Kuzey ve Doğu Suriye’de seçime doğru: Kadınlar yeni bir zafer kazanacak

Rojava Devrimi içinde tarihi başarılara imza atan kadınlar, bu kez belediye seçimlerine katılımlarıyla demokratik siyasete öncülük ediyor.

BERÇEM CÛDÎ

Kobanê- Kuzey ve Doğu Suriye halkı 30 Mayıs’taki yerel seçimler için hazırlık yapıyor. Bu bağlamda Kadın Devrimi’nin büyümesi için çalışan ve mücadele eden kadınlar, seçimler aracılığıyla belediyelerde demokratik, eşit ve özgür temsili tesis etmeye çalışıyor.

Kuzey ve Doğu Suriye'de Özerk Yönetim Sistemi’nin hayata geçmesiyle birlikte Demokratik Ulus Paradigması da hayatın her alanında devreye girdi. Kuzey ve Doğu Suriye Halk Belediyeleri kendisini öz yönetim ve demokratik siyaset anlayışına dayandırıyor. Şehba 5, Tabqa 9, Rakka 16, Fırat 11, Cizir Kanton 56 ve Derezor 18 olmak üzere Kuzey ve Doğu Suriye'nin 121 belediyesinde halka hizmet veriliyor.

Baas hükümetinin yönettiği Suriye, 2011 yılından bu yana siyasi, sosyal ve ekonomik bir kriz yaşıyor. Baas hükümeti, Suriye'deki zorlu koşullara rağmen 2022 yılında idari ve belediye seçimlerini düzenledi. Baas hükümeti milliyetçi zihniyetiyle halk üzerinde nüfuzunu kullanmak için her türlü çabayı gösteriyor ve bu seçimlerde de kendini göstermek istiyor. Seçimlerde her türlü oyuna başvuran rejim, topluma baskı yapıyor.

Kadınların yönetim kademelerine katılımı

Suriyeli kadınlar Halk Meclisi’nde yüzde 12 temsil edilirken, siyasi alanda, anayasal, meclis ve başkanlık düzeyinde katılımları söz konusu değil. Ayrıca başkanlık pozisyonlarında da kadın bulunmuyor. Mahalli idare meclislerinde de kadınların katılımı sadece yüzde 5. Anayasal alanda Suriye hükümetinin delegasyonunda 12, müzakere kurulunda 6, sivil toplum listesinde ise 19 sandalye olduğu iddia ediliyor. Buna rağmen kadınların katılımı yüzde 30'a ulaşmıyor.

Kuzey ve Doğu Suriye'de devrim sonrası seçimler

Rojava Kürdistan Devrimi ve Özerk Yönetim Sisteminin hayata geçmesinin ardından 2012 yılında Baas hükümetinden kurtulan Kuzey ve Doğu Suriye halkı, yerel yönetim sistemini, özgür iradeye ve demokrasiye dayandırdı. Bu temelde komünlerden meclislere siyasi, hukuki, idari, kültürel, diplomatik, eğitim, hizmet, medya, öz savunma gibi konseylerde kısaca hayatın her alanında kadınlar kurum ve kuruluşlarda örgütlendi. İlk demokratik federal seçimleri 2017 yılında Cizre, Efrin ve Fırat kantonlarında üç aşamada gerçekleştirildi. O dönemde komün ve meclis seçimleri Yüksek Seçim Komisyonu'nun denetimi altında yapılıyordu.

Kuzey ve Doğu Suriye yeni bir sürece doğru ilerliyor

Demokratik Özerk Yönetim'in Kuzey ve Doğu Suriye'deki tüm bölgeleri Özerk Yönetim çatısı altına almasının ardından Aralık 2023'te yeni Toplumsal Sözleşmenin yapıldığı duyuruldu. Anlaşmada Kuzey ve Doğu Suriye bir bölge olarak kabul ediliyor ve Cizir, Fırat, Minbic, Tabka, Rakka, Dêrezor ve Şehba/Efrin kantonları yer alıyor. Bu temelde Özerk Yönetim diğer alanlarda da seçim ve yenileme yapılmasını gerekli gördü. Bu nedenle belediye eşbaşkanlığı seçiminin 30 Mayıs'ta yapılmasına karar verildi. Ayrıca Belediyeler Birliği ve Belediyeler Meclisi de kurulacak. Seçim sürecinde 20 uzmandan oluşan Yüksek Seçim Komisyonu kuruldu. Ayrıca Nisan ayında belediye seçim kanunu onaylanarak revize edildi. Bu seçimlere Kuzey ve Doğu Suriye'deki partiler ve bağımsız kişiler aday olarak katılabilecek.

Kadınların belediyelerdeki varlığı kadın devriminin başarısının garantisi

10 yıldır demokratik, ahlaki, siyasi ve sosyo-politik bir toplum mücadelesi veren Kuzey ve Doğu Suriyeli kadınlar, bugün bu mücadelenin ürünlerini alıyor. Halihazırda karar alma merkezlerinde yer alan kadınlar, kadınların tüm karar alma alanlarına katılımının temel bir değer olarak görüldüğü ileri ve bilimsel bir toplumun yaratılmasına öncülük ediyor. Dolayısıyla kadınların belediye seçimlerine katılımı Demokratik Ulus Projesinin başarısının ve toplumun iradesine dayanan demokratik belediyelerin kurulmasının anahtarı olarak görülüyor. Bu kapsamda seçimlerde kadın eşbaşkanları temsil edecek olan Kongra Star Örgütü, adayların belirlenmesi ve ortak listelerin hazırlanması konusunda PYD ile anlaşmaya varıldığını duyurdu.

Kadınlar ortak temsile dayalı demokratik, ekolojik belediyelerde çalışıyor

Rakka, Minbic, Tabka ve Derezor gibi bölgelerde örgütlenen Zenubya Kadın Topluluğu da 30 Mayıs seçimleri için Suriye Gelecek Partisi ile ittifak yapacağını duyurdu. Kongra Star ve Zenubya Kadın Topluluğu eşbaşkan adaylarını belirlemek amacıyla kadınların oylarıyla ön seçim yaptı. Kadınlar kendi kazanımlarına sahip çıkmak amacıyla, ekolojik, demokratik belediyeler temelinde ortak temsiliyet ile çalışmalarını yürütüyor.