SUZAN EBU SAİD

Beyrut- Lübnan Demokratik Seçimler Derneği (LADE), şeffaflık, hesap verebilirlik, siyasi sistemde reform, vatandaşların ve özellikle de kadınların demokratik siyasi sürece katılımını temel alan demokratik bir toplum inşa etmeyi ve vatandaşlığı teşvik etmeyi amaçlıyor. Lübnan Demokratik Seçimler Derneği’nin program koordinatörü ve yönetim kurulu üyesi aktivist Diana Al-Baba, Lübnan’da ertelenen belediye seçimleriyle ilgili değerlendirmelerde bulundu.

Kadınlar ‘annelik’, ‘hayırseverlik’ rolleriyle sınırlandırılıyor

Lübnan’da belediye seçimlerinin iki yıldan fazla ertelenmesinin yasa dışı olduğunu kaydeden Diana Al-Baba, seçimlerin ertelenmesinin kadınlar üzerindeki etkisine işaret etti. Diana Al-Baba, şunları kaydetti:

"Kadınların liderlik pozisyonlarında yer almaları için belediye meclisleri üzerlerine düşen görevi yerine getirmeli ve desteğini sunmalıdır. Tüm toplumsal kalıplar yıkılmalıdır. Bugün aktif kadın belediye başkanları ve konsey üyeleri görmeyi arzuluyoruz. Kadınlar, ‘Annelik’, ‘hayırseverlik’ veya ‘meclis görevi’ gibi rollerle sınırlandırılıyor. Lübnanlı kadınların yeteneklerini uygulamaya dönüştürmesi gerekiyor.”

‘Kadınlar, sorunlarının çözümü için karar alma pozisyonlarında yer almalı’

Belediye meclislerinin uzun vadeli çalışmalar yürütmesi gerektiğini dile getiren Diana Al-Baba, “Ekonomik krizden kaynaklı Lübnan’daki belediyeler sıkıntı yaşıyor. Asıl sorun bu durumu düzeltmeye yönelik uzun vadeli kalkınma planlarının olmayışıdır. Bugün bazı belediyelerde bazı girişimler görüyoruz ancak sürdürülebilir kalkınmayı sağlama aşamasına henüz gelinmiş değil” dedi. Kadınların karar alma pozisyonlarında bulunmasının önemli olduğunu vurgulayan Diana Al-Baba, “Özellikle kadınların yaşadığı sorunların çözümü konusunda büyük önem arz ediyor. Eşitliğin sağlanması ve kadınların karar alma pozisyonlarında rol oynayabilmesi için kadınların parlamento ve belediyeler gibi alanlarda yer alması gerektiğini düşünüyoruz” şeklinde konuştu.

‘Kota sisteminin olmayışı zorlaştırıyor’

Gençlerin de siyasete katılımının çok az olduğunu belirten Diana Al-Baba, “Belediye düzeyinde gençlik grubunu ve kadınları destekleyen partiler yok, ayrıca kadın ve gençlere yönelik bir kota sistemi bulunmuyor. Bu durum onların karar alma pozisyonlarına ulaşmalarını zorlaştırıyor. Birçok belediye zaten atıl hale geldi, yeni fikirlerden yoksun hale geldi. Ekonomik krizin de sonuçları ve etkisi var. Gençler daha iyi bir toplum için mücadeleyi yürütmeli, yeni tezler üretmeli ve hiçbir şey buna engel değildir” diye kaydetti.

‘Partiler net destek vermiyor’

Siyasi kayırmacılıkla ilgili dernek raporlarının olduğunu dile getiren Diana Al-Baba, "Lübnanlı kadınların ekonomik olarak erkeklerle rekabet edemediği ve bu nedenle günümüzde müşteri hizmetlerini sağlayanların erkekler olduğu iyi bilinmektedir. Ne yazık ki kadınlar için yasal önlemler alınmıyor. Bu durum kadınların başarısını, belediyelere veya parlamentoya erişimlerini etkiliyor. Ayrıca bir kadın kotasının eksikliğini inkar etmiyorum ve ne yazık ki bu durum kişisel statü yasasına ek olarak etkileyen faktörlerden biri. Partilerin kadınların karar verici pozisyonlara gelmesine yönelik net destek vermemesi de mevcut tablonun ortaya çıkmasına neden oluyor” şeklinde konuştu.

Eşitlik için farkındalık çalışmalarının yürütülmesi gerektiğini kaydeden Diana Al-Baba, ayrıca seçim süreçlerinde aday olmak isteyen her kadın ve erkeğin bir seçim programının olması gerektiğini söyledi. Diana Al-Baba, “Ekonomik krizle birlikte kadına yönelik şiddetin de artış gösterdiğini görüyoruz ve devlet üzerine düşen görevi yerine getirmiyor. Tüm bunlar kadınların karar alma makamlarına, parlamento ve belediye meclislerine ulaşmasını zorlaştırıyor” dedi.

‘Kadınların karşı karşıya olduğu engellerin aşılması gerekiyor’

Lübnan Demokratik Seçimler Derneği’nin (LADE) belediye seçimleri alanındaki rolüne ilişkin bilgi veren Diana Al-Baba, şunları ifade etti:

“Yasal düzeyde bazı reformlar talep edilirken, 2024 seçimlerinde aday olacak kadınların da eğitim görmesini istiyoruz. Bugün Lübnan'da kadınların siyasi düzeyde ve seçim alanında karşı karşıya olduğu bir dizi engel var ve bu engellerin aşılması gerekiyor. Dernek ayrıca, 2022 yılındaki son parlamento seçimlerinde çoğu toplumsal cinsiyete dayalı şiddete ilişkin olmak üzere çok sayıda ihlali rapor etti. Çok sayıda kadın elektronik, sözlü ve fiziksel şiddete maruz kaldı. Bazı kadınlar görevleri sırasında şiddete maruz kaldı. Seçim kampanyaları için dernek bir yol haritası geliştirdi. Bazı yasal maddeler üzerinde çalışıyoruz ancak çalışmalarımızı ve reformlar konusunda ilerlememizi engelleyen şey, başkanlık ve parlamentodaki sorunlardır.”

‘Gecikme olmadan belediye seçimleri yapılmalı’

Kadınların yasama ve belediye meclislerinde baskı ve şiddete maruz kalmadan görevlerini yerine getirme hakkına sahip olduklarını vurgulayan Diana Al-Baba, "Lübnanlı yetkililer herhangi bir gecikme olmadan belediye seçimlerini yapmalıdır. Ertelenmemesi gereken hukuki ve anayasal bir zorunluluktur. Statüko, yeni belediyelerin plan yapması ihtiyacını teyit ediyor ve bu nedenle belediye seçimlerinin yapılması ve daha fazla ertelenemeyecek kadar acil bir konu haline geldiğini belirtmekte fayda var” diye konuştu.