Amed - Mezopotamya Kadın Gazeteciler Derneği (MKG), 2024 yılında kadın gazetecilere yönelik hak ihlali raporunu dernek binasında düzenlediği basın toplantısıyla açıkladı. "Hûn nıkarın çapemeniya azad bêdeng bıkın (Özgür Basın susturulamaz)" pankartının yer aldığı toplantıda raporun Türkçesini gazeteci Arjin Dilek Öncel, Kürtçesini ise JINNEWS muhabiri Rojda Aydın okudu.

 ‘Gazeteciler katledildi’

2024 yılının gazetecilere yönelik baskıların daha da derinleştiği bir yıl olduğunu vurgulayan Arjin Öncel, Özgür Basın’a yönelik tehditlerin arttığı bir dönemden geçildiğini belirtti. Arjin Öncel, “Kadın gazeteciler başta olmak üzere, mesleklerini icra etmeye çalışan birçok basın mensubu, sahada ve dijital ortamda fiziksel saldırılar, hukuki yıldırmalar ve toplumsal cinsiyet temelli ayrımcılıklarla karşı karşıya kalmıştır. Bu baskılar, yalnızca gazetecilerin çalışma koşullarını değil, toplumun bilgi alma hakkını ve demokratik süreçleri de tehdit eden bir boyuta ulaşmıştır. 2024 yılında gazetecilere yönelik şiddetin en somut örneklerinden biri, Qerekozax ve Tişrîn Barajı’na yönelik saldırıları takip eden gazeteciler Nazım Daştan ve Cihan Bilgin’in katledilmesi olmuştur. 19 Aralık’ta Türkiye ve beraberindeki SMO adlı paramiliter grubun Kuzey ve Doğu Suriye’ye yönelik saldırıları sırasında, Türkiye’ye SİHA tarafından hedef alınan gazeteciler, araçlarında açıkça ‘PRESS’ ibaresi yer almasına rağmen vurulmuştur. Tişrîn Barajı ile Sirrîn Beldesi arasındaki yolda gerçekleşen bu saldırı, basın mensuplarının yaşam hakkına yönelik ihlallerin ulaştığı boyutu gözler önüne sermiştir” dedi.

 ‘Siber tacizlerin hedefi olmuşlardır’

Bu saldırıların aynı zamanda uluslararası hukuk ilkelerine ve basın özgürlüğüne açık bir meydan okuma olduğunu söyleyen Arjin Öncel, “Gazetecilere yönelik baskıların bir diğer boyutu, dijital platformlarda yaşanan sistematik saldırılardır. Özellikle kadın hakları, çatışma bölgeleri ve insan hakları gibi hassas konularda çalışan gazeteciler, organize nefret kampanyalarının, kişisel bilgilerin ifşasının ve siber tacizlerin hedefi olmuştur. Bu tür dijital şiddet, gazetecilerin yalnızca mesleklerini icra etmelerini zorlaştırmakla kalmamakta, aynı zamanda psikolojik ve fiziksel güvenliklerini tehdit eden bir mekanizmaya dönüşmektedir. Hukuki baskılar, gazetecilerin susturulmasında sistematik bir araç olarak kullanılmaya devam etmiştir” ifadelerini kullandı.

 ‘Gazetecilerin can güvenliği yok’

 Hukuki mekanizmaların gazetecilerin haklarını korumak yerine, bir “yıldırma aracı” olarak kullanıldığını vurgulayan Arjin Öncel, gazetecilerin can güvenliğinin olmadığını ifade etti. Arjin Öncel, “Özellikle çatışma bölgelerinde çalışan gazeteciler, mesleklerini icra ederken sadece bilgiye ulaşma zorluklarıyla değil, aynı zamanda can güvenliklerine yönelik tehditlerle karşı karşıya kalmaktadır. Baskıların yoğunlaştığı bu süreçte halkın haber alma hakkını koruyarak çalışmalara devam edeceğiz. Tüm baskı ve saldırılara rağmen mesajımızı yeniliyor ve Özgür Basın susturulamaz diyoruz” ifadelerini kullandı.

MKG’nin 2024 kadın gazetecilere yönelik hak ihlalleri raporu şu şekilde:

 Rapora göre; saldırıya uğrayan gazeteci sayısı 30, evine baskın düzenlenen gazeteci 10, ifadeye çağrılan gazeteci 8, yakalama kararı çıkartılan gazeteci 3, tutuklanan gazeteci 4, kötü muameleye maruz kalan gazeteci 45, tehdit edilen gazeteci 17, haber takibi engellenen gazeteci 40, hapishanelerde gazetecilere yönelik ihlaller ise 8 olarak yer aldı.

2024 yılında 37 gazeteci hakkında soruşturma, 29’u hakkında dava, 25’i hakkında ise yargılandığı davada ceza istendi. Raporda 1 yılda gazetecilere verilen toplam hapis cezası ise 52 yıl 9 ay 17 gün olarak belirtildi.  Raporda, yargılaması devam eden gazeteci sayısı 183 iken, 8 gazetecinin tutuklu olduğu bilgisine yer verildi.

Yine raporda 6 gazetecinin işine son verildiği bilgisi yer aldı.