MERFAT ABDÜLKADİR

Sudan –Sudan’da 15 Nisan 2023'te özellikle başkent Hartum ve Darfur bölgesinde, Sudan ordusu ve paramiliter Hızlı Destek Güçleri’nin (RSF) arasında başlayan çatışmalar hala devam ederken, çok büyük insani krizler, hak ihlalleri gerçekleşiyor. Özellikle kadınların etkilendiği bölgede taciz, tecavüz ve katliam gibi durumlar günlük olarak yaşanıyor.

Sudan Egemenlik Konseyi tarafından kadınlar için askeri eğitim kampları açıldı. Kadınlar, askeri eğitim kamplarına öz savunma eğitimleri için baş vuruyor. Savaşın bir parçası olmak istemeyen kadınlar eğitimlerle, kendilerini korumayı amaçlıyor.

Kadınlar yaşanan taciz ve tecavüzlere karşı kendi savunmalarını geliştirmek için kampanyalar başlattı. Sudanlı kadınlar silahlanmalarının sadece haklarını ihlal eden saldırılara karşı meşru müdafaa olacağını ve çatışmalarda hiçbir taraf olmayacaklarını ve savaşa girmeyeceklerini beyan ediyorlar.

Kadınlar kendilerini korumak istiyor

Eğitimlere katılan ilk gazeteci olan Rashan Oshi, “Kadınlar, özellikle RSF milislerinin yer aldığı bölgelerde kadınlara yönelik tecavüz ve fiziksel saldırı olayları nedeniyle kendilerini korumak için eğitim almak üzere kamplara katıldılar. Özellikle RSF milislerinin konuşlandıkları bölgelerde kadınlara yönelik toplu tecavüz videolarını yayınlamasının ardından, bu durum ailelerin kaygılarına yol açtı. Bazı kadınlar silah dahil olmak üzere öz savunma araçlarının kullanımına ilişkin eğitim kamplarının açıldığı güvenli eyaletlere gitti” dedi.

‘Kamplardan şimdiye kadar 6 grup mezun oldu’

Port Sudan'daki kampın kadın eğitmeni Alia Abouna fikrin nasıl ortaya çıktığıyla ilgili olarak şunları söyledi: “Abdülfettah Al-Burhan’ın çağrısı ilk başta kadınlara yönelik olmamasına rağmen, kadınları savaş sanatları ve öz savunma konusunda eğitmek için bir öneriydi. Kadınlar arasında büyük kabul gören kampa kayıtlar başladı ve ardından güvenli eyaletlerde yediden fazla kamp açıldı. Bu kamplarda şimdiye kadar altı grup mezun oldu, sonuncusu birkaç gün önce Kassala eyaletinden mezun oldu.”

Başlangıçta eğitime katılanların çoğunun savaş bölgelerinden yerinden edilmiş kadınlar olduğunu, bazılarının gözleri önünde gerçekleşen tecavüzlere tanıklık ettiğini belirten Alia Abouna, bazı kadınların da tecavüze maruz bırakıldıklarını sözlerine ekleyerek, “İlk olarak kamplarımızda onlara psikolojik destek için yardımcı olunuyor, ardından silahların sökülüp takılmasını ve hafif silahlarla nasıl ateş edileceğini içeren askeri eğitime geçiliyor, ayrıca ilk eğitim 45 gün sürüyor kendini savunma ve savaş sanatları eğitimi veriliyor ve ardından ağır silahlar eğitimine geçiliyor. Savaşın genişleyip kendilerine ulaşacağını düşünen binlerce kadın güvenli bölgelerden eğitimlere katıldı” şeklinde konuştu.

 ‘Savaş sonrasına da kendimizi hazırlamak istiyoruz’

Port Sudan kampında eğitime gelen kadınlardan Amna Ohaj, kadınların aldığı bu eğitimlerdeki hedeflerine ilişkin olarak şunları söyledi: “Amacımız sadece kendimizi kadınlara karşı işlenen suçlardan korumak ister RSF ister başka bir taraf tarafından olsun, savaş sonrası süreçte de kadınlar için kritik ve tehlikeli bir aşama olacak, buna kendimizi hazırlamak istiyoruz.”

‘Otoritenin devam etmesi için kadınlar araç olarak görülüyor’

Gazeteci Hayat Hamad Al-Younsabi mevcut durumda kadınların Sudan’daki savaşın durmasını istediklerini dile getirerek, şunları söyledi: “Mevcut siyasi rejimlerde otoritenin devam etmesi için kadınlar bir araç olarak görülüyor, bu nedenle siyasi hayata dahil edilseler bile bu sadece bir teselli olur. Bu kritik aşamadan sonra demokratik bir hükümete ihtiyacımız var.”

Hayat Hamad Al-Younsabi “Kadınların Sudan ordusunda savaşmak üzere askere alınmasına ve risklere itilmesine karşıyım, gereklilik ve nedenler ne olursa olsun, silah taşımanın arka planında kadınların karşı karşıya olduğu çeşitli riskler vardır. Kadınlar silahlı kuvvetlerde cinsiyet ayrımcılığıyla yüz yüze gelirken çatışmalarda da fiziksel ve psikolojik riskler gibi özel zorluklarla karşılaşacaktır. Kadınlar çatışma bölgelerinde cinsel saldırı ve şiddet gibi risklere maruz kalabilir” diye belirtti.

Hayat Hamad Al-Younsabi savaştan önce RSF için hükümete pek çok çağrı yaptıklarına dikkat çekerek, şöyle konuştu: “Girişimimiz savaştan önce birçok kez RSF'nin Darfur'da kadınlara karşı uyguladığı cinsel şiddet nedeniyle Sudan ordusundan ayrılması çağrısında bulundu. Sudan ordusu bu güçleri bir müttefik ve sağ el olarak gördü ve çağrılarımızı dinlemedi. Şimdi öngördüğümüz şey gerçekleştiği için silahlı kuvvetler bizi her zaman karşı olduğumuz ve 'Silahların Ülkesi' sloganını yükselttiğimiz bu savaşa sürüklemek istiyor.”

‘Sudan’daki şu anki durum kadınlara askeri eğitim almayı zorunlu kılıyor’

Medya çalışanı Shatha Abdel-Al da Sudanlı kadınların savaş teknikleri konusunda daha önce eğitim almamış olduğunu hatırlatarak “Sudan'ın şu anki durumu, kadınların kendilerini savunma becerilerini geliştirmek için askeri eğitim almalarını zorunlu kılıyor” dedi.