaraşmayacak şekilde politikayla ilgilendiği için ve ölümü diğer kadınlara ibret olsun diye, mahkum edilmiştir” sözleri ile açıklandı.

Sonuna kadar kadınlar için direndi

Olympe, Devrim Mahkemesi’nde “Titreyin, çağdaş Tiranlar! Mezarımın derinliklerinden duyulacak sesim. Cesaretim, sizin daha barbar davranmanıza neden oluyor…” demişti. İnandığı her şeyin uğrunda sonuna kadar direnen Olympe de Gouges’un kaleme aldığı bildirinin1. maddesinde “Kadın özgür doğar, hukuksal olarak erkekle eşittir” denildikten sonra, 13. maddesinde kadın yurttaşların haklarının güvence altına alınması kamu yararının gereği olduğuna yer verildi. Bildirinin 17. maddesinde mülk edinmenin hem erkek hem de kadın için kutsal ve dokunulmaz olduğu kabul edildi.