HANAN HARITE

Fas – Birçok ülkede kadınlara yönelik şiddeti, ayrımcılığı, nefreti körükleyen ‘atasözleri’ yaygın bir şekilde kullanılıyor. Faslı Kadınlar Arası Köprüler Derneği üyelerinden Radhia Al-Iraqi, kadınları hedef alan atasözlerinin özünde şiddeti meşrulaştırdığını söyleyerek, bazı popüler atasözlerinin Faslı kadınları rencide ettiğini dile getirdi.

Adaletsizliğin boyutu atasözlerine de yansıyor

Atasözlerinden “Onunla sohbet et, söylediğini yapma”, “Kadın ya iyi kadındır ya kötü kadındır” örneklerini paylaşan Radhia Al-Iraqi, kadınlara karşı adaletsizliğin boyutunun atasözlerine de yansıdığını ifade etti. “Boşadığı iki kadından başka, ona kötü bir ev göstermez” atasözüyle de boşanma durumunda erkeğe belli haklar verdiğini dile getiren Radhia Al-Iraqi, “Bu atasözünde de anlaşılacağı üzere boşanma kadının hakkı değildir ve erkek eşini boşarsa yardımı keser ve onu babasının evine bile götürmez” sözlerine dikkat çekti.

‘Atasözleri erkeğe iyi yönler atfediyor’

Bazı atasözlerinin kadınların haklarını elinden alırken, erkeğe ise iyi yönler atfederek tüm kusurlarını kapattığını belirten Radhia Al-Iraqi, şunları kaydetti:

“Kadınlar ataerkil sisteme karşı değerini kanıtlamak için mücadele yürütüyor ancak erkek egemenliğinin kalıntılarından henüz kurtulabilmiş değiller. Kadınlara dair çok fazla toplumsal önyargılar var. Çocuk doğurma durumunda bile kadının rolü görülmezken, bunun ilahi bir hikmet olduğu ifade ediliyor. Böylece erkeklerin ön yargıları derinleştiriliyor ve kadınlar popüler atasözleriyle hor görülüyor. Kadınları kötü bir imaja sokan popüler atasözleriyle nasıl mücadele edilebilir? Öncelikle kadınlara yönelik farkındalık çalışmaları yapılmalı. Toplumun kadınlara bakış açısını değiştirecek eğitim programları çok önemli. Her iki cinsiyet arasında bir fikir alışverişi olması gerekiyor. Özellikle yarının geleceği görülen gençler hedef alınmalı. Çünkü olumsuz fikirleri ve saldırgan popüler atasözlerini değiştirme yeteneğine sahipler.”

‘Atasözlerine sessiz kalmamalı’

Her şeyden önce toplumda bir zihniyet değişiminin olması gerektiğini belirten Radhia Al-Iraqi, bunun içinde çalışmanın önemli olduğunu vurguladı. Radhia Al-Iraqi, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Fas'taki Amazigh ve Arap atasözleri kadınlara aşağılık bir bakış açısını ifade eden eril bir bağlamda üretilmiş. Bu sözler bir tür mizahla karşılanmamalı. Kadınları aşağılayan, toplumdaki değerini azaltan popüler bir atasözünü duyan kişi, sessiz kalmamalı. Bu tarz atasözlerini duyan kişi atasözünü dillendiren kişi karşısında cesaretle tepkisini dile getirmelidir.”