AYA İBRAHİM

Sudan – Sudan Hızlı Destek Kuvvetleri ile Sudan Ordusu arasında 15 Nisan 2023 tarihinde başlayan çatışmalar devam ediyor. Çatışmalar nedeniyle 6,6 milyon kişinin ülke içinde, 2 milyon kişinin başka ülkelere sığındığı Sudan’daki yerinden edilme dünyadaki en büyük kriz olarak kabul ediliyor.

Ekonomi, sağlık, eğitim ve altyapıda meydana gelen tahribattan en çok etkilenen gruplardan olan Sudanlı kadınlar, bir gecede kendilerini bilinmeyen ve trajik olarak tanımlanabilecek koşullarla karşı karşıya buldu. Çatışmanın her iki tarafından da kaçan kadınların bir kısmı, Sudan'ın güvenli eyaletlerindeki barınma merkezlerine sığındı. Ülkede güvenli buldukları başka şehirlere göç eden kadınlar, zor yaşam koşulları nedeniyle gittikleri şehirlerden de başka şehirlere geçerek adeta göç içinde göçe maruz kalıyor.

Yerinden edilenler için Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı (WFP) tarafından sağlanan mali yardımlara erişmek ise kolay değil. Gıda malzemelerine erişmek için binlerce kişi uzun sıralarda beklemek zorunda kalıyor. Yerlerinden edilen kadınlar, yaşadıkları zorlukları ajansımıza anlattı.

‘Ev kiraları çok fazlaydı’

Gazeteci Sarah Al-Tayeb de, başkent Hartum'dan ülkenin merkezindeki Vad Medeni şehrine, oradan da ülkenin doğusundaki Kızıldeniz eyaletindeki Port Sudan şehrine göç etmek zorunda kalan kadınlardan. Sarah Al-Tayeb, “Hızlı Destek Güçlerinin kontrolü ele geçirmesi üzerine Wad Medani şehrinden ailem ile birlikte ayrıldım.  Başkent Hartum'dan buraya gelene kadar uzun mesafeler yürüdük, birkaç gün sonra Port Sudan şehrine ulaşmayı başardık. Orada da acı bir yaşam gerçeğiyle karşılaştık. Çünkü yaşam çok pahalıydı ve ev kiraları çok fazlaydı” dedi.

4 defa şehir değiştirdi

Sudan'ın batısındaki Darfur bölgesinden gelen Zainab Al-Samani Al-Daw da, önce Nyala'dan, sonra al-Rahad'dan, sonra Wadamdani'den ve daha sonra da Port Sudan'dan güvenli bir yere ulaşmak için göç yolculuğu sırasında nasıl zorlandığını anlattı. Zainab Al-Samani Al-Daw, “Yerinden edilme yolculuğu zordu, Nyala'dan Wadamdani'ye ve daha sonra da Port Sudan'a yerleştirildim. Bu durumun psikolojik boyutu da ailemden uzakta olmam" diye konuştu.

‘8 aydın maaşlarımızı alamadık’

Hartum Eyaleti'nde öğretmen olan Bayan Raja Jaafar ise büyük zorluklardan sonra Hartum'dan kuzey Sudan'ın Atbara şehrine, oradan da Port Sudan’a göç ettiğini anlattı. Barınma merkezinde zor koşullarda yaşadığını dile getiren Raja Jaafar, "8 ayı aşkın süredir maaşlarımızı alamadık. Mali açıdan savaşın sonuçlarını biliyoruz ama devlet çalışanlarının özel bir statüye sahip olması gerekiyor" diye belirtti.

Taraflara savaşı durdurma çağrısı

Sumaya Hassan da yaşanan çatışmanın kendisini sonunu bilmediği bir yaşama sürüklediğini söyledi. Yaşadığı zorluklar karşısında gözyaşlarını tutmaya çalıştığını belirten Sumaya Hassan, çatışmanın taraflarına çağrı yaparak, acilen savaşı durdurulmalarını istedi. Samia Muhammad ise, “Hayattan ve içinde bulunduğumuz durumdan bıktık” diyerek, duygularını dile getirdi.

We Are All Values (Hepimiz Değerliyiz) gönüllüsü ve kanser hastası çocukların beslenmesinden sorumlu olan Sulafa Hamid Ahmed Al-Badawi, yerinden edilme deneyimlerinin her açıdan zor olduğunu söyledi. Yerinden edilenlerin başkentten ayrıldıktan 3 gün sonra zorlu koşullardan ilerleyerek Hartum'a ulaştığını belirten Sulafa Hamid Ahmed Al-Badawi, yerinden edilenlerin barış ve güvenliğin hakim olmasını ve tüm Sudanlıların evlerine dönmesini umut ettiğini aktardı.