MEDİNE MAMEDOĞLU

Amed- Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) ile Eylül Fuarcılık iş birliğinde organize edilen Mezopotamya Kitap Fuarı, 4 yıl aradan sonra 16 Aralık'ta Amed’de kapılarını açtı. Mezopotamya Fuar ve Kongre Merkezi’nde düzenlenen fuara yüzbinlerce kişi katıldı. Fuara ilgi yoğundu ama aynı oran kitap satışlarında görülmedi. Ülkede günden güne derinleşen ekonomik kriz, kitap fiyatlarına da yansıyınca özellikle öğrenciler ve gençler bir umutla geldikleri fuardan çoğu zaman elleri boş döndü. Fuara katılan yayınevi çalışanları ve ziyaretçilere mikrofonlarımızı uzattık.

‘Durum hiç iç açıcı değil’

Dipnot Yayınevi çalışanlarından Şilan Ok, artan kitap fiyatlarına dikkat çekerek, kitap satışlarının geçtiğimiz yıllara oranla azaldığına işaret etti. Şilan Ok hem çalışıp hem de okuyan bir öğrenci olarak hem eğitim hem de okuryazarlık oranında durumun hiç iç açıcı olmadığını dile getirdi. İnsanların karınları gibi beyinlerini de doyurma talebinin olduğunu ancak ekonomik krizin buna izin vermediğini belirten Şilan Ok, “Ama öğrenci arkadaşlarımız maalesef kitap alamıyor. Bu da çok ciddi bir problem. Bu fuarda da gördüğümüz kadarıyla kitap alabilen kesim memur kesimi oluyor. Aylık kazancı olan insanlar kitap alıyor. Öğrenciler fuara geliyor ancak çok zorlanıyorlar. Burada pazarlık yapmaya çalışan gençler ve çocuklar oluyor. Bu herkes için çok acı bir durum açıkçası. Öncelikle fuar konusunda şu durumu eleştirmek lazım; kitap fiyatlarının çok yükseldiği bir dönemde yayın evlerinin ayakta durması önemli. İnsanlar kitap alamadığı için sektörde ciddi bir düşüş var. Yalnız şu noktada var; fuarlarda stant kiraları çok yüksek bu durum kitap fiyatlarına da yansıyor” dedi.

‘Fuar ticaret alanına dönüştürüldü’

Kitap fuarlarının bir ticaret alanına dönüştürüldüğünü bu durumun da kitap fiyatlarına ve insanların bütçesine olumsuz yansıdığına değinen Şilan Ok, “Var olan iktidar kültürel, sosyal ve ekonomik anlamda insanları doyurabilecek bir etkinlik içerisinde değil. Sadece kitap fiyatlarının yüksek olması değil aynı zamanda iktidarın bu konuda yürüttüğü politikaları da doyurucu değil. Toplumsal ve eğitim konusunda yaşanan sorunlar çok ciddi sorunlar. Bunun çözümü de bu kadar kolay olmayacak. Hem eğitimin hem de kültürel yapının içi boşaltıldı. Tek yönlü bir doyurma fiziksel olarak bizi ayakta tutacaktır ama beyinsel olarak kendimizi ayakta tutamıyorsak, geliştiremiyorsak her daim eksik kalacağız” sözlerini kullandı.

‘Buradan kazandığım parayla kitap alamıyorum’

Harçlığını çıkarmak için fuarda Pall Yayınevi’nde çalıştığını söyleyen Dicle Üniversitesi öğrencisi Hevrin Hespistan ise sabahları okula öğleden sonra da fuara gelip kitap sattığını söyledi. Kazandığı parayla fuarda kitap dahi alamadığına vurgu yapan Hevrin Hespistan, fuara gelen öğrenci ve ailelerin de kendisiyle aynı durumda olduğunu ifade etti. Hevrin Hespistan konuşmasının devamında şunlara yer verdi: “Sabahtan akşama kadar burada çalışıyoruz ama kimse gelmiyor verdiğimiz emeğin karşılığını alamıyoruz. Kitap almak artık insanlar için lüks bir hale geldi. Şimdiye kadar okur sayısı az diyorlardı ama artık okur sayısı fazla ama kitap alan insan sayısı azaldı. Ben kendim için bir kütüphane hazırlıyorum normalde her hafta kendime bir kitap alırdım. Lisede bunu yaparken şimdi üniversitede devlet kütüphanesine gitmek zorunda kalıyorum. Çünkü kitap alacak param yok. İnsanların durumu da çok kötü, bırakalım kitabı artık yemek ücretimizi çıkaramıyoruz. Çoğu zaman aç yatıyoruz. Sabahtan akşama kadar burada çalıştığımızda da yemek yiyemiyoruz.”

‘Krize rağmen ana dile olan ilgi bizi mutlu ediyor’

Mezopotamya Vakfı Yayınevi’nde çalışan Surya Human ise kitaplara ilginin eskiye oranla düştüğünü belirterek meslektaşlarının söylemlerini yineledi. Surya Human, “Bizim sattığımız kitaplarda daha çok Kürtçe kitaplar, bu dalda uzmanlık yapanlar yine doktora yapanlar ilgi gösteriyor. O yüzden ana dilini merak eden insanlar dışında çoğu kimse kitap almıyor. Kitap fiyatı eskiye oranla çok pahalı. İnsanlar fiyatları yüksek buldukları için alamıyorlar. Ama bugün baktığımızda kitap ciltleri yine stant paraları çok pahalı, bu süreç hem bizler hem de okuyucular açısından zor geçti. Ama her şeye rağmen ana diline sahip çıkan ve okuyucusu olan insanlar bizi yalnız bırakmadı. Bu krize rağmen ilgi yoğun ve güzeldi. Eskisi gibi olmasa da yine de bu ilgi bizleri mutlu etti” açıklamasında bulundu.