LARA GEWHERİ

Mahabad- İran'ın başkenti Tahran'da 13 Eylül 2022’de “Ahlak polisi” olarak bilinen İrşad Devriyeleri tarafından işkenceyle  gözaltına alınan 22 yaşındaki Jîna Mahsa Amînî 16 Eylül 2022'de yaşamını yitirdi. Jîna Mahsa Amînî'nin ölümü üzerine memleketi Saqiz’da 17 Eylül'de başlayan protestolar ülke geneline yayılarak yönetim karşıtı ayaklanmaya dönüştü. İran rejimi, protestoları bastırmak için her türlü yönteme başvurdu. Gözaltı, işkence, katletme ve idamlara kadar birçok yöntem deneyen rejim, halkın ayaklanmasını bastıramadı.

İdam edildiler

İran'da “Jin, jiyan, azadî” ayaklanmalarıyla bağlantılı olarak ilk olarak Muhsin Şikari, 8 Aralık 2022’de idam edildi. Muhsin Şikari’nin idamının ardından Mecidrıza Rahneverd da 12 Aralık 2022’de idam edildi. Bu iki idamının ardında ayaklanmalar kapsamında 7 Ocak 2023’te Mohammad Mehdi Karami ve Seyed Mohammad Hosseini’nin idam cezalarının infaz edildiği duyuruldu.

Mahabad halkı, Mohammad Mehdi Karami ve Seyed Mohammad Hosseini’nin idam edilmesinin 40. günü vesilesiyle ülke çapında yapılan çağrıların ardından protesto mitingi düzenledi.

Halk önlem dinlemiyor

İran devleti protestoları engellemek için Mahabad’a çok sayıda polis sevk etti. Mahabad'da tüm engelleme girişimlerine karşın özgürlük isteyen halk ve gençlik sokaklara döküldü. Mahabadlı kadınlar, topluma öncülük ederek başörtülerini sokaklarda çıkarıp havaya kaldırdı.  Sokaklarda “Jin, jiyan, azadî” sloganı bir an olsun dinmedi. Mahabad'daki merkezi protesto alanlarından biri olan Kaynak Sokak, dün gece saat 23'den itibaren büyük bir protestocu kalabalığına sahne oldu.

Ana slogan ‘Jin, jiyan, azadî’

Protestocular, Morzam sokağında, Tap ile Bari'nin arkasında gece geç saatlere kadar devrim ateşlerini yakmaya devam etti. Halk İslam Cumhuriyeti'ne olan öfke ve nefretlerini bir kez daha haykırdılar. Mahabadlı protestocuların temel sloganı, “Jin, jiyan, azadî” oldu. Bunun yanı sıra “Diktatöre ölüm”, “Hamaney'e ölüm” gibi sloganlarda atıldı. Gençler, duvarlara spreylerle çeşitli sloganlar yazdılar. Protestoların başlamasıyla birlikte internet hızda düşürüldü ve çok sayıda yurttaş internete erişemedi.

‘Daha sıkı kontrol ediyorlardı’

Shermin Saeedi, “Sabahın erken saatlerinde Mahabad'dan Urmiye'ye doğru yürüdüm. Yolda Mahabad'a doğru giden yaklaşık 12 siyah isyan önleyici araba gördüm. Kontrol noktaları eskisi gibi değildi ve insanların arabalarını daha sıkı kontrol ediyorlardı” dedi.

'Ayaklanmanın ilk günleri yeniden yaşanıyor'

Bu eylemlere ablası ve büyük kızıyla birlikte katılan 52 yaşındaki Halimah Karimi, “Bu iki mazlum şehidimiz ve ayaklanmada şehit olan tüm canlarımız için bu gece sokağa çıkarak jin, jiyan, azadî, sloganlarını attık. Hiçbir şeyden korkmuyoruz ve hiçbir şey bizi adalet aramaktan alıkoyamaz. Başörtümü çıkarıp ilerledim. Kızımı korurken tüm kalbimle jin, jiyan, azadî diye haykırdım. Kaynak sokakta toplanmıştık ve erkekten çok kadın vardı. Orada bulunan genç erkekler çevredeki tüm sokakları ateşe vermişlerdi. Ayaklanmanın ilk günleri yeniden yaşanıyordu” diye belirtti.

Baskılar protestoları durduramadı

Morzor Sokağı'ndaki protestolara katılan 27 yaşındaki Midia Ahmadi de, “Mahalle etrafı rejim güçleri tarafından kapatılmıştı. Yüzümüzü kapatıp sokağa çıktık ve şarkılar söyledik. Keşif uçakları tepemizdeydi. Havadan silah sesi de birkaç kez duyuldu. Protestocuların bir kısmı Bari Shilanan'a gitti. Rejim güçlerinin saldırısının ardından vatandaşlar evlere sığındı ancak çok geçmeden ateşler tekrar yakıldı. Arabalarındaki bazı insanlar korna çalıyor ve şarkı söylüyorlardı. Yangın, araba trafiği ve büyük taşlarla devasa barikatlar oluşturmuşlardı” şeklinde konuştu.