AYA İBRAHİM

Sudan – Savaş koşulları beraberinde birçok yıkımı da getiriyor. Sudan da yaşanan savaş, yerinden edilme, yoksulluk, ekonomik çöküntü, yetersiz beslenme, sağlık haklarına erişim zorluğu ve güvensiz yaşam koşullarının yanı sıra birçok kişide psikolojik sorunlar baş göstermeye başladı.

Sudanlı kadınlar kendilerinde ve yakınlarında görünen bu psikolojik sorunların savaşın bir yaratımı olduğunu belirtiyor.

Başkent Hartum'daki farklı yaş gruplarından yerinden edilmiş birçok kadın psikolojik tedavi görüyor. Kadınlardan N.A. annesi ve kız kardeşinin yaşadığı psikolojik sorunları şu sözlerle anlattı: “Annem ve kız kardeşimde bazı sorunlar gördüm. Kendi kendileri ile konuşuyorlardı. Konuşmalarının tümü kurşunlar, bombalama sesleri, Sudan Ordusu ile Hızlı Destek Güçleri’nin yaşattıkları etrafında dönüyor. Kendileriyle konuştuğumda bunu inkar ettiler. Götürdüğümüz psikolog buna benzer birçok vakanın kendilerine geldiğini söyledi.”

‘Sudan halkı bir anda top ve kurşun sesleriyle uyandı’

Psikolog Asila Muhammad Osman ise Sudan halkının bir anda kendisini savaşın ortasında bulduğunu dile getirerek, “Sudan halkı bir anda top ve kurşun sesleriyle uyandı. Savaşla birlikte yerlerinden edildiler ve yaşamları güvensiz bir hale geldi. Savaştan etkilenen Sudanlıların hayatları bir bütünen değişti. Birçoğu başka bölgelere göç etti. Bu durum da hayatlarını olumsuz yönde etkiledi. Deyim yerindeyse bir nevi bir şok durumu yaşadılar. Göç ettikleri yerlerde uyum sorunu ve yaşamın birçok zorluğunu yaşadılar” şeklinde konuştu.

‘Psikolojik sorun yaşayan vaka sayısı geçen yıl en yüksek seviyeye ulaştı’

Savaşın en çok kadınları etkilediğini kaydeden Asila Muhammad Osman, son dönemlerde artan intihar vakalarına da dikkat çekerek, tüm bunların savaşın sonuçları arasında olduğunu söyledi. Psikolojik sorun yaşayan hastalara iletişim numaraları verdiklerini kaydeden Asila Muhammad Osman, “Hastalara çeşitli şekillerde yardımcı olmaya çalışıyoruz. Sudan psikolojik bozuklukların yuvası haline geldi ve geçen yıl en yüksek seviyeye ulaştı. Psikolojik sorunlar uzman doktorlar tarafından tedavi edilmesi gerekiyor, ancak çoğu zaman hastalar tedavi olmayı reddedebiliyor” dedi. 

‘Savaş tüm toplumu olumsuz etkiledi’

Sosyal Hizmet Uzmanı Taqwa Mubarak Abdel Ati de savaşın kısa ve uzun vadede etkileri olduğuna dikkat çekerek, “Savaşlar kadınlar, çocuklar ve gençler olmak üzere tüm toplumu olumsuz yönde etkiliyor. Bunların başında yerinden edilme geliyor. Kimi aileler başka eyaletlerdeki akrabalarına sığınıyor ve bundan kaynaklı evlerin aşırı kalabalıklaşması nedeniyle akrabalar arasında kavgalara yol açıyor. Bu da ailelerin dağılmasına ve kayıplara neden oluyor” sözlerine yer verdi.

‘Halkın umudu hala var’

Sudan'daki savaşın en belirgin yansımalarından birinin yüksek boşanma oranları ve psikolojik sorunlar olduğunu kaydeden Sosyal Hizmet Uzmanı Taqwa Mubarak Abdel Ati, son olarak şöyle konuştu: “Tüm bunlara rağmen Sudan toplumu bu değişimlere uyum sağlamaya, bir arada yaşamaya ve bunları kabul etmeye çalışıyor. Her ne kadar bir gecede savaşla karşılaşmış olsalar da halk arasında savaşın sona ermesi, güvenlik ve istikrarın yeniden sağlanması için acil çözümlere ulaşılacağı yönündeki umut hala varlığını sürdürüyor.”