HALA AL-HAŞİDİ

Yemen- Yemen'de Husiler, 2022 yılının Ağustos ayında kadınların ülke dışına, Yemen vilayetleri arasında seyahat etme ve hareket etme özgürlüğünü yasaklayan bir karar yayınladı. Karar kadınların hayatlarını büyük ölçüde etkilerken, yasak birçok kadının da iş fırsatlarını kaybetmesine neden oldu. Seyahat ve hareket özgürlüğünün kısıtlanması sadece ekonomik durumu değil, aynı zamanda kadınların eğitim ve iş fırsatlarını da etkiliyor.

‘Kadınlar kamusal alandan uzaklaştırılıyor’

Kadın Kervanı Vakfı Başkanı Gaza Yahya, kadınların hareket özgürlüğünün kısıtlanmasının onların özgürlüklerini büyük ölçüde engellediğini belirterek kararın kadının toplumdaki statüsünü zayıflattığını ve rolünü küçümsediğini dile getirdi. Gaza Yahya, “Kadınlar Şubat Devrimi’nde belirleyici bir rol oynadı. Devrimin başarıya ulaşmasında önemli katkıda bulundu. Alınan karardaki amaç kadınların kamusal alandan uzaklaştırılmasına dönüktür. Kadınların hayatını kısıtlayan kararlarlar bilinçli çıkarılıyor ve amaçları kadınları toplumda iradesizleştirmektir” ifadelerinde bulundu. 

‘Kadınların mücadele tarihinin farkındalar’

1970’li yıllarda da kadınların gösterilere öncülük ettiğini sözlerine ekleyen Gaza Yahya, “Tekstil fabrikası işçileri Sana'yı savunmak, kuşatmayı kırmak ve çatışmaya katılmak için gittiklerinde 1968'de Yemen kraliyet güçleri başkent Sana'da saklanan Cumhuriyetçileri kuşatma altına aldı. Husiler, Yemenli kadınların mücadele tarihinin farkındalar ve kısıtlayıcı kanunlar çıkararak ve ihlaller yaparak bunun tekrarını önlemeye çalışıyorlar. Kadınların kamusal yaşama katılımının engellenmesi amacıyla kadın haklarını ihlal ediyorlar” sözlerine dikkat çekti.

Kadınların bu duruma karşı çıkmaları gerektiğini söyleyen Gaza Yahya, “Husiler gücü ve silahları kontrol ettiği sürece Yemenli kadınların geleceğinin her düzeyde karanlık olacağı ortaya çıktı. Husiler Yemenli kadınların mücadele tarihini yok etmek istiyor. Uluslararası kuruluşlar, siyasi partiler, hükümet, insan hakları örgütleri, uluslararası hak örgütleri yaşanan bu ihlallerle yüzleşmeli ve rollerini oynamalıdırlar” dedi. 

‘Bu ötekileştirme yasa dışı’

Hakim ve insan hakları aktivisti İşrak Al-Maktari ise Husilerin kontrolleri altındaki bölgelerde aldıkları bu kararın sivil toplumdaki kadın çalışanları ve genel olarak kadınları etkilediğini söyledi. Alınan kararın tarımda, ekonomide, eğitimde ve sağlıkta çalışan tüm kadınları etkilediğine dikkat çeken İşrak Al-Maktari, bu dışlama ve ötekileştirmenin yasa dışı olduğunu belirtti. Alınan kararın Yemen'in uluslararası toplum nezdinde kadınlarla ilgili kabul ettiği ve taahhüt ettiği anlaşmalardan bir geri adım anlamına geldiğini ifade eden İşrak Al-Maktari, çok sayıda örgüt ve uluslararası kuruluşun da yaşanan ihlallerin farkında olduğunu belirtti.

‘Yaşamın her alanını etkiliyor’

Kadınların seyahat ve ulaşımdaki hareketlerinin kısıtlanmasının sadece kadınları değil toplumun diğer gruplarını da etkilediğini söyleyen İşrak Al-Maktari, zira bu kararın aynı zamanda ailelerin gelir ve bağımsızlıklarını geliştirme haklarını, mahremiyet ve özgürlük haklarını da etkilediğini vurguladı. İşrak Al-Maktari, “Kendi kararlarını kendileri veriyor ve buna ek olarak savaş öncesi ve sonrasında ailelerine destek olan bu kadınların çoğunun ekonomik durumlarını ve yaşamlarını da etkiliyor” dedi.