Rojhilat Kürdistan’ında erkek- devlet şiddetine karşı kadınlar ayakata

Haber Merkezi- İran ve Rojhilat Kürdistan’da kadın, şiddetle çok yönlü olarak karşı karşıya kalmaktadır. Ataerkil toplumsal baskılar, gelenek adına dayatılan kadını yaşamdan geri bırakan uygulamaların yanı sıra Rojhilatlı kadınların en temel sorunu mevcut sistemin erkek şiddetine zemin sunan kadın düşmanı politikalarıdır. Erkek ve devlet şiddetinin evde, sokakta, okulda, çalışma alanında ve hatta yolculuk yaptığı metroda dahi vücut bulduğu bir sisteme karşı bugün Rojhilatlı kadınların ‘jin jiyan azadi’ felsefesi ile öncülük ettiği mücadele önce İran’ın her alanına yayıldı ve şimdi de dünya kadınlarına ilham oluyor.

Rojhilatlı kadınlar yaşamın her alanında katledilme, tutuklama, işkence, idam veya en ağır cezaları göz önüne alarak mücadele ediyorlar. 

Kadına yönelik şiddet arttı

Aile içi şiddet, katledilme ve şüpheli ölümler Rojhilatta son yıllarda yüzde 30 oranında bir artış söz konusu. Kadın katliamların büyük bir çoğunluğu ise en yakınındaki erkekler baba, abi, kardeş ya da eş tarafından yapılmaktadır. Yine açıklanan raporlara göre katledilen kadınların yüzde 10’unu 18 yaşın altında kız çocukları oluşturmaktadır. Şüpheli şekilde yaşamlarını yitiren kadınlarda kayıtlara ‘intihar’ olarak geçmekte ve konuya ilişkin her hangi bir araştırma, soruşturma yürütülmemektedir.  Rojhilat’ta son yıllarda artan şiddet türü de dijital şiddettir.  Çevrimiçi şiddet ya da dijital şiddet, kadınlara karşı teknoloji aracılığıyla yapılan şiddettir ve telefonlar, internet, dijital medya, bilgisayar oyunları, metin mesajları, e-postalar gibi iletişim araçları kullanılarak meydana geliyor.

Çocuk yaşta evlilik

Çocuk yaşta evlilikler de son yıllarda artan başka bir olgudur. Özellikle hükümetin evlilikleri teşvik etmek için verdiği banka kredileri ve fonlar dar gelirli aileler açısından bir ‘fırsat’ olarak görülerek, 18 yaşın altında çocuklarını evlendiriyorlar.  Son yayımlanan verilere göre, 15 yaş altı 8 bin kız çocuğu evlendirilmiş olup, bunların çoğunun ise boşanmayla sonuçlandığı görülmüştür.

Kadın sünneti bazı kentlerde hala devam ediyor

Rojhilat’ın bazı kentlerinde kadın sünneti yani kadın genital mutilasyonu hala görülüyor. Bu insanlık dışı kadına bedensel  ve ruhsal geri dönüşü olmayan sorunlar bırakan uygulamaya 3 ile 12 yaş arası kız çocukları maruz kalmaktadır. Bazı bölgelerde ise kadın evlenmeden hemen önce yapılmaktadır. Kadının bedensel haklarına açık bir tecavüz olan bu uygulama kadınların mücadele verdiği önemli alanların başında geliyor.

Cezaevlerinden evlere her yer mücadele alanı  

Rojhilat Kürdistan’ında erkek şiddetinin yanı sıra kadınlar devlete karşıda büyük bir mücadele yürütüyorlar. Sokak eylemlerine öncülük eden Rojhilatlı kadınlar, kamusal alanlarda başörtülerini çıkararak eylemler yaptı. İdam cezasına çarptırılan KJAR üyesi Werişe Muradî, Gazeteci Pexşan Azizi, 17 yıldır tutuklu bulunan Zeynep Celaliyan ve onlarca kadınlar tutuldukları cezaevlerini bir direniş kalesine dönüştürerek, mücadelelerine devam ediyorlar. Aileden devlete geniş bir yelpazede özgürlük mücadelesi veren Rojhilatlı kadınlar, ‘jin jiyan azadi’ diyerek mücadeleyi büyütmekte kararlı.