RANİA ABDULLAH

Yemen – Savaş politikalarından en çok etkilenen gruplar arasında çocuklar ve kadınlar geliyor. Yemen’de de yıllardır devam eden iç savaş nedeniyle ailelerin yaşam koşulları kötüleşirken, çalışan çocukların sayısı da artıyor.

‘Savaş nedeniyle babam işsiz kaldı’

Yemen'in güneybatısındaki Taiz şehrinde anne ve babasıyla birlikte yaşayan 11 yaşındaki Afnan Murad da hem çalışan hem okuyan çocuklardan. Sabah okula giden Afnan Murad, okul sonrası ise bir büfede çalışıyor. Ailesinin içinde bulunduğu kötü ekonomik koşullar nedeniyle çalışmak zorunda olduğunu dile getiren Afnan Murad, “Savaş nedeniyle babam işsiz kaldı ve durumumuz gün geçtikçe kötüleşti. Ben de daha iyi bir yaşam için çalışmak zorunda kalıyorum. Ailemin koşulları iyileşirse ders çalışmak, oyun oynamak gibi normal hayatıma döneceğimi umuyorum” dedi.

‘Zamanımın çoğu sokaklarda çalışarak geçiyor’ 

İsminin açıklanmasını istemeyen 10 yaşındaki bir çocuk da ekonomik koşullarının kötü olmasından dolayı okulu bırakarak çalışmak zorunda kaldığını anlattı. Bütün gün seyyar terazi ile sokaklarda çalıştığını anlatan çocuk, “Babam bizim geçimimizi sağlayamadı ve babamın nerede olduğunu bilmiyoruz. Zamanımın çoğu sokaklarda çalışmakla geçiyor. Akşama doğru ailemin ev ihtiyaçlarını alarak eve dönüyorum” şeklinde konuştu.

‘Savaş çalışan çocuk sayısını artırdı’

Taiz'deki Masarat İnsani Gelişme Vakfı'na göre, Taiz şehrinin sadece üç ilçesinde 2023 yılı için sokaklarda çalışan çocuk sayısı 200’e ulaştı. Bu çocukların yaşları ise 8 ila 16 arasında değişiyor. Gazze'deki Masarat İnsani Gelişme Vakfı'nın Program Direktörü Arwa Al-Sharabi, sokaklarda çalışan çocuk sayısının son dönemlerde artış göstermeye başladığını anlattı. Sokakta çalışan çocuklara ilişkin yaptıkları saha araştırmasına değinen Arwa Al-Sharabi, “Sadece üç ilçede anket çalışması yaptık. Çocuklar restoran, mağaza, atölye ve daha başka işlerde çalışıyorlar. Savaş, ister erkek ister kız olsun, erken yaşta sorumluluk üstlenen çocukların sayısını iki katına çıkardı” dedi.

‘Yetkililer görevini yerine getirmiyor’

Yetkililerin üzerine düşen görevi yerine getirmediğini vurgulayan Arwa Al-Sharabi, şunları kaydetti:

"Yetkililer, bu ailelere istikrarlı bir gelir kaynağı sağlamak, çocukların okula gitmesi ve normal bir yaşam sürdürmesi için koşullarını iyileştirmek için ciddi çözümler bulması gerekiyor. Bugün çocukların içinde yaşadığı ekonomik gerçeklik, ister yardım arzusundan ister açlık ve evsizlik korkusundan ister farkındalıktan dolayı olsun, onları ailelerine yardım etmeye zorluyor.”

Birçok sivil toplum kuruluşunun da çocuklara yönelik çalışmalarına rağmen “çocuk işçiliğini” azaltamadığına dikkat çeken Arwa Al-Sharabi, “İzleme ve sınıflandırma konusunda eğitim vermekle, konuyu çocuklara yönelik temel hizmetlerde uzmanlaşmış kuruluşlara yönlendirmekle ve onları korumakla sınırlı kaldılar” eleştirisinde bulundu.