Haber Merkezi- Rehme Tofiq Mehmud, 1898 yılında Süleymaniye’de dünyaya geldi. Annesi Xezal Abdullah Ebdulezîz’dir. Babası ise ünlü şair Tofiq Mehmûd diğer bilinen adıyla Pîremêrd’dir. Babaları Kürt kültürü ve Kürt basın geleneğinin korunması konusunda onları etkilemiş ve yaşamını yitirirken de Kürt basın geleneğini sürdürmeleri yönünde kendilerine vasiyet bırakmıştır.

Pîremêrd, daha iyi hizmet vermek için 1898’de İstanbul’a yönünü verir ve uzun bir süre İstanbul’da kalır. İki çocuk annesi Xezal Abdullah Ebdulezîz, Süleymaniye’de kalır ve burada yaşamını sürdürür. Her ne kadar o süreçte iki çocuk okutmak kolay olmasa da çocuklarını okutmuş ve örnek olmuştur.

Büyük şair Pîremêrd

Dilin, yazının, şiirin, gazeteciliğin savunulmasından söz edilecekse ünlü aydın ve şair Pîremêrd'di atlamak olmaz. Büyük şair Pîremêrd'in “Newroz” ya da diğer anlamıyla “Em rojî salî taze ye, Newroz e hate wa” şiiri şarkı olarak seslendiriliyor. Şarkıya dönüştürülen bu şiir, bugün hala 21 Mart Newroz Bayramı’nda seslendirilen temel şarkıdır. Çocukları küçükken İstanbul’a giden ve 1924’te buradan Süleymaniye’ye tekrar geri dönen Pîremêrd, çocuklarının büyüdüğünü görür. Amin adındaki kızı ise yaşamını yitirmiştir.

Edebiyatçı ve yazar Rehme Xan

Aydın bir aile içinde büyüyen Rehme Xan, okumuş ve süreç konusunda bilinçli bir kadındır. O gazete ve dergilerin hem yazarı hem de edebiyatçısıydı. Rehme Xan, genç yaşında Mistefa Ahmet ile ortak bir yaşam sürer ve iki kız iki erkek çocuğu dünyaya getirir. Çocuklarının isimleri Fatma, Perwîn, Faîq ve Ehmet’tir.

Acıları güce dönüştürme

Babası Pîremêrd, 19 Haziran 1950’de yaşamını yitirir. Rehme Xan’ın çığlıkları tüm Süleymeniye’de yankılanması üzerine tüm Süleymaniyeliler babasının yaşamını yitirdiğini öğrenir. Babası, kız kardeşi ve eşini kaybetmenin verdiği ağırlıkla yaşamın zorluklarına karşı mücadele eder ve acılarını güce dönüştürür.

Jin Gazetesi’ne imtiyaz sahibi olur

Pîremêrd ölümü ile arkasından büyük bir üzüntü bırakır ve bu durum Rehme Xan’ın yaşamını etkiler. Yine babasının ölümüyle onun sorumlukları artar. Babasının tüm sorumluluğu üstlendiği Jin Gazetesi’nin imtiyaz sahibi görevini üstlenir. Olayları kadın gözü ile izleme ve onlara yer vermeyi kendisine dert edinen Rehme Xan, bununla Kürt kadın gazeteciliğinin temel taşı olur. Jin Gazetesi’nin daha iyi bir noktaya gelmesi için kendi çocuklarını da gazete çalışmalarına katar. Onun verdiği emekler sonucu gazete bütün evlere ulaşır. Çocuklarını bu kültür üzerine yetiştiren Rehme Xan’ın Fayiq Wişyar ve Ehmed Ziring adındaki iki oğlu Kürt tarihi ve edebiyatında büyük emek verirler.

Babasının vasiyetine sahip çıktı

Komşuları olan gazeteci Serkewt Eli, nenesi Fatma Ebdulnasrullah’ın eskiden onlara komşu olduğunu söyledi. Nenesinin kendilerine Rehme Xan’ın çalışkanlığından ve yeteneklerinden bahsettiğini ifade eden Serkewt Eli, “Her zaman Kürt yöresel kıyafetleri giyermiş. Rehme Xan her şeyi ile örnek oluyormuş. Hala insanlar yöresel kıyafet giydiklerinde Rehme Xan’ı anarlar” dedi. Rehme Xan’ın babası Pîremêrd vefat ettiğinde ardından gazeteye sahip çıkmaları için vasiyet bıraktığını anlatan Serkewt Eli, “Yaşamını yitirmeden önce ‘Gazeteye ve matbaaya sahip çıkın’ dedi. En çok Rehme Xan gazete ve matbaaya sahip çıktı. Daha sonra babasının tüm eserlerini toplayıp bastı” şeklinde konuştu.

Babasıyla omuz omuza

Rehme Xan’ın akrabalarından Ronak Cemil Said, Rehme Xan’ın hoş sohbetinden bahsederek şunları söyledi:

“Her zaman edebiyat ve okumadan bahsederdi. Babamın dayısı Pîremêrd Newroz şarkısını çıkardı ve Newroz’a öncülük etti. Tüm hazırlıklar onların evlerinde yapılırdı ve Newroz günü tüm yurttaşları Girde Mame Yaran’da götürdü. Orada halaylar çektiler. Güzel bir Newroz’du. Rehme Xan’da babasının yanında aynı görevi, sorumluğu üstlenmişti. Her ikisi kendini Newroz’un sahibi olarak görürdü. Rehme Xan toplumda bilinen, tanınan ve sevilen biriydi.”

Rehme Xan’ın gazetenin çıkmasına dair sevincini paylaşan Ronak Cemil Said, “Tam hatırlamıyorum ya Pazartesi ya da Perşembe olacak gazete çıkıyordu. Her gazete çıktığında gazeteyi alır mahalleye gider herkesi etrafına toplardı. Gazeteyi onlara gösterirdi. O süreçte çocuktuk. Babam onlar onlardan çok bahsederdi” diye belirtti.

Rehme Xan’ın hikayesi bu şekilde 1977 yılına kadar devam ediyor. Yaşamını yitiren Rehme Xan, daha önce Newroz’u kutladıkları Girdê Mame Yaran’da toprağa verilir.