NAGHAM KARAJEH

Gazze - Filistinli devrimci Fatima Bernawi (فاطمة برناوي) yılmadan kendisini mücadeleye adamış ülkesindeki ilk kadın militan ve gerillalardan biri olarak tarihe geçti.

Fatima Bernawi, 1939'da Kudüs şehrinde doğdu. 9 yaşındayken 1948 Nakba sırasında Filistinli annesiyle birlikte Kudüs'ten Ürdün'ün başkenti Amman şehrinde bulunan bir mülteci kampına göç etti. Babası 1936 Filistin özgürlüğü için savaşan ve Filistin’de yaşayan Nijerya kökenli bir isimdir. Fatima Bernawi Amman’dan, Filistin’de kalan babasının yanına bir süre sonra geri döner. Bir süre sonra Suudi Arabistan'daki Arap-Amerikan Petrol Şirketi'nde (ARAMCO) pratik hemşire olarak çalışır, burada nefret suçu ile yüz yüze kalır, çünkü teninin rengi nedeniyle hastalara aşı yapmasına izin verilmez. 1960'ların ortalarında Filistin Özgürlük Hareketi'nde Afro-Filistinli olarak yerini alır.

Fatima Bernawi, Filistin özgürlüğü için gerilla saflarına katılan ilk dört kadından biri olurken diğerleri Leyla Halid, Aisha Odeh ve Rasmiya Odeh'dir.

Oslo Anlaşması'nın imzalanmasından sonra Gazze Şeridi'ne geri dönen Fatima Bernawi, 1994'te ‘kadın polisi' teşkilatını kurar ve ayrıca Filistinli Kadın Polis Teşkilatı'nın ilk kadın şefi olur. 

Filistin Devrimi’nin ilk tutsağı

Fatima Bernawi, Ekim 1967'de İsrail’de Zion Sineması’nı bombalama eylemi gerekçesi ile tutuklanır. İsrail’in, Filistin işgalini derinleştirdiği “6 Gün Savaşı”nı konu alan filmin gösterimi sırasında eylem yapmak isterken gözaltına alınan ve sonrasında tutuklanan Fatima Bernawi, ayrıca Filistin direnişinin de ilk tutusağı olur. ‘Eyleme teşebbüs etmek’ iddiasıyla tutuklanan Fatima Bernawi, çıkarıldığı mahkemede siyasi savunma yapar ve ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı. On yıl cezaevinde kaldıktan sonra 1977'de ‘esir mübadalesi’ anlaşmasının uygulanmasından sonra serbest bırakılır.

Kadınlar için çalıştı

Örgütsel ve siyasi hareketlerde farklı mevkilerde görev alan Fatima Bernawi, 1989'da El-Fetih Hareketi'nin Devrimci ve Danışma Konseyleri ile Filistin Kurtuluş Örgütü Ulusal Konseyi'ne üye oldu. 1994 yılında da kadınlar için ilk güvenlik teşkilatına başkanlık etti. Kadın tutukluların sorunlarını kamuoyuna taşıyan Fatima Bernawi, yaptığı kampanyalar ile birçok kadın tutsağın özgürlüğünü sağladı. Yarı Afrikalı yarı Filistinli Fatima Bernawi, 3 Kasım 2022’de Mısır'da vefat etti ve 6 Kasım 2022’de ise son yolculuğuna uğurlandı.

Onu rol model aldılar

Öğrencilerinden biri olan aktivist Hana Mugmas, “Meslektaşlarım ve ben, Filistinli kadınların mücadele tarihinde bir kadın sembolü olduğu için savaşçı Fatima Bernawi'nin yaşamı üzerine eğitim aldık. Onu rol model aldık ve onu evinde birden fazla kez ziyaret ettik. Onu ziyaret ettiğimizde, bize mücadele deneyimlerini anlattı. Bize umut, güç ve mücadeleyi sürdürme azmi verdi. Keşke şanslı olsaydım ve Filistin Kadın Polisine komuta etme pozisyonundayken onun gözetiminde çalışabilseydim” diye belirtti.

‘Harika bir kadındı’

Tunus'taki Filistin Büyükelçiliği Kültür Departmanı yetkilisi Ruqaya al-Ali de, “1988'de Irak Kadınlar Konferansı'nın açılışına katılmak üzere bir delegasyonda Fatima Bernawi ile tanıştım. Bir süre birlikte kaldık. Bağdat şehrinde birlikte kaldık. Kadınların ekonomik sıkıntılarını ve krizlerini tartıştık” diye ifade etti. Ruqaya al-Ali, Fatima Bernawi'ye olan derin sevgisini ise “Varlığıyla da ayrılığıyla da harikaydı” diye tanımladı.