İBTİSAM AXFİR

Bingazi – Birçok ülkede olduğu gibi Libya’da kadınların çalışma hayatına katılımı çeşitli bahanelerle engelleniyor. Bunlardan biri de meslek ayrımcılığı. ‘Erkek işi’ denilerek kadınların bazı meslekleri yapması engelleniyor. Libya'daki Lisansüstü Çalışmalar Akademisi'nden araştırmacı Manal Kamel, konuyla ilgili ajansımıza değerlendirmelerde bulundu.

Toplumun meslekler konusunda kadınlara belli dayatmalarda bulunduğunu belirten Manal Kamel, bu konuda kendi yaşamından örnek verdi. Ailelerin ve akrabaların rolünün çok önemli olduğunu söyleyen Manal Kamel, “Ailem mühendislik bölümünü seçmemi istemiyordu. Çünkü bu alan onlara göre ‘erkeklere göre’ bir alandı. Ancak onların bu dayatmaları beni ikna etmedi ve bende yoluma devam ettim” dedi.

‘Uçak Mühendisliği Bölümünü seçmemi reddettiler’

Okulu bitirdikten sonra uçak ve petrol mühendisliği arasında bir seçim yapmak istediğini anlatan Manal Kamel, “Ailem ve yakınlarım Uçak Mühendisliği Bölümü’nü seçmemem için oy birliği ile bir karar aldılar ve kesin olarak reddettiler. Benim ise bu bölümü okumam için başka bir şehre taşınmam gerekiyordu” diye konuştu. Petrol Mühendisliği Bölümü için ise “Bu bölüm bitince çölde mi çalışacaksın” gibi alaycı ifadelere maruz kaldığını aktaran Manal Kamel, şunları ifade etti:

“İşin doğası gereği bu fikri de reddettiler. Ancak ailemi bu alan için ikna ettim. 20 genç öğrenci arasında bu bölümü okuyan tek kadın öğrenciydim. Kadın olmak hiçbir şeye engel değil. Üniversite eğitimini tamamlayıp petrol kuyusu açma alanında üstün başarı ile mezun oldum. Ancak kötüleşen ekonomik koşullar nedeniyle iş olanağı bulamadım. Ülkenin petrol kurumları ve şirketleri tarafından dayatılan çalışma koşulları kötü. Kadınların sahada çalışması reddediliyor.”

‘Bazı meslekler sadece erkeklerden başvuru alıyor’

Libya'da erkeklerin tekelinde olan mesleklere kadınların katılımlarına fırsat verilmediğine işaret eden Manal Kamel, “Bazı meslekler sadece erkeklerden başvuru alıyor. Aklıma şu sorular geliyor: Orada kadınları mı yargılıyorlar, kadınlar neden çalışamaz, kadınlar bazı mesleklerde gerekli ve yeteri beceriye sahip değil mi? Kadınlar bilinçli bir şekilde yok sayılıyor. Erkekler şartları kendi bakış açısına göre belirliyor” dedi.

‘Petrol sahalarında çalışan çok sayıda kadın var’

Kadınların ataerkil zihniyeti kabul etmeyerek bir girişim oluşturabileceğini dile getiren Manal Kamel, “Petrol sahalarında çalışan çok sayıda kadın var ama bunlar Rusya ve Filipin gibi farklı yabancı uyruklu kadınlar. Libyalı kadınlar bu yüzden reddediliyor” diye konuştu. Petrol sahasında sondaj alanında çalışan 45 erkek mühendis arasında çalışan Iraklı bir mühendis kadınının deneyimine vurgu yapan Manal Kamel, şunları ifade etti:

 “Bu mühendisin Irak toplumuna nasıl meydan okuduğunu tahmin edebilirsiniz. Sonunda yetkinliğini ve becerilerini kanıtlamayı başardı ve komple bir projenin süpervizörlüğünü üstlendi. Bu mühendisin bu iş alanındaki pratiği önemli. Özellikle Irak gibi bir toplumda diğer kadınları bu alanda çalışmaya teşvik etti.”