HALA AL-HAŞİDİ

Yemen- Kendine özgü dokusu, konsantre ve hafif tadı, asitlik ve tatlılık arasındaki dengesiyle Yemen kahvesi tüm dünyada tanınıyor. Yemen'in yüksek dağlık bölgelerinde yetiştirilen kahve uzun saatler süren geleneksel yöntemlerle yetiştirilir. Yemen ekonomisinin ana ürünlerinden biri olan ve geçmişi 15. yüzyıla dayanan kahve, kendine özgü özellikleri ve geleneksel yetiştirme yöntemi nedeniyle dünyanın en iyi kahve çeşitlerinden biridir.

Ancak Yemen kahvesi, ‘qat’ denilen bir çiçekli bitkinin yetiştiriciliği nedeniyle zorluklarla karşı karşıya. Qat, Yemen'de yetiştirilen uyarıcı etkisi olan bir bitki ve bazı çiftçiler için yerel ekonominin ana bileşeni olarak görülüyor. Kahve daha geniş alanlara ve daha yüksek arazilere ihtiyaç duyduğundan, qat yetiştiriciliğindeki artış nedeniyle kahve yetiştiriciliğine ayrılan alan azalıyor.

Karşılaştıkları sosyal ve ekonomik zorluklara rağmen Yemenli kadınlar, kahve üretiminin tüm aşamalarında aktif olarak yer alırken, ağaç dikmekte, hasat etmekte, kurutmakta, sınıflandırmakta, kavurmakta ve kahvenin kalitesinin korunmasına ve çalışma alanının başarısına önemli ölçüde katkıda bulunuyor.

Olumsuz etkileri var

Nada Al-Maqtari, qatın kahve ağacı ve yetiştiriciliği üzerinde büyük bir etkisi olduğunu, kahve topraklarını işgal ettiğini ve büyük miktarda su tüketerek kahve yetiştiriciliği için kullanılabilir suyun sıkıntısına neden olduğunu söyledi. Qat ve Yemen kahve ağaçları arasında bir rekabet olduğunu belirten Nada Al- Maqtari, “Kahve güçlü bir ekonomik gelire sahip ve yetiştirmek için daha az su gerektirir, ayrıca kahve her türlü toprakta yetiştirilir ve büyük miktarda böcek ilacı kullanılmaz, qat ise fiziksel ve psikolojik sağlık üzerinde olumsuz etkilere neden olan ve bağımlılık gibi sosyal sorunlarına yol açabilir” şeklinde konuştu.

"Yemen kahve ağacı, kahve içimi ve yetiştiriciliğinin kökeni Yemen'e dayandığı için büyük önem taşıyor" diyen Nada Al- Maqtari bu konuda kahve yetiştirmek isteyen çiftçilere mali ve teknik destek sağlanması, çiftçilerin kahvenin ana gelir kaynağı olarak önemi konusunda bilinçlendirilmesi, sulama sisteminin modernize edilmesi, drenajın geliştirilmesi, elektrik sağlanması gibi tarım için gerekli altyapının sağlanması ve çiftçilere ürünlerini nasıl etkili bir şekilde pazarlayacakları konusunda uygun eğitim verilmesi gibi çeşitli çözümler öneriyor.

Kadınların rolü önemli

Pascal Al-Hamdani, Yemenli kadınların kahve yetiştiriciliğinde önemli bir rol oynadığını, çünkü tüm işlerden sorumlu olduklarını vurgulayarak, "Erkekler zamanlarının çoğunu pazarlarda geçirirken, kadınlar tüm görevleri yerine getiriyor" dedi. Kahve, mango gibi Yemen ekonomisine katkıda bulunan diğer önemli ağaçların kesildiğini aktaran Pascal Al- Hamadani şunları söyledi: "Kahve, qata kıyasla büyük önem taşıyor, ancak çoğu aile qat satın almak için çocuklarını gerekli ihtiyaçlardan mahrum bırakıyor. Ayrıca uyuşturucu madde olarak kullanılmasının bir sonucu olarak suç ve cinayet de dahil olmak üzere birçok soruna neden oluyor."

Pascal Al- Hamadani qatın bağımlılığa yol açtığı ve uyuşturucu etkisi nedeniyle aile ve sosyal ilişkileri de etkilediği için kontrollü yetiştirilmesi gerektiği vurgusu yaparak, “Toplum qat ağacının zararlı etkilerinin farkına varmalı, çiftçiler daha fazla kahve yetiştirmeli ve qat ekiminin kahve ile değiştirilmesini teşvik etmelidir” diye belirtti.

‘Mümkün olan tüm yollarla mücadele edilmeli’

Halima Yasin, toplumun yoğun bir şekilde qat kullanma eğiliminin olduğunu dile getirerek, “Qat üretiminde artış var. Bu talebi karşılamak için qat ekimine ayrılan tarım alanları genişletiliyor ve bu da kahve ağaçlarının verimliliğini olumsuz etkiliyor" şeklinde konuştu. Halima Yasin, "Qat ile mümkün olan tüm yollarla mücadele edilmeli. Kullanımının tehlikeleri ve çocuklar üzerindeki etkileri de dahil olmak üzere bireyler, aileler üzerindeki olumsuz etkileri konusunda farkındalık yaratmalıyız. Ayrıca çiftçiler arasında kahve yetiştiriciliğine daha fazla geçilmesi gerektiği konusunda farkındalık yaratabilir ve onları qat yetiştiriciliğinden kahve yetiştiriciliğine geçmeye teşvik edebiliriz" dedi.

Medyanın farkındalık yaratılarak qatın olumsuz etkilerini vurgulamak ve çiftçileri kahve yetiştiriciliğini benimsemeye teşvik etmek için kullanılması gerektiğine işaret eden Halima Yasin “Bu ürünün tüketimini toplum içerisinde azaltmalı ve dikkatlerini ekonomik, çevresel ve sağlık açısından daha sürdürülebilir ve faydalı olabilecek diğer tarımsal ürünlere yönlendirmelidir" şeklinde sözlerini noktaladı.